Akinlaud a Baro a Guinea: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Content deleted Content added
binaliwan ti infobox
m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika
Linia 25: Linia 25:
| subdivision_name4 =
| subdivision_name4 =
| parts_type = [[Dagiti probinsia ti Indonesia|Dagiti probinsia]]
| parts_type = [[Dagiti probinsia ti Indonesia|Dagiti probinsia]]
| parts = {{wagayway|Papua}}<br>{{wagayway|Laud a Papua}}
| parts = {{wagayway|Papua}}<br />{{wagayway|Laud a Papua}}
| image_map = LocationWestPapua.svg
| image_map = LocationWestPapua.svg
| map_caption =
| map_caption =
| pushpin_map =
| pushpin_map =
| pushpin_relief =
| pushpin_relief =
| pushpin_map_caption =
| pushpin_map_caption =
| coordinates =
| coordinates =
| coordinates_footnotes =
| coordinates_footnotes =
Linia 55: Linia 55:
| postal_code_type =
| postal_code_type =
| postal_code =
| postal_code =
| area_code_type =
| area_code_type =
| area_code =
| area_code =
| geocode =
| geocode =
Linia 67: Linia 67:
}}
}}


Ti '''Akinlaud a Baro a Guinea''' ket ti parte ti [[Indonesia]] a mangbukel ti akinlaud a kagudua ti isla ti [[Baro a Guinea]] ken dagiti basbassit nga isla iti laud. Ti rehion ket inadministro a kas dagiti dua a probinsia: [[Papua (probinsia)|Papua]] ken [[Laud a Papua (probinsia)|Laud a Papua]]. Ti akindaya a kagudua ti Baro a Guinea ket ti pagilian ti [[Papua Baro a Guinea]]. Ti populasion ket agarup a 3.6 a riwriw ken buklen dagiti etniko a [[Tattao a Papuano|Papuano]], [[Tattao a Melanesio|Melanesio]], ken [[Tattao nga Austronesio|Austronesio]]. Ti rehion ket kaaduan a nasamek a kabakiran nga ayan a pataengan dagiti nadumaduma a tradisional a tribu a kas ti [[Tattao a Dani|Dani]] ti Ginget Baliem, ngem ti kaaduan ti populasion ket agtataeng iti wenno dagiti asideg ti lugar ti aplaya. Ti kadakkelan a siudad iti rehion ket ti [[Jayapura]]. Ti opisial ken kadawyan a naisasao a pagsasao ket ti [[Pagsasao nga Indones|Indones]]. Tikarkulo ti bilang dagiti pagsasao ti tribu iti rehion ket sumakop manipuditi 200 aginggana iti sumurok a 700, a ti kaaduan a naisasao ket mairaman ti Dani, Yali, Ekari ken Biak. Ti kaaduan a relihion ket Kristianidad (masansan a maitipon kadagiti tradisional a pammati) ken sarunuen babaen ti Islam. Dagiti kangrunaan nga industria ket agrikultura, panagkalap, panagpataud ti lana, ken panagmina.
Ti '''Akinlaud a Baro a Guinea''' ket ti parte ti [[Indonesia]] a mangbukel ti akinlaud a kagudua ti isla ti [[Baro a Guinea]] ken dagiti basbassit nga isla iti laud. Ti rehion ket inadministro a kas dagiti dua a probinsia: [[Papua (probinsia)|Papua]] ken [[Laud a Papua (probinsia)|Laud a Papua]]. Ti akindaya a kagudua ti Baro a Guinea ket ti pagilian ti [[Papua Baro a Guinea]]. Ti populasion ket agarup a 3.6 a riwriw ken buklen dagiti etniko a [[Tattao a Papuano|Papuano]], [[Tattao a Melanesio|Melanesio]], ken [[Tattao nga Austronesio|Austronesio]]. Ti rehion ket kaaduan a nasamek a kabakiran nga ayan a pataengan dagiti nadumaduma a tradisional a tribu a kas ti [[Tattao a Dani|Dani]] ti Ginget Baliem, ngem ti kaaduan ti populasion ket agtataeng iti wenno dagiti asideg ti lugar ti aplaya. Ti kadakkelan a siudad iti rehion ket ti [[Jayapura]]. Ti opisial ken kadawyan a naisasao a pagsasao ket ti [[Pagsasao nga Indones|Indones]]. Ti karkulo ti bilang dagiti pagsasao ti tribu iti rehion ket sumakop manipud iti 200 aginggana iti sumurok a 700, a ti kaaduan a naisasao ket mairaman ti Dani, Yali, Ekari ken Biak. Ti kaaduan a relihion ket Kristianidad (masansan a maitipon kadagiti tradisional a pammati) ken sarunuen babaen ti Islam. Dagiti kangrunaan nga industria ket agrikultura, panagkalap, panagpataud ti lana, ken panagmina.


