Komiks

Ti komiks ket maysa a pamay-an a panangiyebkas a mangiyebkas kadagiti kapanunotan babaen dagiti ladawan, a kankanayon a kakkuyog iti teksto wenno dagiti sabali a porma iti makitkita a pakaammo. Ti komiks ket kankanayon a makaala ti porma kadagiti agsasaruno nga agkukuyog a pangigiddiatan kadagiti sangkabenneg dagiti ladawn. Kankanayon nga adda dagiti teksto a kas dagiti palobo ti bitla, dagiti naisursurat, ken dagiti pagangayan ti uni ("onomatopoeia") a mangipakita ti dialogo, salaysay, wenno dadduma pay a pakaammo. Dagiti elemento a kas ti kadakkel ken ti puesto dagiti sangkabenneg ket mangtengngel ti akkaw ti salysay. Ti panagkartunista ken dagiti kapada a porma ti panangiladawn ket isu dagitoy ti kadawyan a pamay-an ti panagaramid ti ladawan iti komiks; ti fumetti ket maysa a porma nga agus-usar kadagiti potograpiko a ladawan. Dagiti kadawyan a porma ti komiks ket mairaman dagiti benneg ti komiks, editorial ken dagiti makaang-angaw a kartun, dagiti komiks a libro, dagiti grapiko a nobela ken dagiti komiks ti web. Manipud idi naladaw a maika-20 a siglo, dagiti libruen a tomo a kas dagiti grapiko a nobela, dagiti komiks nga album, ken ti tankōbon ket nagbalinda nga immad-au a nadayeg.

Ti pakasaritaan ti komiks ket simmursurot kadagiti nadumaduma a dalan kadagiti nadumaduma a kultura. Babaen idi tengnga ti maika-20 a siglo, ti komiks ket nagbalinen a nadayeg idiay Estados Unidos, lumaud nga Europa (a naisangayan idiay Pransia ken Belhika), ken idiay Hapon. Dagiti Europeano a komiks ket tumugot ti pakasaritaanna kadagiti benneg ti kartun ni Rodolphe Töpffer kadagiti tawen ti 1830, ken rimmang-ay kalpasan ti panagballigi dagiti benneg ti tawtawen ti 1920 a kas ti Tintin. Ti Amerikano a komiks ket rimsua idi a kas maysa a tipkel a pamay-an idi nasapa a maika-20 a siglo iti panagrugi dagiti warnakan a benneg ti komiks; ti magasin a kita dagiti komiks a libro ket isu ti simmaruno idi tawtawen ti 1930. Ti Hapon a komiks ken ti panagkartunista (manga) ket tumugot ti pakasaritanna iti maika-13 a siglo. Dagiti moderno a benneg ti komiks ket rimsua idiay Hapon idi nasapa a maika-20 a siglo iti panagtulad kadagiti benneg ti Akinlaud a komiks, ken babaen idi tawtawen ti 1930, ket kadawyan a nagbalin nadayeg dagiti komiks a magasin ken dagiti urnong ti libro. Ti panawen kalpasan ti Maikadua a Sangalubongan a Gubat ket nakakita ti kinadayeg dagiti kartunista a kas ni Osamu Tezuka ken nagiturong ti napardas a panagpaadu ti kadayeg dagiti komiks ti Hapon.

Dagiti akinruar a silpo

• Dagiti midia a mainaig iti Komiks iti Wikimedia Commons
  
• Komiks iti Curlie (iti Ingles)