Siudad ti New York

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti Ciudad ti Nueva York)
New York
Ti Siudad iti New York
Agpakanawan manipud iti ngato: Tengnga ti Ili ti Manhattan, ti Kuartel ti Nagnaykaysa a Pagpagilian, ti Estatua ti Libertad, ti Rangtay Brooklyn, Tengnga a Parke, Times Square, ken ti Unisphere idiay Queens
Wagayway ti New York
Parbo a nagan: 
Ti Dakkel a Mansanas, Gotham, Sentro ti Law-ang, Ti Siudad a Saan a Matmaturog,[1] Ti Kapitolio iti Lubong[2][3][4][5]
Lokasion idiay estado iti New York
Lokasion idiay estado iti New York
Ti New York ket mabirukan idiay EUA
New York
New York
Lokasion idiay Estados Unidos
Nagsasabtan: 40°42′46″N 74°00′21″W / 40.7127°N 74.0059°W / 40.7127; -74.0059Nagsasabtan: 40°42′46″N 74°00′21″W / 40.7127°N 74.0059°W / 40.7127; -74.0059[7]
PagilianEstados Unidos
Naipakasaritaan a PagpagilianInglatera, Olandes a Republika
EStadoNew York
Naipakasaritaan a koloniaKolonia iti New York
Dagiti kondadoBronx, Kings, New York, Queens, Richmond
Nataengan1624
Nainkorporado1898
Gobierno
 • KitaMayor–Konseho
 • BagiKonsilo ti Siudad ti New York
 • MayorBill de Blasio] (I)
Kalawa
 • Dagup468.48 sq mi (1,213.4 km2)
 • Daga302.64 sq mi (783.8 km2)
 • Danum165.84 sq mi (429.5 km2)
Kangato33 ft (10 m)
Populasion
 (2013)[10]
 • Dagup8,405,837[6]
 • RanggoUmuna, Estados Unidos
 • Densidad27,778.7/sq mi (10,725.4/km2)
 • MSA
19,949,502 (Umuna)
 • CSA
23,484,225 (Umuna)
Nagan dagiti umiliNew Yorker, Taga-New York
Sona ti orasUTC-5 (EST)
 • Kalgaw (DST)UTC-4 (EDT)
Kodigo ti koreo
100xx–104xx, 11004–05, 111xx–114xx, 116xx
Kodigo ti lugar212, 718, 917, 646, 347, 929
FIPS a kodigo36-51000
GNIS nga ID ti langa975772
Websitewww.nyc.gov

Ti New York ket isu ti kaaduan ti populasion a siudad idiay Estados Unidos[11] ken ti sentro ti New York a Metropolitano a Lugar, ken maysa kadagiti kaaduan ti populasion a metropolitano a lugar iti lubong.[12][13][14] Ti siudad ket naipakpakuna a kas ti Siudad ti New York wenno Ti Siudad iti New York[15] tapno mailasin daytoy manipud iti Estado iti New York, a daytoy ket maysa a partena.[16] Maysa a sangalubongan nabilegan a siudad,[17] Ti mangipekpeksa ti naisangsangayan a pagbanagan iti komersio, pinansia, midia, arte, modelo, panagsukisok, teknolohia, edukasion, ken liwliwa. Ti pangibalayan ti Kuartel ti Nagkaykaysa a Pagpagilian,[18] Ti New York ket maysa a nangruna asentro para iti sangalubongan a diplomasia[19] ken nailanad a kas ti kultual a kapitolio iti lubong.[20]

