Abalbalay

Dagiti tradisional a naitarikayo a Channapatna nga abalbalay manipud idiay India

Ti ubing a lalaki nga addaan iti basikaw. Dagiti basikaw ket nabayagen a nadayeg nga abalbalay kadagiti nadumaduma a kultura.

Ti abalbalay ket ti ania man a banag a mabalin a mausar para iti panagay-ayam. Dagiti abalbalay ket kadawyan nga ay-ayamen babaen dagiti ubbing ken dagiti taraken. Ti panagay-ayam kadagiti abalbalay ket makapalpaliwa a pamay-an a panangsanay kadagiti ubbing para iti biag iti kagimongan. Dagiti nadumaduma a materiales ket inus-usar iti panagarmid kadagiti abalbalay a makaliwliwa kadagiti ubbing ken manakman. Adu kadagiti banag ket nadaremdem tapno agserbi a kas dagiti abalbalay, ngem dagiti tagilako a mapataud para kadagiti dadduma panggep ket mabalin pay a mausar. Kas pagarigan, ti bassit nga ubing ket mabalin ti agpidut iti maysa a sangkabalayan a banag ken "patayabenna" iti angin ken aginkukuna a daytoy ket maysa nga eroplano. Ti sabali a panangikeddeng ket ti inter-aktibo a dihital a panagliwliwa. Adda dagiti abalbalay a naipangpangruna a napataud a kas dagiti ur-urnongen a banag ken maikeddenga maipabuya laeng.

Ti taudan dagiti abalbalay ket prehistoriko; dagiti munieka a mangirepresenta kadagiti maladaga, dagiti ayup, ken dagiti soldado, ken dagiti pay representasion dagiti ramramit nga inus-usar babaen dagiti manakman ket nalaka a nabirbirukan kadagiti arkeolohiko a luglugar. Ti taudan ti balikas nga "abalbalay" ket di ammo, ngem naipampamattian nga immuna a nausar idi maika-14 a siglo.

Iti sapasap ti abalbalay ken panagay-ayam, ket nangruna no maipanggep iti panagdakkel ken panagadal a maipanngep kadagiti kaarrubayan tayo. Dagiti ubbing ket us-usarenda dagiti abalbalay ket agay-ayamda tapno maduktalada ti identidadda, makatulong kadagiti bagida a pumigsa, makaadal kadagiti gapuanan ket pagbanagan, agsukimat kadagiti pannakaikabagian, ken agsanay kadagiti kalaing a kasapulanda a kas manakman. Dagiti manakman ket agus-usarda kadagiti abalbalay ket agay-ayamda tapno mangporma ken mangpapigsa kadagiti sosial a piansa, mangisuro, manglagip ken mangpapigsa kadagiti inadal manipud kadagiti kinubingda, mangduktal ti bukodda nga identidad, sanayenda dagiti isipda ken bagbagi, sukimatenda dagiti pannakaikabagian, sanayenda dagiti kinalaing, ken dekorasionanda dagiti pagtaenganda.

Adu pay a mabasbasa

• Dagiti midia a mainaig iti Abalbalay iti Wikimedia Commons
  
• Kline, Stephen (1995). Iti Ruar ti Hardin: Dagiti Abalbalay, TV, ken ti Kultura dagiti Ubbing iti Panawen ti Pangtagilako. Verso Books. ISBN 1-85984-059-0.
• Walsh, Tim (2005). Dagiti AWan Panawenna nga Abalbalay: Dagiti Klasiko nga Abalbalay ken dagiti Nagpartuat Kaniada. Andrews McMeel Publishing. ISBN 0-7407-5571-4.
• Wulffson, Don L. Dagiti Abalbalay!. Henry Holt and Company. ISBN 0-8050-6196-7.