Baybay Kaspio: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Urnosen dagiti silpo
Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Inter-aktibo nga agbasabasa iti pakasaritaan
← Nadadaan nga urnosBarbaro nga urnos →
Content deleted Content added
VisualWikitext
ZéroBot (tungtungan | aramid)
2,952 edits
m r2.7.1) (Robot: Agnaynayon jv:Laut Kaspia
m r2.6.8) (Robot: Agsuksukat ku:Deryaya Mazenderan idiay ku:Deryaya Qezwînê
Linia 128: Linia 128:
[[kn:ಕ್ಯಾಸ್ಪಿಯನ್‌ ಸಮುದ್ರ(Caspian Sea)]]
[[kn:ಕ್ಯಾಸ್ಪಿಯನ್‌ ಸಮುದ್ರ(Caspian Sea)]]
[[ko:카스피 해]]
[[ko:카스피 해]]
[[ku:Deryaya Mazenderan]]
[[ku:Deryaya Qezwînê]]
[[la:Mare Caspium]]
[[la:Mare Caspium]]
[[lb:Kaspescht Mier]]
[[lb:Kaspescht Mier]]

Rebision manipud idi 14:19, 6 Disiembre 2012

Baybay Kaspio
Nagsasabtan41°40′N 50°40′E / 41.667°N 50.667°E / 41.667; 50.667Nagsasabtan: 41°40′N 50°40′E / 41.667°N 50.667°E / 41.667; 50.667
KitaEndoreika, Naapgad, Permanente, Masna
Kangrunaan a sumrekanKarayan Volga, Karayan Ural, Karayan Kura, Karayan Terek
Kangrunaan a rummuaranPanagbawbaw
Pagayusan a lugar3,626,000 km2 (1,400,000 sq mi)[1]
Pagpagilian ti labnengAzerbaijan, Iran, Kazakstan, Rusia, Turkmenistan
Kadakkelan a kaatiddog1,030 km (640 mi)
Kadakkelan a kaakaba435 km (270 mi)
Kalawa ti rabaw371,000 km2 (143,200 sq mi)
Agpakatengnga a kaadalem187 m (610 ft)
Kaadaleman1,025 m (3,360 ft)
Tomo ti danum69,400 km3 (16,600 cu mi)
Panagnaed a panawen250 a tawtawen
Kaatiddog ti aplaya17,000 km (4,300 mi)
Kangato ti rabaw−28 m (−92 ft)
Is-isla26+ (kitaen ti Isla dita baba)
Dagiti pagtaenganBaku (Azerbaijan), Rasht (Iran), Aktau (Kazakstan), Makhachkala (Rusia), Türkmenbaşy (Turkmenistan) (kitaen ti artikulo)
Dagiti nagibasaran[1]
1 Ti kaatiddog ti aplaya ket saan a nasayaat a panagrukod.

Ti Baybay Kaspio (Azerbaijani: Xəzər dənizi, Persiano: دریای کاسپین /دریای مازندران /دریای خزر‎, romanisado: Daryaye Caspian wenno دریای مازندران, lit. 'Daryâ-ye Mazandaran', Ruso: Каспийское море, Kasaho: Каспий теңізі, Turkomano : Hazar deňizi) ket isu ti kadakkelan a naikulong ti a bagi ti danum iti Daga babaen ti kalawa, naidumadumaan a naiklase a kas ti kadakkelan adanaw iti lubong wenno maysa a agpayso a baybay.[2][3] Ti baybay ket adda kalawa ti rabaw iti 371,000 km2 (143,200 sq mi) (a saan a mairaman ti Garabogazköl Aylagy) ken ti tomo iti 78,200 km3 (18,800 cu mi).[4] Daytoy ket adda ti maysa a endoreika a labneng (awan ti rummuaranna) ken nabeddengan iti amianan a laud babaen ti Rusia, iti laud baben ti Azerbaijan, ti abagatan babaen ti Iran, iti abagatan a laud babaen ti Turkmenistan, ken iti amianan a daya babaen ti Kazakstan.

Dagiti taga-ugma nga agtateng iti sona a lawlawna ket naipagarupda ti Baybay Kaspio a kas maysa a taaw, mabalin a gapu ti kaapgadna ken ti kasla awan ti pagpatingaanna. Daytoy ket adda ti Kaapgad ti agarup a 1.2%, agarup maysa a pagkatlo a kaapgad dagiti kaaduan a danum ti baybay.

Heolohiko a pakasaritaan

Ti Baybay akaspio (Bahr ul-Khazar). Ibn Hawqal

Kasla ti Baybay Nangisit, ti Baybay Kaspio ket tidda ti taga-ugma a Baybay Paratethys. Ti Baybay Kaspio ket nagbalin a napalikmutan ti daga idi agarup a 5.5 a riwriw a tawtawen gapu ti tektoniko a panakaibagkat ken ti panakaibaba ti lessad ti baybay. Iti las-ud kadagiti napudot ken namaga a paset ti panawen ti klima, ti napalikmutan ti daga a baybay ket kaaduan daytoy ket namagaan, a nakadeposito kadagiti ebaporitiko a sedimento a kas ti halito a nagbalin a naabbongan babaen kadagiti naiyangin a deposito ken sinerraan a kas maysa nga ebaporitiko a baniera[5] no nalamiis, ti nabasa a klima ket punuenna ti baniera.[6] Gapu ti agpauneg a panagayus ti nasadiwa a danum, ti Baybay Kaspio ket maysa a nasadiwa a danum a danaw iti akin-amianan a pasetna. Daytoy ket naapapgad idiay Irani nga aplaya, nga idiay pagkargaan a labneng ket adda laeng ti bassit a panagayus. Iti agdama, ti katimbengan a kaapgad ti Baybay aKapio ket maysa apagkatlo kadagiti taaw ti Daga. Ti Garabogazköl nga ensenada, a nagmaga idi ti panagayus ti danum manipud ti nangruna a bagi ti Baybay Kaspio ket nalappedan idi tawtawen 1980 ngem daytoy ket naipasublin, ket kankanayon a malabsanna ti kaapgad ti pateg iti 10.[2]

Pinagibasaran

Paammo

  1. ^ a b van der Leeden, Troise, ken Todd, eds., Ti Ensiklopedia ti Danum. Maikadua nga Edision. Chelsea, MI: Lewis Publishers, 1990, p. 196.
  2. ^ a b "Baybay Kaspio - Pakaammo". Programa ti Kaspio nga Enbironmento. 2009. Naala idi 11 Septiembre 2012.
  3. ^ "ESA: Panagpalpaliiw ti Daga – Ti Daga manipud ti Limbang: Ti akin-abagatan a Baybay Kaspio". ESA.int. Naala idi 2007-05-25.
  4. ^ Bariweswes ti Danaw: Baybay Kaspio. LakeNet.
  5. ^ Iti dinamiko a sistema, ti baniera ket maysa a lugar a pagpatinggaan dagiti naiyayus a banbanag, a naikkat manipud ti sistema.
  6. ^ Dagit imaipdpada a ebaporitiko ket adda idiay uneg Mediteraneo.

Dagiti silpo ti ruar

Dagiti midia a mainaig iti Baybay Kaspio iti Wikimedia Commons

Plantilia:Link GA

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Baybay_Kaspio&oldid=155338"