Mabirukan daytoy idiay maysa kadagiti kadakkelan a masna apagsangladan iti lubong,[21] Ti Siudad ti New York City ket buklen dagiti lima a borough, a ti tungngal maysa ket mangbukel ti maysa nga estado a kondado.[22] Dagiti lima a borough—Ti Bronx, Brooklyn, Manhattan, Queens, ken Isla ti Staten—ket naipagkaykaysa iti maysa a siudad idi 1898.[23][24] Nga adda nakarkulo ti Senso a populasion ti 2011 iti 8,244,910[25] a naiwarwaras ti kalawa ti daga iti agarup laeng a 305 kuadrado milia (790 km2),[26][27][28] Ti New York ket isu ti kapusekan ti populasion a kangrunaan a siudad idiay Estados Unidos.[29] Adda dagiti 800 a kaadu dagiti pagsasao a naisasao idiay New York, a mangaramid daytoy ti naipakadumadumaan ti lingguistika a siudad iti lubong.[30] Ti populasion ti Siudad ti New York a Metropolitano a lugar ket isu ti kadakkel idiay Estados Unidos, nga adda dagiti 18.9 a riwriw ti tattao a naiwarwaras iti 6,720 kuadrado milia (17,400 km2),[31][32] ken daytoy ket paset pay ti kaaduan ti populasion a naitiptipon nga estadistiko a lugar idiay Estados Unidos nga aglaon ti 22.1 a riwriw a tattao manipud iti 2010 a Senso.[33]

Ti New York ket makasurot ti nagramutanna manipud iti 1624 a pannakabangonna a kas maysa a komersio a lugar babaen dagiti kolonista iti Olandes a Republika, ken nanaganan ti Baro nga Amsterdam idi 1626.[34] Ti siudad ken dagiti naipalawlaw ket timengtengngel babaen dagiti Ingles idi 1664[35][36] ket nanaganan manen dagitoy ti New York kalpasan ti panangited ni Ari Carlos II iti Inglatera kadagiti kabsatna, ti Duke iti York.[37][38] Ti New York ket nagserbi a kas ti kapitolio iti Estados Unidos manipud idi 1785 aginggana idi 1790.[39] Isu daytoyen ti kadakkelan a siudad ti pagilian manipud idi 1790.[40] Ti Estatua ti Libertad ket kumabkablaaw kaditi riniwriw nga imigrante idi napanda idiay Amerika babaen dagiti bapor idi naladaw a maika-19 ken maika-20 a sigsiglo[41] ken maysa a simbolo ti sangalubongan iti Estados Unidos ken ti demokrasiana.[42]

Adu kadagiti distrito ken dulon idiay Siudad ti New York ket nagbalinda a nalatak nga ammo kadagiti agarup 50 riwriw a tinawen nga agbisbisita.[43][44][45] Ti Times Square, nadayegan a kas ti "Ti Pagtutumpongan iti Lubong",[46][47][48][49][50] ket isu ti naraniga a nasilawan a pagtutumpongan a distrito ti Broadway a teatro,[51] maysa kadagiti nakumikom pagkurosan dagiti magmagna iti lubong,[52][53] ken maysa a kangrunaa a sentro ti panagpalpaliwa nga industria.[54] Ti siudad ket pangibalayan kadagiti adu a naindayegan ti lubong a rangtay, natayag a paspasdek,[55] ken dagiti parke. Ti pinansia a distrito ti Siudad ti New York, a naangklaan baaen ti Wall Street idiay Lower Manhattan, ket iu ti pamay-an a kas ti pinansia a kapitolio iti lubong[56] ken isu ti pagbalayan ti New York Stock Exchange, ti kadakkelan a stock exchange babaen ti dagup ti puonan ti paglakuan kadagiti nailista a kompaniana.[57] Ti pagtagilakuan ti real estate ti Manhattan ket maysa kadagiti kanginaan iti lubong.[58] Ti Ka-Insikan ti Manhattan ket pagibuklan ti kaaduan pagyanan dagiti Insik a tatto iti Lumaud a Hemiperio.[59][60][61][62] Mangitited daytoy ti agtultuloy a 24/7 a panagserbisio,[63] ti Subway ti New York ket maysa kadagiti kawatiwatan a napardas a pagdaliasatan a sistema iti lubong.Adda dagiti adu a kolehio ken unibersidad ti mabirukan idiay New York,[64] a mairaman ti nibersidad ti Columbia, Unibersidad ti New York, ken Unibersidad ti Rockefeller , a dagitoy ket nairanggo kadagiti 50 a rabaw iti lubong.[65]

