Bantay Mariveles
| Bantay Mariveles | |
|---|---|
 Ti Bantay Mariveles ken iti kannawanna ket ti Bantay Limay a kas nakitkita manipud iti pagserrekan iti Luek Manila. Ti isla iti sangaunan a kanawan ket ti Corregidor. | |
| Kangatuan a punto | |
| Kangato | 1,388 m (4,554 ft) |
| Kalatak | 1,388 m (4,554 ft) |
| Nagsasabtan | 14°31′26″N 120°27′50″E / 14.52389°N 120.46389°ENagsasabtan: 14°31′26″N 120°27′50″E / 14.52389°N 120.46389°E |
| Heograpia | |
.svg)  Bantay Mariveles Lokasion ti Bantay Mariveles idiay Filipinas | |
| Lokasion | Probinsia ti Bataan, Filipinas |
| Nagannak | Banbantay ti Zambales |
| Mapa-topo | PCGS-2511 |
| Heolohia | |
| Kita ti bantay | kompleks ti Estratobulkan-Kaldera |
| Arko/barikes | Lineamento ti Lumaud a Bataan |
| Naudi a bimtak | 2050 BCE |
Ti Bantay Mariveles ket malmalmeng a bulkan a mabirukan idiay probinsia ti Bataan iti Filipinas. Ti Bantay Mariveles ken ti kaaripingna a Bantay Natib ket buklen ti 80.9 a porsiento iti dagup a kalawa ti daga ti probinsia.[1] Ti bantay ken ti kaaripingna a kono ket naisanglad iti bangir ti siudad ti Manila iti ballasiw ti Luek Manila, a mangit-ited ti napintas a pakabuyaan ti ilelennek ti init a nakitkita manipud idiay Manila.
Lokasion[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti Bantay Mariveles ket naisanglad iti akin-abagatan a patingga ti Banbantay ti Zambales idiay Peninsula ti Bataan , laud ti Luek Manila. Ti probinsia ti Bataan ket tagikua ti Sentral a Luzon wenno Rehion III ti Filipinas.
Dagiti pisikal a langa[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti Bantay Mariveles ket dakkel nga estratobulkan nga addaan iti 4-kilometro (2.5 mi) a kaldera iti pantok nga agayus iti amianan. Ti kangatuan a pantok, a tinawtawagan iti Mariveles, ket agtayag iti 1,388 metro (4,554 ft) asl. Ti Bantay Pantingan, Bataan, Tarak, ken Vintana ket dagiti sabali pay a pantok ti kompleks ti kaldera ti bulkan, nga addaan iti diametro ti baba iti 22 kilometro (14 mi).[2]
Ti Bantay Samat idiay akin-amianan a bakras ken ti Bantay Limay idiay akindaya a bakras, ket dagiti nangruna, dagiti ubbing pay ti kitana a parasitiko a kono ti bulkan.
Ti Bantay Mariveles ket termal pay laeng nga aktibo nga addaan kadagiti sumaganad a napudot nga ubbog ti mabirukan iti kaunegan ti kompleks: Ubbog Tiis, Ubbog Saysain, ken Ubbog Pucot.[2]
Dagiti panagbettak[urnosen | urnosen ti taudan]
Awan dagiti naipakasaritaan a panagbettak a nairehistro manipud iti kaldera ti Mariveles, nga iti kaudian nga aktibidad nga impakpakita babaen ti Radiokarbon a panangipetsa ket napasamak idi tengnga-Holoseno wenno agarup a 2050 BCE.[3]
Heolohia[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti kabatbatuan a kita ket kaaduan iti biotita, hornblenda, ken andesita, nga addaan kadagiti dasita a panagayus ken dasitiko a tufo a kapada ti asideg a Bantay Natib.
Ti Bantay Mariveles ket adda iti Lineamento ti Akinlaud a Bataan a bulkaniko a barikes ti Luzon, a mangiraman ti Bantay Pinatubo, ti lugar ti maikadua a kadakkelan a panagbettak iti naudi a maika-20 a siglo.[2]
Dagiti listaan[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS), ti sanga ti gobierno ti Filipinas a mangipanggep ti bulkanolohia ti pagilian, ket ilistana ti Mariveles a kas mabalin nga aktibo a bulkan para iti edad ti kaudian a panagbettakna ken dagiti aktibo a termal a langa.[2]
Panagsang-at iti Mariveles[urnosen | urnosen ti taudan]
Adda metten dagiti tallo a pantok nga ammo ti lokal a komunidad nga agkalkalay-at iti bantay: Pantok Tarak, Pantok Pantingan wenno Banayan, ken Pantok Mariveles. Dagiti sabali pay a pantok ket agur-urayda pay laeng a masukimat.
Ti Pantok Tarak ket nadayeg a papanan idiay Bantay Mariveles a ti pagrugian a puntona ket mabirukan idiay Baranggay Alas-asin, Mariveles, Bataan.[4] Ti Pantok Pantingan (lokal a Tinawtawagan ti Pantok Banayan) ket mabalin a serrekan babaen ti Sitio Duhat, Saysain, Bagac, Bataan. Ti Pantok Mariveles ket mabalin a maserrekan babaen ti Sitio Parca, Mariveles, Bataan.
Kitaen pay[urnosen | urnosen ti taudan]
- Listaan dagiti aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti mabalin nga aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti di aktibo a bulkan ti Filipinas
- Singsing ti Apuy ti Pasipiko
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ Redpen (2008-01-24). "Banbantay ti Bataan=". MyBataan.com. Naala idi 2011-09-15.
- ^ a b c d "Mariveles" Naiyarkibo 2011-10-05 iti Wayback Machine. Website ti PHIVOLCS. Naala idi 2011-07-28.
- ^ "Panagbettak a Pakasaritaan ti Mariveles". Global a Programa ti Bulkanismo. Naala idi 2011-07-28.
- ^ "Tarak Ridge". Pinoy Mountaineer. Naala idi 2012-02-21.
Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]
- Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS), Panid ti Mariveles Naiyarkibo 2011-10-05 iti Wayback Machine
- Global a Programa ti Bulkanismo ti Instituto ti Smithsonia, Panid ti Mariveles
- Kabambantayan ti Mariveles manipud iti MyBataan
- Panagsang-at iti Mariveles papaen ti Pantok Tarak\ manipud iti Pinoy Mountaineer