Alpabeto a Latin: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Inter-aktibo nga agbasabasa iti pakasaritaan
← Nadadaan nga urnosBarbaro nga urnos →
Content deleted Content added
VisualWikitext
m Inyalis ni Lam-ang ti panid ti Abesedario a Latin iti Alpabeto a Latin a nagtuon iti baw-ing: usaren ti alpabeto imbes nga iti abesedario
m Nagsimpa ti panangiletra/gramatika
Linia 1: Linia 1:
{{maipapan|abesedario nga inusar idi a panagsurat iti Latin|moderno nga abesedario a naibatay manipud iti daytoy|Latin a sinuratan}}
{{maipapan|inus-usar idi nga alpabeto a panagsurat iti Latin|moderno nga alpabeto a naibatay manipud iti daytoy|Latin a sinuratan}}
{{Infobox panagsurat
{{Infobox panagsurat
|name=Latin<br />'''Latin abecedarium'''
|name=Latin<br />'''Latin abecedarium'''
|type=[[Abesedario]]
|type=[[Alpabeto]]
|languages=[[Pagsasao a Latin|Latin]]
|languages=[[Pagsasao a Latin|Latin]]
|time=~700 BC–agdama
|time=~700 BC–agdama
|fam1= [[Ehipsio a hieroglipo]]
|fam1= [[Hieroglipiko nga Ehipsio]]
|fam2=[[Proto-Sinaitiko]]
|fam2=[[Proto-Sinaitiko]]
|fam3=[[Proto-Kananeneo nga abesedario]]
|fam3=[[Alpabeto a Proto-Kananeneo]]
|fam4=[[Penisio nga abesedario]]
|fam4=[[Alpabeto a Penisio]]
|fam5=[[Griego nga abesedario]]
|fam5=[[Alpabeto a Griego]]
|fam6=[[Etrusko nga abesedario#Etrusko_nga_abesedario|Etrusko nga abesedario]]
|fam6=[[Alpabeto a Etrusko#Alpabeto a Etrusko|Alpabeto a Etrusko]]
|sisters=[[Siriliko a sinuratan|Siriliko]]<br>[[Koptiko nga abesedario|Koptiko]]<br>[[Armenio nga abesedario|Armenio]]<br>[[Georgiano nga abesedario|Georgiano]]<br>[[Runiko nga abesedario|Runiko/Futhark]]
|sisters=[[Siriliko a sinuratan|Siriliko]]<br />[[Alpabeto a Koptiko|Koptiko]]<br />[[Alpabeto nga Armenio|Armenio]]<br />[[Alpabeto a Georgiano|Georgiano]]<br />[[Alpabeto a Runiko|Runiko/Futhark]]
|children=Dagiti nadumaduma a [[Dagiti Latin nga abesedario|Latin nga abesedario]]; ken dagiti ad-adu pay a pannakaidumdumana a kas ti [[Osahe nga abesedario|Osahe]]
|children=Dagiti nadumaduma a [[Dagiti alpabeto a Latin|Alpabeto a Latin]]; ken dagiti ad-adu pay a pannakaidumdumana a kas ti [[Alpabeto nga Osahe|Osahe]]
|sample=Calligraphy.malmesbury.bible.arp.jpg
|sample=Calligraphy.malmesbury.bible.arp.jpg
|imagesize=200px
|imagesize=200px
|unicode=Kitaen ti [[Dagiti Latin a karakter iti Unicode]]
|unicode=Kitaen ti [[Dagiti Latin a karakter ti Unicode]]
|iso15924=Latn
|iso15924=Latn
|IPAChartEng=1
|IPAChartEng=1
}}
}}


Ti klasika a '''Latin nga Abesedario''' wenno '''Romano nga abesedario''' ket rimmang-ay manipud ti lumaud a kita iti [[Griego nga abesedario]] a tinawtawagan ti [[Cumae nga abesedario]], a naampon ken nabaliwan babaen dagiti [[Etrusko]] a [[Pakasaritaan iti Roma#Etrusko a panagturay|nagturay iti nasapa a Roma]]. Ti [[Etrusko nga abesedario]] ket inampon met idi ken pinasayaat babaen dagiti [[taga-ugma a Roma]] tapno agsuratda iti [[pagsasao a Latin]].
Ti klasiko nga '''alpabeto a Latin''' wenno '''alpabeto a Romano''' ket rimmang-ay manipud ti akinlaud a kita iti [[alpabeto a Griego]] a tinawtawagan ti [[alpabeto a Cumae]], a naampon ken nabaliwan babaen dagiti [[Etrusko]] a [[Pakasaritaan iti Roma#Etrusko a panagturay|nagturay iti nasapa a Roma]]. Ti [[alpabeto nga Etrusko]] ket inampon met idi ken pinasayaat babaen dagiti [[taga-ugma a Roma]] tapno agsuratda iti [[pagsasao a Latin]].


