Isla ti Balut
| Isla ti Balut | |
|---|---|
| Bulkan Balut | |
.svg)  Isla ti Balut Lokasion ti Isla ti Balut idiay Filipinas | |
| Kangatuan a punto | |
| Kangato | 862 m (2,828 ft) |
| Listaan | mabalin nga aktibo |
| Nagsasabtan | 5°24′00″N 125°22′30″E / 5.4°N 125.375°ENagsasabtan: 5°24′00″N 125°22′30″E / 5.4°N 125.375°E |
| Heograpia | |
| Lokasion | Sarangani, Davao Occidental |
| Heolohia | |
| Kita ti bantay | Estratobulkan |
| Bulkaniko nga arko | Arko ti Tengnga a Mindanao |
| Naudi a bimtak | Di ammo |
Ti Isla ti Balut, naamammuan pay a kas ti Sanguil, ket bulkaniko nga isla iti amianan nga ungto ti probinsia ti Davao Occidental iti rehion ti Mindanao, Filipinas. Ti mabirukan idiay tengnga ti isla ket ti Bulkan Balut, ti pumaroliko a bulkan nga awan dagiti naipakasaritaan a panagbettak.
Ti Isla ti Balut ket mabirukan iti agarup a 13 km (8.1 mi) manipud idiay Mindanao, daytoy ket naisinsina babaen ti Kipet ti Sarangani. Dagiti isla ti Balut, Sarangani ken Olanivan ket mangbukel ti grupo ti isla a makunkuna iti Is-isla ti Sarangani. Ti grupo ket buklenna ti Ili ti Sarangani ti Davao Occidental. Ti Mabila idiay isla ti Balut ket isu ti sentro ti ili para iti komersio ken ti ayan ti lokal a gobierno.
Topograpia[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti Isla ti Balut, ti akin-laud unay iti Is-isla ti Sarangani, ket isu ti kadakkelan, kangatuan, ken nasaysayaat a nataltalon ngen ti Isla ti Sarangani. Iti tengnga ti isla ket ti Bulkan Balut. Ti Isla ti Balut ket agtayag iti agarup a 1,800 metro (5,900 ft)manipud ti lessaad ti baybay nga addaan ti kangatuan iti 862 metro (2,828 ft) ngato ti natimbeng a lessaad ti baybay. ti diametro ti baba ti isla ket 8 kilometro (5.0 mi).[1]
No makita daytoy iti amianan a laud, daytoy ket agparang kadagiti baetan ti dua a pantok. Iti amianan a daya ket ti sabali pay a pantok ti Balut, iti abagatan a laud ti pantok ket ti saan a nanaganan a bulkan. Idiay abagatan a daya a paset ti isla ket ti Turod ti Sangapulo a Pito Pulo nga addaan ti kangato iti 1,083 kadapan (330 m).[2]
Aplaya[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti amianan ken daya nga playa ket bineddengan babaen ti raw-ang, nga adda met dagiti lugar a gumay-at iti sumurok a 1 a milia, bayat nga iti abagatan ken laud a bangir ti naparaigidan a raw-ang ket saan a gumay-at iti aniaman a kaadayo. Iti abagatan a laud a puntos ket ti bato nga isla a tinawtawagan ti Isla ti Manamil nga addaan ti kangato iti 40 kadapan (12 m).[3]Puntos ti Lajan, ti amianan a daya puntos ti isla, ket ababa ken inabbongan ti babaen dagiti mangrove.[2]
Iti abagatan ti Puntos ti Lajan ket ti Mabila, wnga isu daytoy ti poblacion enno sentro ti Ili ti Sarangani. Ti Puerto ti Mabila ket isu ti kangrunaan a pagserrekan iti isla ken ti ruangan kadagiti amin a paset ti ili.[4]
Pannakaidasig[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti Balut ket indasig babaen ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia a kas mabalin nga aktibo nga estratobulkan nga addaan iti solpatariko nga aktibidad. Dagiti ubbog ket dagiti termal a nabliwan a rabaw ti daga nga addaan ti temperatura iti 95–96 °C (203–205 °F) ket mabirukan idiay laud ken abagatan a lud ti basalto a bakras ti Bulkan Balut. Ti temperatura ti Napudot nga Ubbog ti Palabuno ket 42 °C (108 °F).[5]
Bulkaniko nga aktibidad[urnosen | urnosen ti taudan]
Awan met dagiti reporta iti naipakasaritaan a panagbettak. Ti panagbettak idi Enero 4, 1641 a nangabbong ti sipnget ti kaaduan ti Mindanao ket saan a husto a naigupit iti Bulakan Balut,ken dagiti dadduma pay a bulkan iti Filipinas. Dagiti naud-udi a panagadal ket nagpasingked a ti panagbettak ket nagtaud manipud ti Bantay Parker, 80 kilometro (50 mi) amianan a laud ti Isla ti Balut.[6]
Heolohia[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti kita ti bato ti bulkan ket kaaduan a basalto ken andesita. Ti Balut ket paset ti Arko ti Tengnga a Mindanao, ti maysa a lugar a kankanayon nga aggingined ken addaan kadagiti bulkaniko nga aktibidad. Amin dagiti bulkan iti Filipinas ket paset ti Singsing ti Apuy ti Pasipiko. Kasla met amin dagiti bulkan idiay akin-abagatan a Filipinas, ti Bulkan Balut ket saan unay a sientipiko a naad-adal.
Kitaen pay[urnosen | urnosen ti taudan]
- Listaan dagiti aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti mabalin nga aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti di aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti isla ti Filipinas
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ a b "Balut". Programa ti Global a Bulkanismo (iti Ingles). Instituto ti Smithsoniano.
- ^ a b Bureau of Insular Affairs (1902). ;"A Pronouncing Gazetteer and geographical Dictionary of the Philippine Islands", p.325. Washington Government Printing Office.
- ^ U.S. Army Corps of Engineers (1954). "Caburan (topograpiko a mapa)". Biblioteka ti Unibersidad ti Austin. Naala idi 2013-11-04.
- ^ (2010-12-04). "PPA devolves Mabila Port to Sarangani LGU" Naiyarkibo 2013-11-05 iti Wayback Machine. Philippine Information Agency.
- ^ "Balut" Naiyarkibo 2013-11-05 iti Wayback Machine. Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia. Naala idi 2013-11-04.
- ^ "Parker". Programa ti Global a Bulkanismo (iti Ingles). Instituto ti Smithsoniano. Naala idi 2011-03-02.
Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]
- Ladawan ti Isla ti Balut a kas nakitkita manipud idiay Jose Abad Santos, Davao Occidental, amianan a laud ti Isla ti Balut Naiyarkibo 2016-03-04 iti Wayback Machine
- 'Panid ti Balut' Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS) Naiyarkibo 2011-09-01 iti Wayback Machine
- Alagaden ti panagbiahe idiay Isla ti Balut ken Ladladawan