Kakabsat a siudad[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti Siudad ti New York kat adda dagiti sangapulo a kakabsat a siudad. Ti Programa ti Kabsat a Siudad ti Siudad ti New York ket napasayaat idi ken nanaganan manen ti Sangalubongan a Kaasmang ti Siudad ti New York , Inc. idi 2006 nga adda dagiti gandat a mangipalawa ti pannakitignay ti Siudad kadagiti gangganaet a siudad bayat nga agtagtaginayon kadagiti sangapulo a naipakasaritaan a maikabagianna a siudad:[66]

Siudad Manipud idi
Tokyo, Hapon 1960
Beijing, Tsina 1980
Cairo, Ehipto 1982
Madrid, Espania 1982
Santo Domingo, Republika Dominikana 1983
Budapest, Hungaria 1992
Roma, Italia 1992
Herusalem, Israel 1993
Tel Aviv[67], Israel 1996
Londres, Nagkaykaysa a Pagarian 2001
Johannesburg, Abagatan nga Aprika 2003

Kasla ti New York, amin malaksid ti Beijing ket dagiti kaaduan ti populasion a siudad kadagiti pagilianda,[68] A saan a kas ti New York, amin ngem ti Johannesburg ket agserserbi pay a kas ti de facto wenno de jure a nailian a kapitolio ti politika. Ti New York ken dagiti kakabsatna asiudad ket aminda a kangrunaan a sentro ti ekonomia, ngem adda dagiti bassit a kakabsat ti New York nga adda ti kasasaad a kas maysa a nangruna a puerto.[69]

