Nailian a Parke ti Panglaglagip ti Panagsanglad ni MacArthur

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Nailian a Parke ti Panglaglagip ti Panagsanglad ni MacArthur
Mapa a mangipakpakita ti lokasion ti Nailian a Parke ti Panglaglagip ti Panagsanglad ni MacArthur
Mapa a mangipakpakita ti lokasion ti Nailian a Parke ti Panglaglagip ti Panagsanglad ni MacArthur
LokasionPalo, Filipinas
Kaasitgan a siudadTacloban, Leyte
Nagsasabtan11°10′20″N 125°00′44″E / 11.1722°N 125.0122°E / 11.1722; 125.0122Nagsasabtan: 11°10′20″N 125°00′44″E / 11.1722°N 125.0122°E / 11.1722; 125.0122
Kalawa6.78 ektaria (16.8 acre)
NabangonHulio 12, 1977
Mangituray a bagiDepartamento ti Enbironmento ken dagiti Masna a Rekurso

Ti Nailian a Parke ti Panglaglagip ti Panagsanglad ni MacArthur (ammo pay a kas ti Parke ti Panglaglagip ti Panagsanglad ti Leyte ken Parke MacArthur) ket ti maysa a nasalakniban a lugar iti Filipinas a mangipalagip ti historiko a panagsanglad ni Heneral Douglas MacArthur iti Golpo Leyte iti rugi ti kampania a mangtiliw manen ken mangwaya iti Filipinas manipud iti panagsakup ti Hapon idi 20 Oktubre 1944. Nakaiturongan daytoy a pasamak ti kadakkelan a bakalan ti marina iti Gubat ti Lubong II (Daytoy pay ti kadakkelan a bakalan ti marina iti lubong iti termino ti limned a dagup a tonelada) ken ti kanungpalan a pannakaabak ken panagsuko ti Hapon kalpasan dagiti ganggana a tallo a tawen. Mabirukan ti panglagpalip ti gubat iti ili ti Palo iti isla ti Leyte iti Akindaya a Visayas ken maysa daytoy kadagiti nangruna a pagawisan ti turista iti rehion. Nairangarang daytoy a kas maysa a nailian a parke idi 12 Hulio 1977 babaen dagiti Surat ti Instruksion Blng. 572 a pinirmaan babaen ni Presidente Ferdinand Marcos.[1]

Deskripsion[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti lugar a nagsangladan ni MacArthur ket mabirukan iti 6.78 ektaria (16.8 acre) a pantar ti tanap iti baranggay Candahug, agarup a 5 kilometro (3.1 mi) iti abagatan ti Tacloban ti kapitolio ti probinsia ti Leyte.[2] Daytoy ket dati a nanaganan iti Parke Imelda manipud iti dati nga Umuna a Balasang a ni Imelda Marcos a tubo iti Probinsia ti Leyte.[2] Ti pangipatengngaan a punto ti parke ket dagiti pito a doble-biag a kadakkel a dadakkel a bronse nga estatua iti ababaw nga aramid tao a paglanguyan a mangiladawan ken ni MacArthur ken dagiti kakaduana iti las-ud ti naipakasaritaan a nga A-Day Landing kas naaala iti mabigbig a retrato babaen ni Gaetano Faillace. Adda idi da Presidente-eksilo Sergio Osmeña, Teniente Heneral Richard Sutherland, Brigadier Heneral Carlos P. Romulo, Major Heneral Courtney Whitney, Sarhento Francisco Salveron ken reporter ti CBS Radio William J. Dunn.[3][4][a] Dinisenio babaen ni eskultor Anastacio Caedo ken naisibbo iti las-ud ti maika-37 nga anibersario ti A-Day idi 1981, dagiti estatua ket mangmarka ti lugar a nangtupalan ni MacArthur iti karina iti "I shall return" iti Red Beach, a kinunkuna para iti nagan ti kodigo nga inkeddeng babaen ti Maikanem a Buyot ti Estados Unidos iti sakup ti aplaya manipud iti Marasbaras aginggana iti Palo a naikeddeng aidi a kas maysa kadagiti lugar a pagsangladan.[8][9] Iti sanguanan dagiti estatua, mabirukan dagiti dua a historikal a pangmarka iti Ingles ken Filipino a mangipalawag ti kinapangruna ti nailadawan a senario.Mabirukan ti maysa a museo iti kabangibang a lugar nga aglaon adagiti naipakasaritaan a retrato ken dagiti sabali a memorabilia ni Heneral MacArthur a mairaman ti maysa a kopia ti bitlana kalpasan idi simmanglad ken ti maysa a plake ti bronse dagiti tugotna.[10]

Mabirukan ti rehional a sentro ti gobierno ti Palo iti ballasiw ti manipud iti memorial. Dagiti sabali pay nga asideg a nadayeg nga estruktura ket mairaman ti Hardin ti Bato ti Kappia a nasibbo iti las-ud ti maika-50 nga anibersariona idi 1994 idi ti memorial ket nairangarang pay a kas maysa a nailian a historiko a dulon babaen ti Nailian a Historikal a Komision;[11] ken ti Leyte Oriental Hotel, dati a MacArthur Park Beach Resort, a kasisigud a binagon babaen ni Imelda Marcos idi 1983.[12][13] Maserrekan ti parke babaen ti Pan-Philippine Highway (AH26) manipud iti Tacloban ken ti Pagtayaban ti Daniel Z. Romualdez.

