Dipterocarpus intricatus
| Dipterocarpus intricatus | |
|---|---|
Taksonomia 
| |
| Pagarian: | Plantae |
| Klado: | Tracheophytes |
| Klado: | Angiospermae |
| Klado: | Eudicotidae |
| Klado: | Rosids |
| Urnos: | Malvales |
| Pamilia: | Dipterocarpaceae |
| Henero: | Dipterocarpus |
| Sebbangan: | D. intricatus
|
| Dua a nagan | |
| Dipterocarpus intricatus Dyer, J. Bot. 12: 105, t. 145, fig. 21 (1874)
| |
Ti Dipterocarpus intricatus (Khmer: tra:ch, tra:ch sa, tra:ch snaèng, tra:ch sra:,[2] Tailandes: yang-krat[3]) ket ti sebbangan ti kayo iti pamilia ti Dipterocarpaceae. Daytoy ket mabirukan idiay Tailandia, Cambodia, Laos ken Bietnam.[4] Ti kayo ket agtinnag iti bulong ken mabirukan kadagiti nasamek nga agtinnag iti bulong a bakir ken dagiti nawayang a bakir.[2][3] Daytoy ket masansan a mabirukan kadagiti puro a paset dagiti agtinnag iti bulong, dagiti masansan a malayus a tanap a bakir, ngem mabirukan pay iti nasamek a bakir aginggana iti 1300 m iti kangato. Idiay Tailandia, daytoy ket sagpaminsan a mabirukan nga agtubo kadagiti D. obtusifolious, D. tuberculatus, Shorea robusta ken S. siamensis, sagpaminsan kadagiti puro a paset a mangbukel iti klimatiko a namaga a kankanayon a berde a dipterokarpo a bakir.[3] Daytoy a kita ti bakir ket abongotanna ti dakkel a lugar iti akindaya, amianan-akindaya ken akin-amianan a Tailandia, manipud kadagiti tanap ti rununor aginggana iti 150-300m iti kangato aginggana iti bakras ken dagitipantok aginggana iti 1300 m iti ngato ti pantar ti baybay. Mabirukan pay daytoy kadagiti tanap a dipterokarpo a bakir (0-350m) iti Tainlandia. Idiay Bietnam, daytoy ket maipalawag a kas kadawyan kadagiti namaga a bakir.[4] Kaykayat daytoy a kayo dagiti di nalames, nadarat ken lateritiko a daga a naala manipud kadagiti pormasion ti garito ken sandstone.[3] Maparang-ay dagiti bunubon iti nasayaat aramut ken napuskol a narusanger nga ukis ti kayo iti napuskol nga ungkay, a mangsalaknib daytoy kiti apuy iti kankanyon a maauram a lugar iti tiempo a namaga ken napudot. Ti tradisional a panagpukan ti kayo ket nawaya a maaramid iti kalalaingan a kadakkel. Idiay Tailandia, mangrugi nga agtinnag dagiti bulong iti Nobiembre, malpas nga agtinnag dagiti bulong iti Pebrero, ken mangrugi met nga agbulong iti daytoy a panawen, wenno sakbayna bassit. Mangrugi nga agsabon manipud iti Perero aginggana iti Abril, agbunga manipud iti Abril aginggana iti Mayo, ngem adda met dagiti sabali alugar weeno kadagit sabali a tawen nga addaan iti naladaw a panagtutudo a mangrugi dagitoy apaset ti panawen iti nasapsapa a tallo a bulan. Agtubo ti sebbangan manipud iti 15 aginggana iti 30 m iti katayag.[2]
Ti bunga ket addan kadagiti 2 a prominente, immatiddog, naiketan a paypayak, 6–8 cm iti kaatiddog x 1.5–2 cm iti kaakaba, iti ngato iti maysa nga immitlog a bagi ti bunga, 1.5–2 cm iti kaatiddog x 1-1.5 cm iti kaakaba, nga agraman kadagiti agallon a paragpag, 2-3mm iti kaakaba.[5]
Idiay Cambodia ti tutot ket nagruna a maus-usar iti panangisagana iti lampara, bayat a ti nalabbasit-kayumanggi a kayo ket maus-usar iti panagaramid iti kariton ken konstruksion iti balay.[2] Nailaklako a kas "fancy wings" iti panagtagilako iti potpourri .[5]
Ti henero ti Nanophyes ket mainaig iti pannangan iti bukel ti D. intricatus.[6]
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ Ly, V.; Nanthavong, K.; Pooma, R.; Luu, H.T.; Nguyen, H.N.; Vu, V.D.; Hoang, V.S.; Khou, E. & Newman, M. (2017). "Dipterocarpus intricatus". The IUCN Red List of Threatened Species. IUCN. 2017: e.T33477A2837033. Naala idi 5 Disiembre 2017.
- ^ a b c d DY PHON Pauline, 2000, Plants Used In Cambodia, self-published, printed by Imprimerie Olympic, Phnom Penh
- ^ a b c d Smitinand Tem, Santisuk Thatwatchai (1981). "Dipterocarpaceae of Thailand with Special Reference to Silvicultural Ecology". Malaysian Forester. 44: 377–85.
- ^ a b Asian Regional Workshop (Conservation & Sustainable Management of Trees, Viet Nam, August 1996) 1998. Dipterocarpus intricatus. Iti: IUCN 2012. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.1. "IUCN Red List of Threatened Species". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 27 Hunio 2014. Naala idi 2014-06-27.. Naala idi 7 Agosto 2012.
- ^ a b Tucker, A.O., A.J. Redford, J. Scher, & M.D. Trice, 2010, Dried Botanical ID, Delaware State University, Identification Technology Program, CPHST, PPQ, APHIS, USDA; Fort Collins, CO, 7 August 2012, http://idtools.org/id/dried_botanical Naiyarkibo 2019-07-25 iti Wayback Machine
- ^ Hutacharern, C. & M. Tubtim, 1995, Checklist of forest insects in Thailand. Biodiversity Series. Vol. 1, Office of Environmental Policy and Planning, Bangkok, Thailand
Adu pay a pakaammmo[urnosen | urnosen ti taudan]
- Ban, N.T., 1997, Some remarks on the red list summary report
- Loc, P.K., 1992, Annotations to: Conservation status listing for Vietnam, dated 25 March 1992 (unpublished)
- Oldfield, S., C. Lusty & A. MacKinven, (compilers), 1998, The World List of Threatened Trees, World Conservation Press, Cambridge, England
- Phengklai C., Khamsai S. (1985). "Some non-timber species of Thailand". Thai Forest Bulletin (Botany). 1 (15): 108–48.
- Rao Y.S. (1992). "Forest news". Tigerpaper. 4: 1–2.