Pluto

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Pluto ⯓
Pluto.
Discovery
NangduktalClyde W. Tombaugh
Petsa a naduktalanPebrero 18, 1930
Dagiti panangikeddeng
Pannagikeddeng ti MPC 134340 Pluto
Panangibalikas/ˈplt/ (Maipanggep iti daytoy nga unidengngen),
Nakainaganan
Pluto
Dagiti pangilasinPlutoniano
Dagiti pakailasinan ti panaglikmut
Panawen J2000
Aphelion
  • 7,311,000,000 km
  • 48.871 AU
Perihelion
  • 4,437,000,000 km
  • 29.657 AU
(1989 Sep 05)
  • 5,874,000,000 km
  • 39.264 AU
Eksentrisidad0.248 807 66
366.73 nga al-aldaw
4.666 km/s
14.86012204°
Paglikigan
  • 17.141 75°
  • 11.88° aginggana ti ekuador ti Init
110.303 47°
113.763 29°
Dagiti ammo a satelite4
Dagiti pisikal a pakailasinan
Promedio a rayus
  • 1,153 ± 10 km
  • 0.18 ti Daga
  • 1161 km (natangken)
  • 1.665×107 km2
  • 0.033 ti Daga
Tomo
  • 6.39×109 km3
  • 0.0059  ti Daga
Masa
Promedio a densidad
2.03 ± 0.06 g/cm3
1.229 km/s
Kapardas ti panagtayyek ti ekuador
47.18 km/h
119.591 ± 0.014° (iti panagliklikmutan)
Panagpangato ti kanawan ti amianan nga ungto
312.993°
Deklinasion ti amianan nga ungto
6.163°
Albedo0.49–0.66 (heometriko, agbalbaliw babaen ti 35%)
temp. ti rabaw min mean max
Kelvin 33 K 44 K 55 K
13.65 aginggana ti 16.3
(ti katimbengan ket 15.1)
−0.7
0.065" aginggana ti 0.115"
Atmospeara
Presion ti rabaw
0.30 Pa (kalgaw a kangato)
Pakabuklan babaen ti tomonitroheno, metano, karbon monoksido


Ti Pluto, pormal a panakaidasig 134340 Pluto (simbolo: ⯓[1] ken ♇[2]), ket isu ti maikadua a kadakkelan a naamammoan nga ansisit a planeta iti Sistema Solar (kalpasan ti Eris) ken ti maika sangapulo a kadakkelan a bagi a napalpaliiw a dagus a napakaliklikmutan ti Init. Kasisigud a naidadasig a kas ti makaasiam a planeta manipud ti Init, ti Pluto ket naidasig idi a kas maysa nga ansisit a planeta ken plutoid gapu ti panakaiduktalan a daytoy ket maysa kadagiti dakkel a bagbagi iti uneg ti Kuiper a barikes.

Kasla kadagiti kamkameng iti Kuiper a barikes, ti Pluto ket kangrunaan a nabuklan kadagiti bato ken yelo ken daytoy ket minaig a bassit laeng: agarup a maysa a pagkamnem ti masa iti Bulan ti Daga ken maysa a pagkatlo iti tomona. Addaan daytoy ti eksentriko ken napalikig unay a pagliklikmutan iti 30 aginggana ti 49 AU (4.4–7.4 bilion km) manipud ti Init. Daytoy ket ipanna ti Pluto ti sagpaminsan nga umasideg iti Init ngem ti Neptuno. Manipud idi 2011, daytoy ket 32.1 AU manipud ti Init.

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?". Jet Propulsion Laboratory. Naala idi 2022-01-19.
  2. ^ John Lewis, ed. (2004). Physics and chemistry of the solar system (2 nga ed.). Elsevier. p. 64.