Jump to content

Wikipedia:Napili nga artikulo ita nga aldaw/Marso 27

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Mapa ti Antartika

Ti Antartika ket ti akin-abagatan unay a kontinente iti lubong, masakupanna ti Abagatan nga Ungto. Mabirukan daytoy idiay rehion ti Antartiko iti Akin-abagatan a Hemisperio, gangani nga abagatan amin iti Sirkulo ti Antartiko, ken napalikmutan babaen ti Akin-abagatan a Taaw. Iti 14.0 a riwriw km2 (5.4 a riwriw sq mi), isu daytoy ti maikalima a kadakkelan ti kalawa a kontinente kalpasan ti Asia, Aprika, Amianan nga Amerika, ken Abagatan nga Amerika. Para iti pannakaipadpada, ti Antartika ket gangani a mamindua ti kadakkel iti Australia. Agarup a 98% iti Antartika ket nasakupan ti yelo a nagtimbengan a 1 milia (1.6 km) ti kapuskolna.

Ti Antartika, iti katimbengan, ket isu ti kalamiisan, kamagaan, ken ti kaanginan a kontinente, ket isu ti addaan iti kangatuan a katimbengan ti kangatuan ti daga kadagiti amin a kontinente. Ti Antartika ket nausigen a maysa a desierto, nga addaan ti tinawen a panagtudtudo iti laeng 200 mm (8 a pulgada) iti igid ti aplaya ken ti kaunegan iti daytoy a daga. Ti temperatura idiay Antartika ket naabutanna ti −89 °C (−129 °F). Awan dagiti agnanayon nga agtaeng a tattao, ngem addan ti agarup a 1,000 agingga ti 5,000 a tattao nga agtaeng ti makatawen kadagidiay pagsukisokan nga estation a naiwaras iti dayta a kontinente.