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ "Apay a ti Siudad ti New York ket ammo a "ti Dakkel a Mansanas" ken "Gotham?"". Dictionary.com, LLC. Naala idi 2011-06-16.
  2. ^ "Dagiti Pakaipakitaan a Pappanan Siudad ti New York: Kapitolio iti Lubong". Mpiweb.org. Septiembre 22, 1924. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-09-30. Naala idi 2011-06-16.
  3. ^ "Maipanggep ti Siudad ti New Yok". Ti Siudad iti New York. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-04-07. Naala idi 2011-06-16.
  4. ^ Eugene J. Sherman. "FORWARD New York – Capital of the Modern World". The Weissman Center for International Business Baruch College/CUNY 2011. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-10-02. Naala idi 2011-06-16.
  5. ^ "Siudad ti New York: Ti Kapitolio iti Lubong". 2011 Viacom International Inc. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-01-19. Naala idi 2011-06-16.
  6. ^ Michael Howard Saul (Marso 27, 2014). "New York City Population Hits Record High". The Wall Street Journal. Naala idi Marso 27, 2014.
  7. ^ a b "US Gazetteer files: 2010, 2000, and 1990". United States Census Bureau. Pebrero 12, 2011. Naala idi Abril 23, 2011.
  8. ^ ti Mayor, Siudad ti New York City Opisina iti (Enero 8, 2010). "Biograpia". New York, Siudad iti. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-03-17. Naala idi 2010-01-08.
  9. ^ "US Board on Geographic Names". United States Geological Survey. Oktubre 25, 2007. Naala idi Enero 31, 2008.
  10. ^ "American FactFinder". United States Census Bureau. Naala idi Enero 31, 2008.
  11. ^ "Dagiti Tinawen a Karkulo dagiti Nagtaeng kadagiti Nainkorporado a Luglugar iti nasurok a 100,000, Nairanggo idi Hulio 1, 2009 Populsion: Abril 1, 2000 aginggana idi Hulio 1, 2009 (SUB-EST2009-01)". Opisina ti Senso ti Estados Unidos. Naala idi 2011-04-26.
  12. ^ "Dagiti Kadakkelan nga Urbano a Lugar ti Lubong [Nairanggo babaen ti Populasion ti Urbano a Lugar]". Rhett Butler. 2003–2006. Naala idi 2011-04-26.
  13. ^ "Dagiti kadakkelan a siudad iti lubong – (babaen ti metro a populasion)". Woolwine-Moen Group d/b/a Graphic Maps. Naala idi 2011-04-26.
  14. ^ "Dagiti Kadakkelan nga Urbano a Lugar iti Lubong: 2008 Amin nga Urbano a Lugar 2,000,000 ken Sumurok" (PDF). Wendell Cox Consultancy. Naala idi 2011-04-26.
  15. ^ "Welcome to the official New York City Web Site". Ti Siudad iti New York. 2011. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-03-09. Naala idi 2011-09-18.
  16. ^ "Amina a Websites ti Munisipalida ket Nailista nga Alpabetiko". Estado ti New York. Naala idi 2011-09-18.
  17. ^ "GLOBAL POWER CITY INDEX 2009" (PDF). © 2009 The Mori Memorial Foundation. All rights reserved. Naala idi 2012-06-01.
  18. ^ "Sentro Dagiti Bisita ti Nagkaykaysa a Pagppagilian". Nagkaykaysa aPagpagilian. 2011. Naala idi 2011-04-26.
  19. ^ "Opisina ti Komision ti Mayor para iti Nagkaykaysa a Pagpagilian, Kosolar a Kuerpo ken Protokol". Ti Siudad iti New York. 2012. Naala idi 2012-02-05.
  20. ^ "Konsulado Heneral iti Isladia a Kultura ti New York". Konsulado a Heneral iti New York. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-02-05. Naala idi 2012-02-13.
  21. ^ "Kasano a Naaramid ti Daga". © 1996–2011, A&E Television Networks, LLC. All Rights Reserved. Naala idi 2011-09-19.
  22. ^ "Dagiti Borough ti Siudad ti New York". Ben Cahoon. 2002. Naala idi 2012-02-03.
  23. ^ "A 5-Borough Centennial Preface for Katharine Bement Davis Mini-History". Departamento ti Pagbaludan ti Siudad ti New Yorkyear=1997. Naala idi 2011-10-26.
  24. ^ "New York: Ti Siudad ti Kaarrubaan". Departamento ti Panagplano ti Siudad ti Siudad ti New York. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-09-15. Naala idi 2011-04-30.