Ti panagtagtagitao ti tao ket nakarkulo a nangrugi idi baetan ti 42,000 ken 48,000 a tawtawen ti napalabas.<ref name="Gillespie, Richard 2002 455–72">{{cite journal|author=Gillespie, Richard|year=2002|url=https://web.archive.org/web/20060501000000*/http://www-personal.une.edu.au/~pbrown3/Gillespie02.pdf|title=Dating the First Australians|journal=Radiocarbon|volume=44|issue=2|pages=455–72|accessdate=24 Mayo 2010}} Naiyarkibo idi 19 gosto 2014</ref> Tinunton ti [[Olanda]] tirehion ken nangirugi ti obra ti misionario idi maika-19 a siglo. Ti rehion ket inkapet babaen ti Indonesia kadagidi tawen ti 1960. Kalpasan dagiti [[Repormasion (Indonesia)|reporma iti amin a paset ti Indonesia]] idi 1998, ti Papua ken dagiti sabali a probinsia ti Indonesia ket nakaawatda iti ad-adu a rehional nga autonomia. Idi 2001, naikkan ti kasasaad nga "Espesial nga Autonomia" iti probinsia ti Papua, ngem uray tatta nga aldawen, sangkabassit laeng ti implementasion ken masansana dinildillaw.<ref>[https://web.archive.org/web/20090211034152/http://oai.dtic.mil/oai/oai?&verb=getRecord&metadataPrefix=html&identifier=ADA462594 U.S. Dept. of Defence]; [https://web.archive.org/web/20090808210217/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?l=1&id=1764 International Crisis Group]; ken [http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4364&l=1 International Crisis Group]. Naiyarkibo idi 19 Agosto2014.</ref> Inadministro idi ti rehion kas bugbugtong a probinsia aginggana idi 2003, idi ginudua kadagiti probinsia ti [[Papua, Indonesia|Papua]] ken [[Laud a Papua (probinsia)|Laud a Papua]].
Ti panagtagtagitao ti tao ket nakarkulo a nangrugi idi baetan ti 42,000 ken 48,000 a tawtawen ti napalabas.<ref name="Gillespie, Richard 2002 455–72">{{cite journal|author=Gillespie, Richard|year=2002|url=https://web.archive.org/web/20060501000000*/http://www-personal.une.edu.au/~pbrown3/Gillespie02.pdf|title=Dating the First Australians|journal=Radiocarbon|volume=44|issue=2|pages=455–72|accessdate=24 Mayo 2010}} Naiyarkibo idi 19 Agosto 2014</ref> Tinunton ti [[Olanda]] ti rehion ken nangirugi ti obra ti misionario idi maika-19 a siglo. Ti rehion ket inkapet babaen ti Indonesia kadagidi tawen ti 1960. Kalpasan dagiti [[Repormasion (Indonesia)|reporma iti amin a paset ti Indonesia]] idi 1998, ti Papua ken dagiti sabali a probinsia ti Indonesia ket nakaawatda iti ad-adu a rehional nga autonomia. Idi 2001, naikkan ti kasasaad nga "Espesial nga Autonomia" iti probinsia ti Papua, ngem uray tatta nga aldawen, sangkabassit laeng ti implementasion ken masansan a dinildillaw.<ref>[https://web.archive.org/web/20090211034152/http://oai.dtic.mil/oai/oai?&verb=getRecord&metadataPrefix=html&identifier=ADA462594 U.S. Dept. of Defence]; [https://web.archive.org/web/20090808210217/http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?l=1&id=1764 International Crisis Group]; ken [http://www.crisisgroup.org/home/index.cfm?id=4364&l=1 International Crisis Group]. Naiyarkibo idi 19 Agosto2014.</ref> Inadministro idi ti rehion kas bugbugtong a probinsia aginggana idi 2003, idi ginudua kadagiti probinsia ti [[Papua, Indonesia|Papua]] ken [[Laud a Papua (probinsia)|Laud a Papua]].