Sarsarita[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti opisial a sarita ti Oktubre 20, 1944 ket ti panagur-uray ken panagbubuya ni MacArthur idi naglugan iti USS Nashville. Kinunkuna a ti heneral ket bimmalasiw kadagiti pagattumeng a danum idi ti luganna ket kellat a nagsardeng gapu ti ababaw a baybay, uray met iti sagpaminsan a panagpalpaltoog manipud iti kabusor. Adda met idin dagiti sayangguseng a ti retrato iti panagsanglad ket pabuya laeng kas inreporta idi babaen ti New York Times a ni Osmeña ket simmanglad iti Leyte idi Oktubre 21, maysa nga aldaw kalpasan ti naireporta a petsa a panagsanglad ni MacArthur. Adda idi dagiti tallo a retrato a naala kadagiti nadumaduma nga anggulo iti panagsangladda, a mangipaadu ti impresion nga amin ket naensayo.[14]

Dagiti kaudian a pasamak[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti parke ket ti lugar dagiti tinawen a rito ti panglaglagip ken ti pannangiladawan manen ti historiko a panagsanglad iti Leyte babaen dagiti lokal ken gangganaet a dignitario ken kakauyogda dagiti beterano ken dagiti pamiliada. Idi Nobiembre 8, 2013, ti panglaglagip ket dinadael babaen ti Bagio Haiyan (Yolanda) (Ti kapigsaan a nairehistro a Supertyphoon iti lubong) amaysa kadagiti pito nga estatua, ti estatua ni Carlos Romulo, ket natuang manipud iti batayanna.[10] Daytoy ket dagus idi a tinarimaan babaen ti gobierno ken napabaro ti estatua ni Carlos P. Romulo iti kaunegan dagiti duapulo nga aldaw iti itutulong manipud iti Metropolitan Manila Development Authority.[15]

Dagiti nota[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ Ti tao a naibaga kas ni Francis Saveron iti libro ni William Dunn iti Pacific Microphone ket tinawtawaga kadagit sabali taudan a kas ti The New York Times ken dagiti Filipino iti Washington, D.C. a kas Francisco Salveron.[3][5][6][7]

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ "Letter of Instructions No. 572". Chan Robles Virtual Law Library. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  2. ^ a b "Region 8 – Protected Areas". Biodiversity Management Bureau. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-10-30. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  3. ^ a b McCallus, Joseph P. The MacArthur Highway and Other Relics of American Empire in the Philippines. Potomac Books: Washington, D.C. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  4. ^ Dunn, William J. Pacific Microphone. Texas A&M University Press. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  5. ^ Goldstein, Richard (1 Septiembre 1998). Francisco Salveron, MacArthur's Aide, Dies at 88. The New York Times. Naala idi 12 Nobiembre 2014.
  6. ^ Cacas, Rita M.; Lott, Juanita Tamayo. Images of America: Filipinos in Washington, D.C. Arcadia Publishing. Naala idi 12 Nobiembre 2014.
  7. ^ Francisco Salveron: Aide to MacArthur. Milwaukee Journal Sentinel. 2 Septiembre 2014. Naala idi 12 Nobiembre 2014.[permanente a natay a silpo]
  8. ^ "Ceremony on Tuesday to Recall MacArthur's Philippine Landing". Reading Eagle. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  9. ^ "The Sunniest Day in October". Manila Bulletin. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  10. ^ a b "MacArthur memorial also damaged by 'Yolanda'". Manila Bulletin. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  11. ^ "Remembering the Leyte Gulf Landing". Philippine Information Agency. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-11-13. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  12. ^ "Leyte takes over Imelda-built resort". Philippine Daily Inquirer. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 18 Disiembre 2014. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  13. ^ "Leyte SP happy with Leyte Oriental's reconstruction". Philippine Information Agency. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-11-13. Naala idi 27 Septiembre 2014.
  14. ^ "LEYTE | The Story Behind the MacArthur Landing Memorial National Park at Palo". Lakad Pilipinas. Naala idi Septiembre 12, 2018.
  15. ^ "After 20 days, Romulo statue upright again, wading ashore with MacArthur". Interaksyon. Naala idi 27 Septiembre 2014.[permanente a natay a silpo]

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Nailian a Parke ti Panglaglagip ti Panagsanglad ni MacArthur iti Wikimedia Commons

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Nailian_a_Parke_ti_Panglaglagip_ti_Panagsanglad_ni_MacArthur&oldid=399376"