Numero: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
m phab:T164230, usaren ti dakkel a letra (via JWB) |
Akuindo (tungtungan | aramid) No edit summary |
||
Linia 2: | Linia 2: | ||
Dagiti [[matematiko nga operasion]] ket dagiti naisangayan a pamay-an a mangala ti maysa wenno ad-adu a numero a maikabil ken agpataud ti numero a kas ti maiparuar. |
Dagiti [[matematiko nga operasion]] ket dagiti naisangayan a pamay-an a mangala ti maysa wenno ad-adu a numero a maikabil ken agpataud ti numero a kas ti maiparuar. |
||
== kardinal == |
|||
==Cardinal== |
|||
Cardinal numbers are those used in counting. |
|||
{| class="wikitable" style="margin:auto:" align="center" style="text-align:center" |
|||
|- |
|||
! Number |
|||
! Ilocano |
|||
! Ilocano-Spanish |
|||
! Spanish |
|||
|- |
|||
| one |
|||
| maysa |
|||
| uno |
|||
|uno |
|||
|- |
|||
| two |
|||
| dua |
|||
| dos |
|||
|dos |
|||
|- |
|||
| three |
|||
| tallo |
|||
| tres |
|||
|tres |
|||
|- |
|||
| four |
|||
| uppat |
|||
| kuatro |
|||
|cuatro |
|||
|- |
|||
| five |
|||
| lima |
|||
| singko |
|||
|cinco |
|||
|- |
|||
| six |
|||
| innem |
|||
| sais |
|||
|seis |
|||
|- |
|||
| seven |
|||
| pito |
|||
| siete |
|||
|siete |
|||
|- |
|||
| eight |
|||
| walo |
|||
| otso |
|||
|ocho |
|||
|- |
|||
| nine |
|||
| siam |
|||
| nuebe |
|||
|nueve |
|||
|- |
|||
| 10 |
|||
| sangapulo<ref name="Pulo">Literally '''ten''' is ''one group of ten'' and '''twenty''' is ''two tens'', etc.</ref><ref name="Groups">The numbers ten, hundred, thousand, ten thousand, hundred thousand and one million begin with '''sanga-''' ''a group of''. Multiples above that do not and are treated like units; for example, '''dua a riwriw''' ''two million'', NOT '''*dua a sangariwriw'''.</ref> |
|||
| dies |
|||
|diez |
|||
|- |
|||
| 11 |
|||
| sangapulo ket maysa |
|||
| onse |
|||
|once |
|||
|- |
|||
| 12 |
|||
| sangapulo ket dua |
|||
| dose |
|||
|doce |
|||
|- |
|||
| 13 |
|||
| sangapulo ket tallo |
|||
| trese |
|||
|trece |
|||
|- |
|||
| 14 |
|||
| sangapulo ket uppat |
|||
| katorse |
|||
|catorce |
|||
|- |
|||
| 15 |
|||
| sangapulo ket lima |
|||
| kinse |
|||
|quince |
|||
|- |
|||
| 16 |
|||
| sangapulo ket innem |
|||
| diesisais |
|||
|diez y seis, dieciseis |
|||
|- |
|||
| 17 |
|||
| sangapulo ket pito |
|||
| diesisiete |
|||
|diez y siete, diecisiete |
|||
|- |
|||
| 18 |
|||
| sangapulo ket walo |
|||
| diesiotso |
|||
|diez y ocho, dieciocho |
|||
|- |
|||
| 19 |
|||
| sangapulo ket siam |
|||
| diesinuebe |
|||
|diez y nueve, diecinueve |
|||
|- |
|||
| 20 |
|||
| duapulo<ref name="Pulo"/> |
|||
| bainte |
|||
|veinte |
|||
|- |
|||
| 21 |
|||
| duapulo ket maysa |
|||
| baintiuno |
|||
|veinte y uno, veintiuno |
|||
|- |
|||
| 30 |
|||
| tallopulo |
|||
| treinta |
|||
|treinta |
|||
|- |
|||
| 40 |
|||
| uppat a pulo |
|||
| kuarenta |
|||
|cuarenta |
|||
|- |
|||
| 50 |
|||
| limapulo |
|||
| singkuenta |
|||
|cincuenta |
|||
|- |
|||
| 60 |
|||
| innem a pulo |
|||
| sesenta |
|||
|sesenta |
|||
|- |
|||
| 70 |
|||
| pitopulo |
|||
| setenta |
|||
|setenta |
|||
|- |
|||
| 80 |
|||
| walopulo |
|||
| otsenta |
|||
|ochenta |
|||
|- |
|||
| 90 |
|||
| siam a pulo |
|||
| nobenta |
|||
|noventa |
|||
|- |
|||
| 100 |
|||
| sangagasut<ref name="Groups"/><ref name="Gasut">Similar to the tens, '''sangagasut''' is literally ''one group of a hundred'', etc.</ref> |
|||
| sien,<ref name="Cien">'''Cien''' and '''Sien''' are used when only when meaning exactly ''100''. '''Ciento''' and '''Siento''' are used in conjunction with ''101'' and above.</ref> siento |
|||
|cien,<ref name="Cien"/> ciento |
|||
|- |
|||
| 101 |
|||
| sangagasut ket maysa |
|||
| sientoiuno |
|||
| ciento y uno |
|||
|- |
|||
| 500<ref name="renamed_from_500_on_20121211140225">Five hundred is added here because of its exceptional formation in Spanish.</ref> |
|||
| limagasut |
|||
| kinientos |
|||
| quinientos |
|||
|- |
|||
| 1 000 |
|||
| sangaribo<ref name="Groups"/><ref name="Ribo">Root: '''ribo'''; ''2 000'' is ''dua a ribo'', etc. Note the explicit use of the ligature '''a'''</ref> |
|||
| mil |
|||
| mil |
|||
|- |
|||
| 10 000 |
|||
| sangalaksa<ref name="Groups"/><ref name="Laksa">Root: '''laksa'''. Twenty thousand is '''dua a laksa''', lit. ''two ten thousands''.</ref> |
|||
| diesmil |
|||
| diez mil |
|||
|- |
|||
| 100 000 |
|||
| sangagasut a laksa |
|||
| cien mil |
|||
| sien mil |
|||
|- |
|||
| 1 000 000 |
|||
| sangariwriw<ref name="Groups"/><ref name="Riwriw">Root: '''riwriw'''</ref> |
|||
| milion |
|||
| millón |
|||
|} |
|||
{{pungol-nangruna}} |
{{pungol-nangruna}} |
Rebision manipud idi 02:10, 9 Hulio 2017
Ti numero ket isu ti matematiko a banag nga inus-usar iti bilang, etiketa, ken rukod. Iti matematika, ti pannkaipalawag ti numero ket naipaatiddogen kadagiti napalabas a tawen tapno mairaman dagiti numero a kas ti sero, dagiti negatibo a numero, dagiti rasional a numero, dagiti irrasional a numero, ken dagiti narikut a numero.
