Bantay Balatukan
| Bantay Balatukan | |
|---|---|
| Bantay Balatocan Bantay Balingoan | |
 Ti Bantay Balatukan a kas nakitkita manipud iti akinlaud a bangir | |
| Kangatuan a punto | |
| Kangato | 2,450 metro (8,040 ft) [1][2] |
| Nagsasabtan | 8°46′12″N 124°58′48″E / 8.77000°N 124.98000°ENagsasabtan: 8°46′12″N 124°58′48″E / 8.77000°N 124.98000°E |
| Heograpia | |
.svg)  Bantay Balatukan Lokasion ti Bantay Balatukan idiay Filipinas | |
| Lokasion | Misamis Oriental, Filipinas |
| Heolohia | |
| Tawen ti bato | Holoseno |
| Kita ti bantay | Kompuesto nga estratobulkan[1] |
| Arko/barikes | Arko ti Tengnga a Mindanao |
| Naudi a bimtak | Di ammo |
Ti Bantay Balatukan ket ti dakkel a kompuesto nga estratobulkan idiay akin-abagatan nga isla ti Mindanao, Filipinas. Daytoy ket awan kadagiti naipakasaritaan a panagbettak a mangipakpakita ti pumaroliko nga aktibidad. Ti 2,450-metro (8,040 ft) a bantay ket natuktokan ti dakkel nga abut ti bulkan babaen ti sukog ti trianggulo a kaldera ti 15 kilometro (9.3 mi) a kaatiddog ken 10.6 kilometro (6.6 mi) iti kaakabana. Ti Karayan Balatocan ket agtaud ti danumna manipud kadagiti panagayus ti danum ti dakkel nga abut ti bulkan.[3]
Ti bantay ket nasalakniban a lugar iti pagilian ken naidasig a kas Masna a Parke babaen ti nagan a Masna a Parke ti Kabambantayan ti Bantay Balatukan. Ti parke ket aglawa iti 8,423.00 ektaria (20,813.7 acre) nga addaan iti paglappedan a sona iti 1,222.00 ektaria (3,019.6 acre). Daytoy ket napartuat idi Marso 6, 2007 babaen ti Proklamasion Blng. 1249.[4][5]
Lokasion[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti Bantay Balatukan ket napno a mabirukan idiay Probinsia ti Misamis Oriental iti rehion ti Amianan a Mindanao, Filipinas. Ti aplaya a kalsada a nagbaetan ti Balingasag, Misamis Oriental ken Siudad ti Gingoog ket palikmutanna ti akin-amianan a lawlaw ti bantay idiay amianan nga aplaya ti Mindanao.
Dagiti pisikal a langa[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti Bantay Balatukan ket estratobulkan nga agtayag iti 2,450 metro (8,040 ft) asl (GVP). Ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS).
Ti satelite a panangiladawan ket mangipakpakita ti napusek a kabakiran a peninsula a sumariw-at iti amianan idiay Baybay Bohol.[6]
Bulkanismo[urnosen | urnosen ti taudan]
Awan dagiti naipakasaritaan a panagbettak ti Bantay Balatukan. Ti tawen ti naudi a panagbettak ket saan pay a inad-adal, urayno adda met dagiti agay-ayus a lava kadagiti bakras ti bantay a naikeddeng a kas Pleistoseno. Adda met ti pumaroliko nga aktibidad iti bantay, ngem ti pormana ket mangiparang ti nakaro a nurunor.[1]
Ti Bantay Balatukan ke paset dagiti bulkan ti Arko ti Tengnga a Mindanao. Ti akin-amianan unay nga ungtona ket tinawtawagan ti Punto Sipaka, a mangitudo daytoy ti amianan a daya, ken 267 metro (876 ft) nga eskoria a balisongsong ti bassit a peninsula a tinawtawagan ti Bantay Sipaka.[7][8]
Heolohia[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti kita ti bato ket saan a mabalin a magun-od.
Pannakailista[urnosen | urnosen ti taudan]
Ilista ti Programa ti Global a Bulkanismo ti naudi nga aktibidad ti Bantay Balatukan a kas Holoseno ngem Di naikeddeng.[9]
Ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (Phivolcs) ket ilistana ti Balatukan a kas Di aktibo, urayno ti bulkan ket mangipakpakita ti pumaroliko nga aktibidad.[10]
Kitaen pay[urnosen | urnosen ti taudan]
- Listaan dagiti aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti mabalin nga aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti di aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti nasalakniban a lugar ti Filipinas
- Singsing ti Apuy ti Pasipiko
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ a b c d "Balatukan". Programa ti Global a Bulkanismo (iti Ingles). Instituto ti Smithsoniano.
- ^ "Dagiti kangatuan a bantay ti Filipinas". Pinoy Mountaineer. 2008-02-02. Naala idi 2008-10-29.
- ^ "Balatukan, Gingoog, Amianan a Mindanao, Filipinas". Mapmapa ti Google. Naala idi 2013-11-15.
- ^ "Nasalakniban a Luglugar ti Rehion 10" Naiyarkibo 2013-12-02 iti Wayback Machine. Nasalakniban a Luglugar ken Opisina ti Kaatapan. Naala idi 2013-11-22.
- ^ "Proklamasion Blng. 1249" Naiyarkibo 2013-12-02 iti Wayback Machine. Nasalakniban a Luglugar ken Opisina ti Kaatapan. Naala idi 2013-11-22.
- ^ "Sateliet a Panangiladawan ti Bulkan Balatukan". Mapmapa ti Google. Naala idi 2013-11-21.
- ^ U.S. Army Corps of Engineer (1954). "Argao (Topograpiko a Mapa)". Unibersidad ti Texas iti Biblioteka ti Austin. Naala idi 2013-11-24.
- ^ "Pakaimatangan ti Sipaka manipud idiay Villa Arcadia" Naiyarkibo 2013-12-02 iti Wayback Machine. Panoramio. Naala idi 2013-11-24.
- ^ "Volcanoes by name" Naiyarkibo 2022-07-03 iti Wayback Machine. Programa ti Global a Bulkanismo. Naala idi 2013-11-15.
- ^ "Dagiti Di aktibo a Bulkan Paset 1" Naiyarkibo 2015-09-24 iti Wayback Machine. Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS). Naala idi 2013-11-15.
