Jump to content

Tattao nga Ibanag

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti Tattao nga Ybanag)

Ti tattao nga Ibanag ket maysa nga etnolingguistiko a minoridad nga agdagup ti ad-adu bassit ngem gudua a riwriw a tattao, a mangtagtagitao dagiti probinsia ti Cagayan, Isabela ken Nueva Vizcaya. Maysa kadagiti ti kadakkelan nga etnolinnguistiko a minoridad iti Filipinas. Dagiti Ibanag ket agsasaoda iti pagsasao iti isu met laeng a nagan. Nupay kasta, gupu ti panagpadas a panangiyallatiw ti gobierno ti Filipinas kadagiti minoridad a pagsasao ken ti panangiyunayunay ti Filipino a kas ti lingua franca, ti panag-usar ti Pagsasao nga Ibanag ket bimmassiten ngem napigsa pay laeng kadagiti Ibanag nga agtataeng iti ballasiw-taaw. Isunga urayno adda pay laeng dagiti Ibanag, ti pagsasaoda ket naininuten a mapukpukaw. Iti pay maipatinayon, adu no saan ket a kaaduan kadagiti Ibanags ket agsasaodan iti Ilokano, a kadagiti napalabas a tawtawenen, ket nangsukaten ti Ibanag a kas ti kaaduan a pagsasao ti rehion.

Dagiti Ibanag ket naamammuanda pay a kas dagiti "Ybanag", "Ybanak" wenno "Ibanak".

Dagiti Ibanag ket masansan a maigiddiatda baben ti kangisit dagiti sikoda. Ti "kunnasi kangisi' na sikum", a kayatn a saoen ket "kasano ti kangisit ti sikom". Masansan a daytoy ket pangang-angayan babaen dagiti Ibanag a dagiti sikoda ket nangitngisit ngem dagiti dadduma a Filipino.

Ti naganda ket nagtaud manipud kadagiti balikas ti "I"-"Bannag"- a kayatna a saoen ket ti "Ti Karayan" a mangibagbaga ti antigo a nagan ti Karayan Cagayan.

Ti pagsasao nga Ibanag (wenno Ybanag) ket insasao babaen dagiti agarup a 500,000 a tattao kadagiti dua nga akin-amianan a daya unay a paset dagiti probinsia ti Filipinas, ti Isabela ken Cagayan, a naipangpangruna idiay Siudad ti Tuguegarao, Solana, Cabagan, San Pablo, Isabela, Tumauini, Isabela, Santa Maria, Isabela, Santo Tomas, Isabela, Ilagan, Gamu, Naguilian ken Reina Mercedes. Adda met dagiti nadumaduma nga agsasao ti pagsasao nga Ibanag idiay Abulug, Aparri, Camalaniugan,Lal-lo ken Tuao. Kaaduan dagiti agsasao ket makasaoda met ti Ilokano, ti lingua franca ti Amianan a Luzon. Ti Ibanag ket naal amanipud ti balikas a bannag a kayatna a saoen ket 'karayan' . Daytoy ket asideg a kabagian ti Gaddang, Itawis, Agta, Atta, Yogad, Isneag ken Malaweg.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]