Panawen ti Bronse: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
m panangiletra (via JWB) |
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika |
||
Linia 3: | Linia 3: | ||
Ti '''Panawen ti Bronse''' ket isu ti [[Periodisasion|paset ti panawen]] a nailaslasin babaen ti panagusar ti [[gambang]] ken dagiti [[alloy]] ti [[bronse]] ken ti [[proto a panagsurat]], ken dagiti dadduma pay a langa iti urbano a [[sibilisasion]]. |
Ti '''Panawen ti Bronse''' ket isu ti [[Periodisasion|paset ti panawen]] a nailaslasin babaen ti panagusar ti [[gambang]] ken dagiti [[alloy]] ti [[bronse]] ken ti [[proto a panagsurat]], ken dagiti dadduma pay a langa iti urbano a [[sibilisasion]]. |
||
Ti Panawen ti Bronse ket isu ti maikadu a nangruna a paset ti panawen ti [[sistema ti tallo a panawen]], a kas ti naisingasing kadagiti moderno a panawen babaen ni [[Christian Jürgensen Thomsen]], para kadagiti panangidasig ken panagadal kadagiti taga-ugma a kagimongan. Ti maysa ataga-ugma a sibilisasion ket mabalin a maikabil iti Panawen ti Bronse babaen ti panaglunag ti bukodna a gambang ken ti panangitiponna iti [[lata]], wenno babaen ti panagtagilako para iti bronse manipud kadagiti sabali a lugar a pagipataudan. Dagiti oro ti gambang ken lata ket narasayda, a kas ti naipakpakita a kaawan ti dagiti bronse a lata idiay [[Akinlaud nga Asia]] sakbay ti [[maikatlo a milenio BCE]]. Iti libong, ti Panawen ti Bronse ket sapasap a sinusurotna ti [[Neolitiko]] a paset ti panawen, ngem dagiti dadduma paset ti lubong, ti [[Panawen ti Gambang]] ket nagserbi a kas ti nagdaliasatan manipud |
Ti Panawen ti Bronse ket isu ti maikadu a nangruna a paset ti panawen ti [[sistema ti tallo a panawen]], a kas ti naisingasing kadagiti moderno a panawen babaen ni [[Christian Jürgensen Thomsen]], para kadagiti panangidasig ken panagadal kadagiti taga-ugma a kagimongan. Ti maysa ataga-ugma a sibilisasion ket mabalin a maikabil iti Panawen ti Bronse babaen ti panaglunag ti bukodna a gambang ken ti panangitiponna iti [[lata]], wenno babaen ti panagtagilako para iti bronse manipud kadagiti sabali a lugar a pagipataudan. Dagiti oro ti gambang ken lata ket narasayda, a kas ti naipakpakita a kaawan ti dagiti bronse a lata idiay [[Akinlaud nga Asia]] sakbay ti [[maikatlo a milenio BCE]]. Iti libong, ti Panawen ti Bronse ket sapasap a sinusurotna ti [[Neolitiko]] a paset ti panawen, ngem dagiti dadduma paset ti lubong, ti [[Panawen ti Gambang]] ket nagserbi a kas ti nagdaliasatan manipud iti pannakaipan ti Neolitiko iti Pnawen ti Bronse. Urayno ti [[Panawen ti Asero]] ket sapsap a sinursurot ti Panawen ti Bronse, kadagiti dadduma lugar, ti Panawen ti Asero ket dagus a simmagpaw iti Neolitiko itiruar ti rehion malaksid ti [[Sub-Sahara nga Aprika]] nga idiay ket nawaya a naparang-ay.<ref>http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=3432&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html</ref> |
||
Dagiti kultura ti Panawen ti Bronse ket nagigiddiatda kadagiti [[pakasaritaan ti panagsurat|panagrang-ay iti immuna a pangsurat]]. Segun ti arkeolohiko nga ebidensia, dagiti kultura idiay [[Ehipto]] ([[hieroglipo]]), ti [[Asideg a Daya]] ([[kuneiporme]]), [[Tsina]] ([[eskritu ti orakulo a tulang]])—ken ti [[Mediteraneo]], iti Misenio a kultura ([[Linear B]])—ket addaanda idi kadagiti mabalina sistema ti panagsurat. |
Dagiti kultura ti Panawen ti Bronse ket nagigiddiatda kadagiti [[pakasaritaan ti panagsurat|panagrang-ay iti immuna a pangsurat]]. Segun ti arkeolohiko nga ebidensia, dagiti kultura idiay [[Ehipto]] ([[hieroglipo]]), ti [[Asideg a Daya]] ([[kuneiporme]]), [[Tsina]] ([[eskritu ti orakulo a tulang]])—ken ti [[Mediteraneo]], iti Misenio a kultura ([[Linear B]])—ket addaanda idi kadagiti mabalina sistema ti panagsurat. |
||
==Dagiti nota== |
== Dagiti nota == |
||
{{Reflist}} |
{{Reflist}} |
||
Rebision manipud idi 18:00, 7 Oktubre 2019
Ti Panawen ti Bronse ket isu ti paset ti panawen a nailaslasin babaen ti panagusar ti gambang ken dagiti alloy ti bronse ken ti proto a panagsurat, ken dagiti dadduma pay a langa iti urbano a sibilisasion.
Ti Panawen ti Bronse ket isu ti maikadu a nangruna a paset ti panawen ti sistema ti tallo a panawen, a kas ti naisingasing kadagiti moderno a panawen babaen ni Christian Jürgensen Thomsen, para kadagiti panangidasig ken panagadal kadagiti taga-ugma a kagimongan. Ti maysa ataga-ugma a sibilisasion ket mabalin a maikabil iti Panawen ti Bronse babaen ti panaglunag ti bukodna a gambang ken ti panangitiponna iti lata, wenno babaen ti panagtagilako para iti bronse manipud kadagiti sabali a lugar a pagipataudan. Dagiti oro ti gambang ken lata ket narasayda, a kas ti naipakpakita a kaawan ti dagiti bronse a lata idiay Akinlaud nga Asia sakbay ti maikatlo a milenio BCE. Iti libong, ti Panawen ti Bronse ket sapasap a sinusurotna ti Neolitiko a paset ti panawen, ngem dagiti dadduma paset ti lubong, ti Panawen ti Gambang ket nagserbi a kas ti nagdaliasatan manipud iti pannakaipan ti Neolitiko iti Pnawen ti Bronse. Urayno ti Panawen ti Asero ket sapsap a sinursurot ti Panawen ti Bronse, kadagiti dadduma lugar, ti Panawen ti Asero ket dagus a simmagpaw iti Neolitiko itiruar ti rehion malaksid ti Sub-Sahara nga Aprika nga idiay ket nawaya a naparang-ay.[1]
Dagiti kultura ti Panawen ti Bronse ket nagigiddiatda kadagiti panagrang-ay iti immuna a pangsurat. Segun ti arkeolohiko nga ebidensia, dagiti kultura idiay Ehipto (hieroglipo), ti Asideg a Daya (kuneiporme), Tsina (eskritu ti orakulo a tulang)—ken ti Mediteraneo, iti Misenio a kultura (Linear B)—ket addaanda idi kadagiti mabalina sistema ti panagsurat.
Dagiti nota
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Panawen ti Bronse iti Wikimedia Commons