Tuguegarao

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Tuguegarao
Ti pannakailadawan ti Tuguegarao
Ti pannakailadawan ti Tuguegarao
Wagayway ti Tuguegarao
Map
Mapa a pakabirukan ti Tuguegarao
Ti Tuguegarao ket mabirukan idiay Filipinas
Tuguegarao
Tuguegarao
Nagsasabtan: 17°36′48″N 121°43′49″E Nagsasabtan: 17°36′48″N 121°43′49″E
Pagilian Filipinas
RehionTanap ti Cagayan (Rehion II)
ProbinsiaCagayan
DistritoMaika-3 a distrito
PannakabangonMayo 9, 1604
PannakasiudadDisiembre 18, 1999
Barbaranggay49
Gobierno
[1]
 • AlkaldeJefferson Pattaui Soriano
Kalawa
[2]
 • Dagup144.80 km2 (55.91 sq mi)
Kangato
120 m (390 ft)
Populasion
 (2020)[3]
 • Dagup166,334
 • Densidad1,100/km2 (3,000/sq mi)
Sona ti orasUTC+08 (PST)
Koreo
3500
Panagtawag78
MatgedanMaika-3 a klase
Websitewww.tuguegaraocity.gov.ph

Ti Siudad ti Tuguegarao ket maysa a maika-3 a klase a siudad iti probinsia ti Cagayan iti Filipinas. Ti Tuguegarao, ket agpapaay a kas kapitolio ti Cagayan ken rehional a sentro ti Tanap ti Cagayan, ket masarakan iti bakrang ti Karayan Cagayan, nga asideg iti akin-abagatan a beddeng ti probinsia.

Sigud a primera klase nga ili idi ti Cagayan, napagbalin kas maysa a siudad ti Tuguegarao idi Disiembre 18, 1999 babaen ti pananganamong dagiti umili iti maysa a plebisito.

Pakasaritaan[urnosen | urnosen ti taudan]

Saan a maitudo no ania ti umno a naggapuan ti nagan a "Tuguegarao". Tallo dagiti balbalikas a maibilbilang a namunganayan ti nagan ti ili, manipud iti "tuggui gari yao" (pagsasao nga Ibanag a kayatna a sawen ket "dinalusan ti apuy daytoy"), wenno iti "garao" (naapres nga agus ti karayan), wenno "taraw" (maysa a kita ti palmera).

Ti kaunaan a pannakarehistro a purok ket maysa a mission pueblo a naipasdek idi Mayo 9, 1604. In-inut a dimmakkel ti purok ket nagbalin a dakkel nga ili kalpasan ti pannakayakar ditoy ti kapitolio ti probinsia idi 1839 manipud iti sigud a Lallo.

Dagiti baranggay[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti Siudad Tuguegarao ket nabingbingay a politikal iti 49 a barbaranggay.[2]

  • Annafunan East
  • Atulayan Norte
  • Bagay
  • Centro 1 (Poblacion)
  • Centro 4 (Poblacion)
  • Centro 5 (Poblacion)
  • Centro 6 (Poblacion)
  • Centro 7 (Poblacion)
  • Centro 8 (Poblacion)
  • Centro 9 (Poblacion)
  • Centro 10 (Poblacion)
  • Centro 11 (Poblacion)
  • Buntun
  • Caggay
  • Capatan
  • Carig
  • Caritan Norte
  • Caritan Sur
  • Cataggaman Nuevo
  • Cataggaman Viejo
  • Gosi Norte
  • Larion Alto
  • Larion Bajo
  • Libag Norte
  • Linao East
  • Namabbalan Norte
  • Pallua Norte
  • Pengue (Pengue-Ruyu)
  • Tagga
  • Tanza
  • Ugac Norte
  • Centro 2 (Poblacion)
  • Centro 3 (Poblacion)
  • Centro 12 (Poblacion)
  • Annafunan West
  • Atulayan Sur
  • Caritan Centro
  • Cataggaman Pardo
  • Dadda
  • Gosi Sur
  • Leonarda
  • Libag Sur
  • Linao Norte
  • Linao West
  • Namabbalan Sur
  • Pallua Sur
  • Ugac Norte
  • San Gabriel
  • Ugac Sur

Demograpia[urnosen | urnosen ti taudan]

Senso ti populasion ti Tuguegarao
TawenPop.±% p.a.
1903 16,105—    
1918 19,298+1.21%
1939 27,643+1.73%
1948 29,083+0.57%
1960 43,074+3.33%
1970 56,956+2.83%
1975 62,513+1.88%
1980 73,507+3.29%
TawenPop.±% p.a.
1990 94,767+2.57%
1995 107,275+2.35%
2000 120,645+2.55%
2007 129,539+0.99%
2010 138,865+2.56%
2015 153,502+1.93%
2020 166,334+1.59%
Taudan: PSA[4][5][6][7]LWUA[8]

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ City of Tuguegarao | (DILG)
  2. ^ a b "2015 Census of Population, Report No. 3 – Population, Land Area, and Population Density" (PDF). Philippine Statistics Authority. Quezon City, Philippines. Agosto 2016. ISSN 0117-1453. Naiyarkibo (PDF) manipud iti kasisigud idi Mayo 25, 2021. Naala idi Hulio 16, 2021.
  3. ^ Tanap ti Cagayan Dagup ti Populasion babaen ti Probinsia, Siudad, Munisipalidad ken Baranggay. Naala idi Hulio 8, 2021 (iti Ingles)
  4. ^ Senso ti Populasion (2020). "Rehion II (Tanap ti Cagayan)". Dagup ti Populasion babaen ti Probinsia, Siudad, Munisipalidad ken Baranggay. Philippine Statistics Authority. Naala idi Hulio 8, 2021.
  5. ^ Senso ti Populasion (2015). "Rehion II (Tanap ti Cagayan)". Dagup ti Populasion babaen ti Probinsia, Siudad, Munisipalidad ken Baranggay. Philippine Statistics Authority. Naala idi Hunio 20, 2016.
  6. ^ Senso ti Populasion ken Sangkabalayan (2010). "Rehion II (Tanap ti Cagayan)". Dagup ti Populasion babaen ti Probinsia, Siudad, Munisipalidad ken Baranggay. National Statistics Office. Naala idi Hunio 29, 2016.
  7. ^ Dagiti Senso ti Populasion (1903–2007). "Rehion II (Tanap ti Cagayan)". Tabla 1. Nabilangan ti Populasion kadagiti Nadumaduma a Senso babaen ti Probinsia/Nangato nga Urbano a Siudad: 1903 aginggana idi 2007. National Statistics Office.
  8. ^ "Probinsia ti Cagayan". Datos ti Populasion ti Munisipalidad. Local Water Utilities Administration. Naala idi Disiembre 17, 2016.

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]