Abraham Lincoln

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Abraham Lincoln
Ikonoko a nangisit ken puraw a ladawan ni Lincoln a agipakpakita ti ulona ken abaga.
Ni Abraham Lincoln idi agtawen iti 54, 1863
Maika-16 a Presidente iti Estados Unidos
Nagakem
Marso 4, 1861 – Abril 15, 1865
Bise PresidenteHannibal Hamlin
Andrew Johnson
Inunaan niJames Buchanan
Sinaruno niAndrew Johnson
Kameng ti Kamara dagiti Pannakabagi ti E.U.
manipud iti Maika-7 a distrito ti Illinois
Nagakem
Marso 4, 1847 – Marso 3, 1849
Inunaan niJohn Henry
Sinaruno niThomas Harris
Dagiti bukod a salaysay
Naiyanak(1809-02-12)Pebrero 12, 1809
Hodgenville, Kentucky, E.U.
NatayAbril 15, 1865(1865-04-15) (tawen 56)
Balay Petersen, Washington, D.C., E.U.
Partido ti politikaRepublikano (1854–1865)
Nailian a Kappon (1864–1865)
Dadduma a kumadduaan iti
politika
Whig (Sakbay idi 1854)
A(s)sawaMary Todd
AnnakRobert
Edward
William
Tad
PropesionAbogado
PirmaCursive signature in ink
Serbisio iti militar
Serbisio/sangaMilisia ti Illinois
Tawtawen iti serbisio1832
Bakbakal/gubgubatGubat ti Black Hawk

Ni Abraham Lincoln /ˈbrəhæm ˈlɪŋkən/ (Maipanggep iti daytoy nga unidengngen) (Pebrero 12, 1809 – Abril 15, 1865) ket isu idi ti maika-16 a Presidente iti Estados Unidos, a nagserbi manipud idi Marso 1861 aginggana ti pinakapatay na idi Abril 1865. Isuna ket nagballigi a nangimaton ti pagilianna ti panaglasat ti nalatak a maipapan ti batay-linteg, milisia, ken kinamoralidad a didigra – ti Sibil a Gubat ti Amerikano – naitagoyonan na ti Kappon, bayat a pinasardengna ti pannakaadipen, ken nagiragpat ti panakapabaro ti ekonomiko ken panagbusbos. Isuna ket nataraudi iti napanglaw a pamilia idiay lumaud a prontera, ni Lincoln ket pinagadalanna idi ti bukodna a bagi. Nagbalin nga abogado ti away, maysa a lehislatura ti estado ti Illinois, ken maysa a naminsan a nagturay a kameng iti Kamara dagiti Panakabagi iti Estados Unidos, ngen napaay isuna kadagiti dua a panagpadas na a mabutosan iti Senado iti Estados Unidos.

Kalpasan ti panagsuppiat na ti panakipalawa iti pannakaadipen idiay Estados Unidos kadagiti rupir ti kampania ken bitbitla na,[1] ni Lincoln ket naipatalgedan na ti nominasion a Republikano ken nabutosan a presidente idi 1860. Sakbay a nagtakem ni Lincoln idi Marso, pito kadagiti akin-abagatan nga adipen nga estado ket naiparangarang da iti isisina ken nagpormada ti Konpederasion. Idi nangrugi ti gubat nga ti Konpederado a panagraut idiay Kota Sumter idi Abril 12, 1861, ni Lincoln ket nagurnong kadagiti milisia ken polikal a rukrukod iti dayta a gubat, a ti panggepanna ket ti panagtungpal ti panagtitipon ti pagilian. Isu ket nabileg a nagaramid kadagiti kabilegan ti gubat, a mairaman ti panagibalud ken pannakataktak nga awan ti tribunal kadagiti ginasut a nasuspetsa ti isisina. Isu ti nagipawil kadagiti Britaniko ti pammigbig iti Konpederasion babaen ti kalaing na ti panagtengngel ti Trent a pagbiangan idi kinaudian ti 1861. Isu ti nagsayasay ti Waragawag ti Panakawayawayaan idi 1863 ken nagipatalged ti pankairuar ti Maikasangapulo ket tallo nga enmienda ti Batay-linteg iti Estados Unidos, daytoy ket isu ti panakaikkat ti pannakaadipen.

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ Goodwin, p. 91; Holzer, p. 232.

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig ken ni Abraham Lincoln iti Wikimedia Commons