James Cook

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
James Cook
Ni James Cook, ladawan babaen ni Nathaniel Dance-Holland, c.1775, Museo ti Nailian a Maritimo, Greenwich
Nayanak7 Nobiembre [D.E. 27 Oktubre] 1728
Marton, (itan ket ti Middlesbrough) Yorkshire, Inglatera
NatayPebrero 14, 1779(1779-02-14) (tawen 50)
Luek Kealakekua , Hawaii
PakipagilianBritaniko
EdukasionEskuela ti Postgate, Great Ayton
TrabahoEksplorador, nabigador, kartograpo
TituloKapitan
A(s)sawaElizabeth Batts
AnnakJames Cook, Nathaniel Cook, Elizabeth Cook, Joseph Cook, George Cook, Hugh Cook
NagannakJames Cook, Grace Pace
Pirma

Ni Kapitan James Cook, FRS, RN (7 Nobiembre1728[NB 1] – 14 Pebrero 1779) ket maysa idi a Britaniko nga eksplorador, nabigador, kartograpo, ken kapitan ti Naarian a Marina. Ni Cook ket nagaramid kadagiti naisalaysayan a mapa ti Newfoundland sakbay a napan kadagiti tallo a panagbanbaniaga ti Taaw Pasipiko, nga iti las-ud ti daytoy ket nakagun-od ti immuna a Europeano a panakaiyasideg ti akin-daya nga aplaya ti Australia ken ti Is-isla ti Hawaiia, ken ti immuna a nairehistro a panagbaniaga ti likmut ti Baro a Selanda.

Ni Cook ket nakikappon ti agtagtagilako a marina a kas maysa nga agtutubo ken nakikappon ti Naarian a Marina idi 1755. Isu ket nakasanay ti gubat idiay Gubat ti Pito a Tawtawen, ken dimteng a nagsuksukimat ken nagmapmapa ti kaaduan a pagserrekan ti sabangan ti Karayan San Lorenzo idi las-ud ti panagsillong ti Quebec. Daytoy ket nangtulong a nangiyeg kenni Cook ti pnakaikaskaso ti Almirantasgo ken Naarian a Kagimongan. Daytoy panakaikaskaso ket dimteng ti nnagruna adarikmat iti karrer ni Cook ken ti turong ti ballasiw taaw a panagsuksukimat ti Britaniko, ken daytoy ti nangrugian ti panakomisionna idi 1766 a kas ti agbilbilin ti HM Bark Endeavour para iti umuna kadagiti tallo a panagbanbaniaga ti Pasipiko.

Kadagiti tallo a panagbanbaniaga ni Cook ket naglaylayag kadagiti rinibu a milia ti ballasiw kadagiti kaaduan a saan a naikarta a luglugar iti lubong. Isu ket nagimapa kadagiti daga manipud ti Baro a Selanda aginggan ti Hawaii idiay Taaw Pasipiko iti nsaysayaat a panakasalaysay ken ti gantingan a saan pay idi a nagun-od. Idi nagrangrang-ay kadagiti panagbanbaniagana ti panagduktal isu ket nagsukimat ken naginagan kadagiti langa t idaga, ken isu ti immuna a nagirehistro kadagiti isla ken aplaya kadagiti Europeano a mapa. Isu ket nangipakpakita kadagiti laok t kalaing ti panaglayag, ti kalaingan a panagsukimat ken kartograpo a laing, ti kinaturedna ken ti abilidadna a mangidaulo kadagiti saan a nasayaat a kondisionp.

Ni Cook ket napatay idi idiay Hawaii idi nakilablaban kadagiti Hawayano idi las-ud ti maikatlo a panagsukimat a baniaga iti Pasipiko idi 1779. Isu ket nangibati ti legado ti sientipiko ken heograpiko a pannakaammo a dagitoy ket makaimpluensia kadagiti simmarsaruno kaniana iti las-ud ti maika-20 a siglo ken adda dagiti adu a sangalubongan a pakailaglagipan a naidaton kaniana.

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

Paammo[urnosen | urnosen ti taudan]

Nota[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig ken ni James Cook (kategoria) iti Wikimedia Commons
Dagiti obra a mainaig ken ni James Cook iti Wikisource (iti Ingles)