  25. ^ Sam Roberts (Abril 5, 2012). "Ti Panagdakkel ti Populasion ti Siudad ti New York ket Ladsenna ti 2010 a Senso, nga Iparparang ti 2011 a Karkulo". The New York Times. Naala idi 2012-04-24.
  26. ^ American Fact Finder (U.S. Census Bureau): New York babaen ti Kondado – Tabla GCT-PH1. Populasion, Bilang dagiti Balay, Kalawa, ken Densidad: 2000 nga agpang ti datos: SEnso ti 2000 a Pakabuklan a Papeles 1 (SF 1) 100-Porsiento ti Daos Naiyarkibo 2020-02-16 iti archive.today, Naala idi 2009-02-06
  27. ^ "Bariweswes ti NYC" (PDF). Departamento ti Panagplano ti Siudad ti Siudad ti New York. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2008-08-24. Naala idi 2008-05-22.
  28. ^ Roberts, Sam (Mayo 22, 2008). "Dakkel pay laenga Siudad, Ngem Saanen Unay a Dakkel". The New York Times. Naala idi 2008-05-22.
  29. ^ Kondado ken Siudad a Libro ti Datos:2007 (Opisina ti Senso ti Estados Unidos), Tabla B-1, Kalawa ken Polasion Naiyarkibo 2020-02-12 iti archive.today, Naala idi 2008-07-12.
  30. ^ Roberts, Sam (Abril 28, 2010). "Agdengdengngeg (ken Agiduldulin) kadagti Pagsasao iti Lubong". The New York Times. Naala idi 2010-04-29.
  31. ^ "Tabla GCT-PL2 – Kasasaad ti Populasion ken Panagibalayan ti Balay: 2010 – Estados Unidos -- Estadistiko a Lugar ti Metropolitano; ket para iti Puerto Rico". Opisina ti SEnso ti Estados Unidos. Naala idi 2012-03-28.
  32. ^ "NYC Ti Opisial a Pagsurotan nycgo.com – nyc statistics". NYC & Company. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-05-05. Naala idi 2011-09-17.
  33. ^ "Tabla GCT-PL2 – Kasaad ti Populasion ken Panagibalayan ti Balay: 2010 – Estados Unidos -- Naitiptipon nga Estadistiko a Lugar; aken para itir Puerto Rico". Opisina ti Senso ti Estados Unidos. Naala idi 2012-03-28.
  34. ^ "Paksaritaan ti Estados Unidos – Siudad ti New York, New York". Naala idi 2011-05-08.
  35. ^ Shorto, Russell (2005). Ti Isla iti Tengnga iti Lubong, Umuna nga Edision. New York: Vintage Books. p. 30. ISBN 1-4000-7867-9.
  36. ^ "Pakasaritaan ti Estados Unidos Siudad ti New York, New York". Naala idi 2011-05-10.
  37. ^ "Ti New Jersey a Kolonia" (PDF). MrNussbaum.com. Naala idi 2011-05-10.
  38. ^ "Ni KINGSTON ket Nakaduktal kadagiti 300 a Tawtawen a Pakasaritaan ti New York kadagiti Olandes a Kolonia". Nailian a Serbisio ti Parke, Departamento ti kaunegan ti Estados Unidos. Naala idi 2011-05-10.
  39. ^ "Dagiti Siam a Kapitolio iti Estados Unidos". Senado ti Estados Unidos. Naala idi 2008-09-07.
  40. ^ "Ranggo babaen ti Populasion dagiti 100 a Kadakkelan nga Urbao a Luglugar, Alpabetiko a Nailista baben ti Estado: 1790–1990". Opisina ti Senso ti Estados Unidos. Hunio 15, 1998. Naala idi 2009-02-08.
  41. ^ "Estatua ti Libertad". 1996–2011, A&E Television Networks, LLC. All Rights Reserved. Naala idi 2011-05-21.
  42. ^ "Estatua ti Libertad". Tawid ti Lubong. © UNESCO a Sentro ti Tawid ti Lubong 1992–2011. Naala idi 2011-10-23.
  43. ^ Patrick McGeehan (Disiembre 20, 2011). "Gapu ti panakaiyasasiden ti Siudad Iti Maikasingkuenta a Riwriw a Bisita, Marambakanto dagiti dua a Britaniko a preha". © 2011 The New York Times Company. Naala idi 2011-12-21.
  44. ^ "Ti NYC ket naabutaanan ti gandat a 50 riwriw a bisbisita". © 2011 North Jersey Media Group. Disiembre 20, 2011. Naala idi 2011-12-21.
  45. ^ "NYC The Official Guide nycgo.com – nyc statistics". NYC & Company. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-05-05. Naala idi 2011-09-16.
  46. ^ "Dagiti Pakasaritaan dagiti Arte ken Panagliwliwa ti Dakkel a Mansanas Ti Pagtutumpongan iti Lubong". Thirteen/WNET New York 2005 Educational Broadcasting Corporation. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-01-05. Naala idi 2011-04-26.