Dagiti matematiko nga operasion ket dagiti naisangayan a pamay-an a mangala ti maysa wenno ad-adu a numero a maikabil ken agpataud ti numero a kas ti maiparuar.
kardinal
Cardinal
Cardinal numbers are those used in counting.
Number | Ilocano | Ilocano-Spanish | Spanish |
---|---|---|---|
one | maysa | uno | uno |
two | dua | dos | dos |
three | tallo | tres | tres |
four | uppat | kuatro | cuatro |
five | lima | singko | cinco |
six | innem | sais | seis |
seven | pito | siete | siete |
eight | walo | otso | ocho |
nine | siam | nuebe | nueve |
10 | sangapulo[1][2] | dies | diez |
11 | sangapulo ket maysa | onse | once |
12 | sangapulo ket dua | dose | doce |
13 | sangapulo ket tallo | trese | trece |
14 | sangapulo ket uppat | katorse | catorce |
15 | sangapulo ket lima | kinse | quince |
16 | sangapulo ket innem | diesisais | diez y seis, dieciseis |
17 | sangapulo ket pito | diesisiete | diez y siete, diecisiete |
18 | sangapulo ket walo | diesiotso | diez y ocho, dieciocho |
19 | sangapulo ket siam | diesinuebe | diez y nueve, diecinueve |
20 | duapulo[1] | bainte | veinte |
21 | duapulo ket maysa | baintiuno | veinte y uno, veintiuno |
30 | tallopulo | treinta | treinta |
40 | uppat a pulo | kuarenta | cuarenta |
50 | limapulo | singkuenta | cincuenta |
60 | innem a pulo | sesenta | sesenta |
70 | pitopulo | setenta | setenta |
80 | walopulo | otsenta | ochenta |
90 | siam a pulo | nobenta | noventa |
100 | sangagasut[2][3] | sien,[4] siento | cien,[4] ciento |
101 | sangagasut ket maysa | sientoiuno | ciento y uno |
500[5] | limagasut | kinientos | quinientos |
1 000 | sangaribo[2][6] | mil | mil |
10 000 | sangalaksa[2][7] | diesmil | diez mil |
100 000 | sangagasut a laksa | cien mil | sien mil |
1 000 000 | sangariwriw[2][8] | milion | millón |
Dagiti nota
- ^ a b Literally ten is one group of ten and twenty is two tens, etc.
- ^ a b c d e The numbers ten, hundred, thousand, ten thousand, hundred thousand and one million begin with sanga- a group of. Multiples above that do not and are treated like units; for example, dua a riwriw two million, NOT *dua a sangariwriw.
- ^ Similar to the tens, sangagasut is literally one group of a hundred, etc.
- ^ a b Cien and Sien are used when only when meaning exactly 100. Ciento and Siento are used in conjunction with 101 and above.
- ^ Five hundred is added here because of its exceptional formation in Spanish.
- ^ Root: ribo; 2 000 is dua a ribo, etc. Note the explicit use of the ligature a
- ^ Root: laksa. Twenty thousand is dua a laksa, lit. two ten thousands.
- ^ Root: riwriw
Dagiti nagibasaran
- Tobias Dantzig, Numero, ti pagsasao iti siensia; ti kritiko a panagsukisok para iti naikultura a saana matematiko, New York, The Macmillan company, 1930.
- Erich Friedman, Ania kadi a ti pannakaipangruna iti daytoy a numero?
- Steven Galovich, Pangyuna kadagiti Matematiko nga Estruktura, Harcourt Brace Javanovich, 23 Enero 1989, ISBN 0-15-543468-3.
- Paul Halmos, Ampapaok nga Agasmang ti Teoria, Springer, 1974, ISBN 0-387-90092-6.
- Morris Kline, Matematiko a Panunot manipud ti Taga-ugma aginggan iti Moderno a Panawen, Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan, 1972.
- Alfred North Whitehead ken ni Bertrand Russell, Principia Mathematica aginggana ti *56, Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan, 1910.
- George I. Sanchez, Aritmetika iti Maya, Austin-Texas, 1961.