Kitaen ti taudan para iti F

{{para iti|kimiko nga elemento|Pluor}}
{{AZ|uc=F|lc=f}}
Ti '''F''' ket ti maika-6 a letra iti [[alpabeto a Romano]].

== Pakasaritaan ==
{| class="wikitable" style="text-align: center;"
|- 
! Proto-Sinaitiko
! Penisio a<br />[[Waw (letra)|waw]]
! Lumaud a Griego a<br />[[Digamma]]
! Etrusko a<br />V wenno W
! Latin a<br />F
|-
| [[File:Proto-semiticW-01.svg|40px]]
| [[File:PhoenicianW-01.svg|frameless|40x40px]]
| [[File:Greek_Digamma_02.svg|40px]]
| [[File:EtruscanF-01.svg|30px]]
| [[File:Capitalis monumentalis F.svg|x30px|Latin a F]]
|}

Ti nagtaudan ti "F" ket letra a [[sasao a Semitiko|Semitiko]] a ''[[waw (letra)|waw]]'', a nangirepresentar iti maysa a uni kasla {{IPA|/v/}} or {{IPA|/w/}}. Ti orihinal a sukog ket ngata kawit wenno sarukod. Naibatay ngata iti maipada a [[dagiti heroglipiko nga Ehipsio|heroglipiko nga Ehipsio]].

Naampon ti Penisio a porma kadagiti Griego kas bokal, ''[[upsilon]]'' (umasping iti kaputotanna a "[[Y]]", ngem isu met ti inapo dagiti Romano a letra a "[[U]]", "[[V]]", ken "[[W]]"), ken iti sabali a porma, kas konsonante, ''[[digamma]]'', nga mangipasimudaag ti [[panangibalikas]] a {{IPA|/w/}}. Ti Latin a "F", uray no sabali ti pannakabalikasna, ket direkta a kaputotan ti ''[[digamma]]'', ken umasping unay daytoy iti taga-ugma a kapadana.

Kalpasan a naikkat ti {{IPA|/w/}} manipud iti naisasao a Griego gapu kadagiti [[panagbalbaliw ti uni]], nausar ti ''digamma'' kas [[sipra (matematika)|sipra]] laeng. Nupay kasta, ti Griego nga alpabeto ti nangpataud met iti dadduma nga alpabeto, ket nataginayon ti dadduma kadagitoy nga alpabeto iti dagiti letra a nagtaud iti ''digamma''. Iti [[alpabeto nga Etrusko]], ngata nangirepresenta ti "F" iti {{IPA|/w/}}, kas iti Griego, ket nangbukel dagiti Etrusko iti [[digrapo (ortograpia)|digrapo]] a "FH" tapno mangirepresentar iti {{IPA|/f/}}. (Idi nautang dagitoy a letra, awan ti Griego a letra a mangirepresentar iti {{IPA|/f/}}. Iti dayta a tiempo, nangirepresentar ti Griego a letra a [[phi]] "Φ" iti ''voiceless bilabial plosive'' a {{IPA|/p<sup>h</sup>/}}, nupay iti [[Moderno a Griego]] mangirepresentar na ti {{IPA|/f/}}.)

Idi inampon dagiti Romano ti alpabeto, inusarda ti "V" (manipud iti Griego nga ''[[upsilon]]'') saan laeng a para iti bokal a {{IPA|/u/}}, no di pay ket para iti katupag a [[semibokal]] a {{IPA|/w/}}, a nangibati iti "F" a nawaya para iti {{IPA|/f/}}. Gapuna, kadagiti nadumaduma a kita ti ''vav'' iti [[lubong a Mediteraneo]], simrek ti letra nga F iti [[alpabeto a Romano]], a nainaig iti uni a saan nga adda kadagiti Griego. Agporma ti alpabeto a Romano iti nakaibatayan ti alpabeto a maus-usar ita iti [[pagsasao nga Ilokano|Ilokano]] ken iti adu a dadduma pay a pagsasao.

== Dagiti dadduma pay a panagusar ==
* No agus-usar iti [[sistema a heksadesimal]], ti F ket kadawyan a sipra tapno mangirepresentar iti numero [[15]].

{{stub}}

[[Category:Dagiti Latin a letra|F]]