  47. ^ "Ti Pagtutumpongan iti Lubong – Times Square ti opisial a sapot ti pagsaadan ti Times Square". Times Square District Management Association, Inc. Naala idi 2011-04-26.
  48. ^ "Times Square New York, NY Times Square". 2011 NYCTourist.com. Naala idi 2011-05-10.
  49. ^ Aditya Rangroo (Oktubre 14, 2010). "Times Square Pagtutumpongan iti Lubong ti Pakaammo ti Siudad ti New York". (C) 1980–2010 TimesSquare.com A Dataware Corporation Company. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-07-22. Naala idi 2012-01-22.
  50. ^ Allan Tannenbaum. "Ti New York idi panawen ti 70: Ti Panagipalpalagip". © The Digital Journalist. Naala idi 2011-12-17.
  51. ^ "Times Square". Encyclopædia Britannica. Naala idi 2011-05-10.
  52. ^ Joshua Pramis (Oktubre 2011). "Dagiti Kaaduan a Mabisbisita dagiti Turista iti Lubong Umuna: Times Square, Siudad ti New York". Copyright © 1997–2012 American Express Publishing Corporation. All Rights Reserved. Naala idi 2012-03-29.
  53. ^ "The Most Jivin' Streetscapes in the World". Luigi Di Serio. 2010. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-09-21. Naala idi 2011-05-10.
  54. ^ "New York Architecture Images- Midtown Times Square". 2011 nyc-architecture. Naala idi 2011-05-10.
  55. ^ "Dagiti pasdek idiay Sudad ti New York". Konsilo dagiti Natayag a Paspasdek ken Urbano a Pagtaengan. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-07-17. Naala idi 2011-06-08.
  56. ^ *"Dagiti 8 a rabaw a Siudad babaen ti GDP: Tsina vs. Ti E.U." Copyright © 2012 Business Insider, Inc. All rights reserved. Hulio 31, 2011. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-02-05. Naala idi 2012-04-10.
  57. ^ "Market Highlights for First Half-year 2010" (PDF). World Federation of Exchanges. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2013-07-22. Naala idi 2011-04-13.
  58. ^ "Ti Kanginaan a Paglakuan ti Real Estate iti Lubong". CNBC. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-04-30. Naala idi 2010-05-30.
  59. ^ Sarah Waxman. "Ti Pakasaritaan ti Ka-Insikan ti New York". Mediabridge Infosystems, Inc. Naala idi 2011-03-05.
  60. ^ "Ti Kinapudno a Sabanas ti Ka-Insikan ti Siudad ti New York" (PDF). explorechinatown.com. Naala idi 2011-12-18.
  61. ^ David M. Reimers. Isu pay laeng ti Nabalitokan a Ruangan: ti Maikatlo ... Liblibro ti Google. Naala idi 2011-12-15.
  62. ^ "Ka-Insikan". Indo New York. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-04-04. Naala idi 2011-12-18.
  63. ^ Baker, Al; Pérez-Peña, Richard (Disiembre 20, 2005). "Nga Adda ti Pangdandanagan ti Terorismo, Dagiti Polis ket Agsagsaganada a Mangsalaknib ti Nadaael a Sistema". The New York Times. Naala idi 2012-02-17.
  64. ^ "Dagiti Kolehio ken Unibersidad ti NYC". © Mediabridge Infosystems, Inc. 1994–2011. Naala idi 2011-10-13.
  65. ^ "Akademiko a Pannakairanggo dagiti Unibersida iti Lubong". Arwu.org. Naala idi 2011-01-18.
  66. ^ "Dagiti Kaasmang a Siudad ti NYC". Ti Siudad ti New York. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-02-01. Naala idi 2012-08-17.
  67. ^ "Tel Aviv -Dagiti Kaasmang a Siudad". 2008 [1]. Naala idi 5 Disiembre 2008.
  68. ^ Ti The Statesman's Yearbook 2003, inurnos babaen ni Barry Turner, Palgrave Macmillan (Basingstoke, Londres ken New York), 2002, ISBN 0-333-98096-4
  69. ^ "Dagiti Pagilian ti Lubong", Whitaker's Almanack 1999 (Pagalagadan nga Edison), The Stationery Office, Londres, 1998, ISBN 0-11-702240-3, pampanid 781–785 & panid 907

Adu pay a mabasbasa[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]

  • Dagiti midia a mainaig iti Siudad ti New Yok iti Wikimedia Commons
  • NYC.gov ket isu ti opisial a website ti Siudad ti New York.