==Klasika nga abesedario ti Latin==
== Klasiko nga alpabeto a Latin ==
{| class="wikitable IPA" style="text-align:center"
{| class="wikitable IPA" style="text-align:center"
|+ Klasiko nga Abesedário a Latin
|+ Klasiko nga Alpabeto a Latin
|-
|-
! style="text-align:left" | Letra
! style="text-align:left" | Letra
Linia 36: Linia 36:
! style="width:5em"| [[H]]
! style="width:5em"| [[H]]
|-
|-
! style="text-align:left" | Nagan a Latin
! style="text-align:left" | Latin a nagan
| ā || bē || cē || dē || ē || ef || gē || hā
| ā || bē || cē || dē || ē || ef || gē || hā
|- class="IPA"
|- class="IPA"
! style="text-align:left" | Latin a panagbalikas ([[help:IPA|IPA]])
! style="text-align:left" | Latin a pannakabalikas ([[Tulong:IPA|IPA]])
| /aː/ || /beː/ || /keː/ || /deː/ || /eː/ || /ɛf/ || /ɡeː/ || /haː/
| /aː/ || /beː/ || /keː/ || /deː/ || /eː/ || /ɛf/ || /ɡeː/ || /haː/
|-
|-
Linia 47: Linia 47:
! [[I]] !! [[K]] !! [[L]] !! [[M]] !! [[N]] !! [[O]] !! [[P]] !! [[Q]]
! [[I]] !! [[K]] !! [[L]] !! [[M]] !! [[N]] !! [[O]] !! [[P]] !! [[Q]]
|-
|-
! style="text-align:left" | Nagan a Latin
! style="text-align:left" | Latin a nagan
| ī || kā || el || em || en || ō || pē || qū
| ī || kā || el || em || en || ō || pē || qū
|- class="IPA"
|- class="IPA"
! style="text-align:left" | Latin a panagbalikas([[help:IPA|IPA]])
! style="text-align:left" | Latin a panagbalikas([[Tulong:IPA|IPA]])
| /iː/ || /kaː/ || /ɛl/ || /ɛm/ || /ɛn/ || /oː/ || /peː/ || /kʷuː/
| /iː/ || /kaː/ || /ɛl/ || /ɛm/ || /ɛn/ || /oː/ || /peː/ || /kʷuː/
|-
|-
Linia 58: Linia 58:
! [[R]] !! [[S]] !! [[T]] !! [[V]] !! [[X]] !! [[Y]] !! [[Z]] !! rowspan="3"| &nbsp;
! [[R]] !! [[S]] !! [[T]] !! [[V]] !! [[X]] !! [[Y]] !! [[Z]] !! rowspan="3"| &nbsp;
|-
|-
! style="text-align:left" | Nagan a Latin
! style="text-align:left" | Latin a nagan
| er || es || tē || ū || ex || ī Graeca || zēta
| er || es || tē || ū || ex || ī Graeca || zēta
|- class="IPA"
|- class="IPA"
Linia 65: Linia 65:
|}
|}


⚫
== Dagiti nagibasaran ==

⚫
==Dagiti nagibasaran==
{{Reflist}}
{{Reflist}}


==Dagiti silpo ti ruar==
== Dagiti silpo ti ruar ==
*[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0059%3Aentry%3D%2319181 Lewis ken ni Short ''Latin a Diksionario'' iti letra a ''G'']
*[http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0059%3Aentry%3D%2319181 Lewis ken ni Short ''Latin a Diksionario'' iti letra a ''G'']
*[http://www.orbilat.com/Languages/Latin/Grammar/Latin-Alphabet.html Latin nga Abesedario]
*[http://www.orbilat.com/Languages/Latin/Grammar/Latin-Alphabet.html Alpabeto a Latin]
*[http://www.omniglot.com/writing/latin.htm Latin nga abesedario idiay omniglot.com]
*[http://www.omniglot.com/writing/latin.htm Latin nga abesedario idiay omniglot.com]


Rebision manipud idi 16:43, 31 Hulio 2015

Daytoy nga artikulo ket maipanggep iti inus-usar idi nga alpabeto a panagsurat iti Latin. Para iti moderno nga alpabeto a naibatay manipud iti daytoy, kitaen ti Latin a sinuratan.
Latin
Latin abecedarium
Kita
SasaoLatin
Panawen
~700 BC–agdama
Sistema ti nagannak
Sistema ti annak
Dagiti nadumaduma a Alpabeto a Latin; ken dagiti ad-adu pay a pannakaidumdumana a kas ti Osahe
Sistema ti kabsat
Siriliko
Koptiko
Armenio
Georgiano
Runiko/Futhark
ISO 15924Latn, 215
TurongAgpakanawan
Alias ti Unicode
Latin
Kitaen ti Dagiti Latin a karakter ti Unicode
Aglaon daytoy nga artikulo kadagiti simbolo ti ponetiko ti IPA. No awan ti maitunos a suporta ti panangipaay, mabalin a makitam dagiti marka-ti-saludsod, kahon, wenno sabali pay a simbolo imbes a dagiti karakter ti Unicode.

Ti klasiko nga alpabeto a Latin wenno alpabeto a Romano ket rimmang-ay manipud ti akinlaud a kita iti alpabeto a Griego a tinawtawagan ti alpabeto a Cumae, a naampon ken nabaliwan babaen dagiti Etrusko a nagturay iti nasapa a Roma. Ti alpabeto nga Etrusko ket inampon met idi ken pinasayaat babaen dagiti taga-ugma a Roma tapno agsuratda iti pagsasao a Latin.

Klasiko nga alpabeto a Latin

Klasiko nga Alpabeto a Latin
Letra A B C D E F G H
Latin a nagan ā bē cē dē ē ef gē hā
Latin a pannakabalikas (IPA) /aː/ /beː/ /keː/ /deː/ /eː/ /ɛf/ /ɡeː/ /haː/
 
Letra I K L M N O P Q
Latin a nagan ī kā el em en ō pē qū
Latin a panagbalikas(IPA) /iː/ /kaː/ /ɛl/ /ɛm/ /ɛn/ /oː/ /peː/ /kʷuː/
 
Letra R S T V X Y Z  
Latin a nagan er es tē ū ex ī Graeca zēta
Latin a panagbalikas (IPA) /ɛr/ /ɛs/ /teː/ /uː/ /ɛks/ /iː ˈɡrajka/ /ˈzeːta/

Dagiti nagibasaran

Dagiti silpo ti ruar

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Alpabeto_a_Latin&oldid=249729"