== Dagiti nagibasaran ==
== Dagiti nagibasaran ==

Rebision manipud idi 05:19, 25 Hulio 2020

Nagsasabtan: 4°00′S 136°00′E / 4.000°S 136.000°E / -4.000; 136.000

Akinlaud a Baro a Guinea
Papua
Irian Barat / Irian Jaya / Laud a Papua
Pagilian Indonesia
Dagiti probinsia Papua
 Laud a Papua
Kalawa
 • Dagup420,540 km2 (162,370 sq mi)
Populasion
 (2014)
 • Dagup4,363,869
 • Densidad10/km2 (27/sq mi)
Sona ti orasUTC+9 (Akindaya nga Oras ti Indonesia)
ISO 3166-2ID-PP
Lisensia ti karroPA, PB

Ti Akinlaud a Baro a Guinea ket ti parte ti Indonesia a mangbukel ti akinlaud a kagudua ti isla ti Baro a Guinea ken dagiti basbassit nga isla iti laud. Ti rehion ket inadministro a kas dagiti dua a probinsia: Papua ken Laud a Papua. Ti akindaya a kagudua ti Baro a Guinea ket ti pagilian ti Papua Baro a Guinea. Ti populasion ket agarup a 3.6 a riwriw ken buklen dagiti etniko a Papuano, Melanesio, ken Austronesio. Ti rehion ket kaaduan a nasamek a kabakiran nga ayan a pataengan dagiti nadumaduma a tradisional a tribu a kas ti Dani ti Ginget Baliem, ngem ti kaaduan ti populasion ket agtataeng iti wenno dagiti asideg ti lugar ti aplaya. Ti kadakkelan a siudad iti rehion ket ti Jayapura. Ti opisial ken kadawyan a naisasao a pagsasao ket ti Indones. Ti karkulo ti bilang dagiti pagsasao ti tribu iti rehion ket sumakop manipud iti 200 aginggana iti sumurok a 700, a ti kaaduan a naisasao ket mairaman ti Dani, Yali, Ekari ken Biak. Ti kaaduan a relihion ket Kristianidad (masansan a maitipon kadagiti tradisional a pammati) ken sarunuen babaen ti Islam. Dagiti kangrunaan nga industria ket agrikultura, panagkalap, panagpataud ti lana, ken panagmina.

Ti panagtagtagitao ti tao ket nakarkulo a nangrugi idi baetan ti 42,000 ken 48,000 a tawtawen ti napalabas.[1] Tinunton ti Olanda ti rehion ken nangirugi ti obra ti misionario idi maika-19 a siglo. Ti rehion ket inkapet babaen ti Indonesia kadagidi tawen ti 1960. Kalpasan dagiti reporma iti amin a paset ti Indonesia idi 1998, ti Papua ken dagiti sabali a probinsia ti Indonesia ket nakaawatda iti ad-adu a rehional nga autonomia. Idi 2001, naikkan ti kasasaad nga "Espesial nga Autonomia" iti probinsia ti Papua, ngem uray tatta nga aldawen, sangkabassit laeng ti implementasion ken masansan a dinildillaw.[2] Inadministro idi ti rehion kas bugbugtong a probinsia aginggana idi 2003, idi ginudua kadagiti probinsia ti Papua ken Laud a Papua.

Dagiti nagibasaran

  1. ^ Gillespie, Richard (2002). "Dating the First Australians" (PDF). Radiocarbon. 44 (2): 455–72. Naala idi 24 Mayo 2010. Naiyarkibo idi 19 Agosto 2014
  2. ^ U.S. Dept. of Defence; International Crisis Group; ken International Crisis Group. Naiyarkibo idi 19 Agosto2014.

Dagiti akinruar a silpo

Pakaammo ti panagbiahe idiay Akinlaud a Baro a Guinea manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)