Tiempo (atmosperiko)
Ti tiempo wenno panawen ket isu ti kasasaad iti atmospera, iti degrado no daytoy ket napudot wenno nalamiiis, nabasa wenno namaga, natalna wenno nabagio, agraniag wenno nakuyem.[1] Kaaduan kadagiti penomena ti tiempo ket mapasamak idiay tropospera,[2][3] iti baba bassit ti stratospera. Ti tiempo ket kadawyan a mangitudo ti inaldaw a temperatura ken aktibidad ti presipitasion, bayat a ti klimae ket isu ti termino para iti natimbeng a kasasaad ti atmosperiko kadagiti atiddog a paset ti panawen.[4] No mausar nga awan ti kulipikasionna, ti "tiempo" ket maw-awatan nga isu ti tiempo wenno panawen iti Daga.
Ti tiempo ket patpatarayen babaen dagiti giddiatan ti presion ti angin (temperatura ken kabasa) kadagiti baetan ti luglugar. Dagitoy a paggigiddiatan ti presion ken temperatura ket mabalin a gapu ti anggulo iti Init iti naisangayan a lugar, nga agdumaduma babaen ti latitud manipud kadagiti tropiko. Ti napigsa apaggiddiatan ti temperatura iti baetan ti polar ken ti tropikal nga angin ket mangpataud ti jet stream. Dagiti sistema ti tiempo kadagiti tengnga a latitud, a kas dagiti ekstratropikal nga alipugpog, ket dagiti gapuanan babaen dagiti pannkariribok ti ayus ti jet stream. Gapu ti aksis ti Daga ket napakbo a relatibo iti dalumpinas ti pagtayyekanna, ti lawag ti init ket insidente kadagiti nadumaduma nga anggulo kadagiti nadumaduma a panawen iti maysa atawen. Iti rabaw ti Daga, dagiti temperatura ket kadawyan a sumakop ti ±40 °C (−40 °F aginggana ti 100 °F) iti tinawen. Kadagiti rinibo a napalabas a tawen,dagiti panagbalbaliw iti panagtayyek ti Daga ket pabanaganna ti dagup ken pannakaiwarwaras iti solar nga enerhia a maala babaen ti Daga ken impluensianna ti napaut a termino ti klima ken ti sangalubongan a panagbalbaliw ti klima.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Diksionario ti Merriam-Webster. Tiempo. Naala iti 27 Hunio2008.
- ^ Glosario iti Meteorolohia. Hydrosphere. Naala idi 27 Hunio 2008.
- ^ Glosario iti Meteorolohia. Troposphere. Naala idi 27 Hunio 2008.
- ^ "Klima". Glosario iti Meteorolohia. Meteorolohiko a Kagimongan ti Amerikano. Naala idi 14 Mayo 2008.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Tiempo iti Wikimedia Commons
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |