Jump to content

Elvis Presley

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Elvis Presley
Pannakaiwarnak a ladawan para iti Jailhouse Rock (1957)
Dagiti salaysay
Nakayanakan a naganElvis Aaron Presley
Naipasngay(1935-01-08)Enero 8, 1935
Tupelo, Mississippi, E.U.
PimmusayAgosto 16, 1977(1977-08-16) (tawen 42)
Memphis, Tennessee, E.U.
KitaRock and roll, pop, rockabilly, country, blues, ebanghelio, R&B
TrabahoMusikero, aktor
InstrumentoBoses, gitara, piano
Tawen a nasiglat1953–77
EtiketaSun, RCA Victor
Mainaig nga aramidThe Blue Moon Boys, The Jordanaires, The Imperials
Websiteelvis.com

Ni Elvis Aaron Presleya (Enero 8, 1935 – Agosto 16, 1977) ket maysa idi kadagiti kadayegan nga Amerikano a kumakanta ti maika-20 a siglo. Maysa a kultural nga ikono, isu ket nawatiwat a naamammoan babaen ti maymaysa a nagan nga Elvis. Isu ket kankanayon a maitudtudo a kas ti "Ari ti Rock and Roll" wenno "ti Ari".

Naipasngay idiay Tupelo, Mississippi, ni Presley ket ti pamiliana ket immalis idiay Memphis, Tennessee idi isu ket agtawen ti 13. Isu ket nangirugi ti karrerna idiay idi 1954, a nagtrabtrabaho kenni Sam Phillips nga agtagtagikua ti Sun Records, a nangayat a mangisangpet ti uni ti Aprikano Amerikano a musika kadagiti nawatwatiwat a dumdumngeg. Dinangdangngayan babaen ti gitarista a ni Scotty Moore ken basista a ni Bill Black, ni Presley ket isu idi ti kangrunaan a nangidayeg iti rockabilly, ti napardas ti kumpasna, a naipagunay ti backbeat a pangtipon ti country kenrhythm and blues. Ti RCA Victor ket ginun-odda ti kontratana iti maysa a tulag nga inrunos babaen ni Koronel Tom Parker, nga isu ti nangimato ti daytoy a kumakanta para kadagiti sumurok a dua a dekada. Ti immuna a RCA nga agmaymaysa ni Presley, "Heartbreak Hotel", ket naipablaak idi Enero 1956, ket isu idi ti immuna a kadayegan. Isu ket nagbalin a nangiyuna a pigura iti kabarbaro a nadayeg nga uni ti rock and roll nga adda dagiti serie a panagparangna titelebison ken dagitiplaka a ngimmato kadagiti listaan. Ti nasagisik a panagipatarusna kadagiti kanta, ken adu a nagtaud manipud ti Aprikano Amerikano, ken ti di-mapawilan a panagpabpabuyana nga estilo ket nagpadayeg kaniana ken kontrobersial. Idi Nobiembre 1956, isu ket nagaramid ti immuna a pelikulana iti Ayayatennak a Managayat.

Isu ket naala ti panagserbisio ti milisa idi 1958, ni Presley ket nagipan manen ti karrerna ti tokar kalpasan ti dua a tawen nga adda kadagitoy ti kaballigian nga obrana a komersio. Isu ket nangidangdanglay bassit ti tokarnupay kasta gapu ti panangiturong ni Parker, isu ket nagraem idi panawen ti 1960 ti panagaramid kadagiti Hollywood a pelikula ken dagiti tokar ti pelikula a plaka, a kaaduan kadagitoy ket saan a nasayaat a nadildillaw. Idi 1968, kalpasan ti panagadayona ti entablado ti pito a tawen, isu ket nagsubli kadagiti nadama a panagpabpabuya iti narambakan a espesial a panagsubli ti telebision a nagiturong ti naipaatiddog a paagtaeng ti panagidangdanglay ti tokar idiay Las Vegas ken dagiti adu a naganansia a panagbanbaniaga a panagpabuya. Idi 1973 Presley ket nagaramid ti immuna nagiwaragawag ti panagidanglay ti tokar ti sangalubongan nbabaen ti satelite, ti Aloha manipud idiay Hawaii, a nabuya babaen dagiti agarup a 1.5 bilion nga agbuybuya. Ti panagabusona ti naireseta a druga ket nakaro a nangpaay ti salu-atna, ken nakellaat a pimmusay idi 1977 iti tawen a 42.

Ni Presley ket naikapanunotan akas maysa kadagiti kangrunaan apigura iti maika-20 a siglo para iti nadayeg a kultura. Isu ket adda ti adu ti aramatna a boses ken ti nakakaskasdaaw a nawatiwat a panagballigi a bibukbuklan dagiti nadumaduma a tipo, a mairaman ti country, dagiti pop a balada, ebanghelio, ken blues. Isu ti kaaduan ti nailaklako nga agmaymaysa nga artista iti pakasaritaan ti nadayeg a musika.[1][2][3][4] Isu ket nainominado para kadagiti 14 a binglayan ti Grammys, isu ket nagabak ti tallo, ken nagunggunaan ti Premio Grammy ti Ginun-odan ti Kabibiag iti tawen a 36. Isu ket naidisso kadagiti nadumaduma a salas iti pammadayaw ti musika.


  • ^ Nota a: Nupay adu kadagiti mangibalikas ti apelyidona a kas ti "PREZ-lee", ni Presley ket nagus-usar ti panakabalikas ti Taga abagatan nga Amerikano, a "PRESS-lee", ken ti pay pamiliana ken dagiti kumaduaana a nagtrabtrabaho.[5] Ti husto a panagiletra ti tengnga a naganna ket maysa a naisuppiatan a banag. Timediko a nagipasngay kaniana ket nagisurat ti "Elvis Aaron Presley" idiay librona.[6] Ti inted ti estado a rehistro ti panakipasngayna ket nabasbasa a kas ti "Elvis Aron Presley". Ti nagan ket napili bbaen ti gayyem ken kadua ti kongregaion ti pamilia a Presleys a ni Aaron Kennedy, ngem ti agmaymaysa nga-A a panagiletra ket mabalin a gapu ti panagayat ti nagannak kenni Presley a maipadada ti tengnga a nagan ti pimmusay idi naipasngay a kabsat a lalaki ni Presley, ni Jesse Garon.[7] Mabasbasa daytoy a kas ti Aron kadagiti kaaduan nga opisial a dokumento a napatud idi panawen ti kabibiagna, a mairaman ti diplomana ti nangato a panagadal, ti RCA a tokar a kontrata, ken ti isensia ti panagasawana, ken daytoy sapasap nga innalaala nga isu daytoy ti pudno a panagiletra.[8] Idi 1966, ni Presley ket nangiyebkas ti essemna iti amana a ti kaaduan a panagusar ti tinawtawidan ti biblia, nga Aaron, ket isu ti mausaren, "a naisangsangayan kadagiti legado a dokumento."[6] Kalpasan ti lima a tawen, ti Jaycees a dakamat a nagpammadayaw kaniana a kas maysa kadagiti Naisangsangayan nga Agtutubo a Lallaki ti pagilian ket nagus-usar ti Aaron. Iti naladaw a kabibiagna, isu ket nagsukisok ti ti opisial a panagbalbaliw ti panakailetra ti Aaron ket isu ket nakaduktal a dagiti rehistro ti estado ket nailetrada metten ti kastoy. Gapu a naamaamon ti amana ti panakailetra ti tengnga a naganna, ti Aaron ket isu ti napili a panakailetra para iti panteon ni Presley, ken isu daytoy ti opisial a panagiletra nga innaganan ti estadona.[8]
  • ^ Nota b: Segun ti maikatlo a kasinsin ni Presley, maysa kadagiti apong ni Gladys ket maysa idi a Hubio.[9] AWan kadagiti ebidensia a ni Presley wenno ti inana ket bumingbingay ti daytoy a Hudio a tinawtawid a pammati. Ti sindikato nga agiwarwarnak a ni Nate Bloom ket simmuppiat ti daytoy nga inbagbaga ti kasinsinna, a kinukunana a "sarsarita laeng".[10]
  • ^ Nota c: Kadagiti $40,000, $5,000 a nasakupan a naisubli a ganasia nga utang babaen ti Sun.[11]
  • ^ Nota d: Idi 1956–57, ni Presley ket napammadayawan idi a kas maysa a kumaduaan a nagsurat kadagiti nadumaduma a kankanta nga isu ket saan a timmulong ti panagsurat a pamay-an: "Heartbreak Hotel"; "Don't Be Cruel"; amin nga uppat a kankanta manipud ti immuna a pelikulana, a mairaman ti titulo ti tokar ti pelikula, "Love Me Tender"; "Paralyzed"; ken "All Shook Up".[12] Isu ket nakaawat ti pammadayaw ti dua pay a kankanta nga isu ket nangiparawad: isu ket nangited ti titulo para iti "That's Someone You Never Forget" (1961), a sinurat babaen ti gayyemna a ni Red West; ni Presley ken West ket nakitinnulongda iti maysa pay a gayyemda, ti gitarista a ni Charlie Hodge, iti "You'll Be Gone" (1962).[13]
  • ^ Nota e: Ni Whitburn ket sursurotenna ti pudno a Billboard a pakasaritaan ti panagusig kadagiti uppat a kanta iti "Don't Be Cruel/Hound Dog" ken "Don't/I Beg of You" nga agmaymaysa a kas maysa a nailaslasin. Isu ket nangilista ti tungngal maysa a bangir ti datya nga agmaymaysa a kas ti immuna a kalaingan (ti Billboard al istaan ti nailako ket nailista ti "Don't Be Cruel" ket isu ti immuna akalaingan kadagiti lima a lawas, ken ti "Hound Dog" ti innem) ken linaglagipna ti "I Beg of You" a kas dagiti sangapulo a kalaingan, a nakaabot ti maikawalo idiay daan a Kalaingan a listaan ti 100. Ti Billboard ket maipanunotanna tattan a dagitoy dua nga agmaymaysa a kas naitipon a banag, a saan a mangdildillaw ti naipakasaritaan a panagguddua ti panagilako daytoy ken ti daan a Listaan ti Kalaingan a 100. Ni Whitburn ket agususig kadagitoy nga uppat a kanta a nagpartuat ti tallo a kalaingan nga immuna ken ti dagup nga uppat kadagiti sangapulo a kalaingan. Ti Billboard ket agibagbaga tattan a nagpartuat laeng ti dua nga immuna a kalaingan ken ti dagup a dua kadagiti sangapulo a kalaingan, voiding the separate chart appearances of "Hound Dog" and "I Beg of You".
  • ^ Nota f: Ti VH1 ket nagiranggo kenni Presley a kas ti #8 kadagiti "100 Kalatakan nga Artista iti Rock & Roll" in 1998.[14] Ti BBC ket agiranggo kaniana a kas ti #2 a "Boses iti Siglo" idi 2001.[15] Ti Rolling Stone ikabilda isuna ti #3 idiay listaan ti "Dagiti Immortal: Dagiti Limapulo a Kalatakan nga Artista ti Amin a Panawen" idi 2004.[16] Ti CMT ket agiranggo kaniana ti #15 kadagiti "40 a Kalatakan a Lallaki iti Country a Musika" idi 2005.[17] Ti Discovery Channel ket nagikabil kaniana ti #8 idiay listaan ti "Kalatakan nga Amerikano" idi 2005.[18] Ti Variety ket nangikabil kaniana idiay sangapulo a kalaingan a "Dagiti 100 nga Ikono ti Siglo" idi 2005.[19] Ti The Atlantic Monthly ket nagiranggo kaniana ti #66 kadagiti "100 a Kaimpluensiaan a Pigura iti Amerikano a Pakasaritaan" idi 2006.[20]
  • ^ Nota g: (1) Ti tawen a naited ket ti immuna a tawen a ti plaka ket nakaabot ti immuna a kalaingan, ngem ti kasisigud a tawen a panakaipablaakna. Kas pagarigan, idi 1974, ti Elvis' 40 a Kalatakan, ti maysa anaurnong iti busbos nga etiketa ti Arcade, ket isu idi ti maikapat a kaaduan a malaklako nga album iti dayta atawen idiay Nagkaykaysa a Pagarian; iti dayta a panawen, ti kangrunaan a listaan ti Britaniko ket saan a nagirangranggo ti kasta a naururnong, a nagikabkabil kadagitoy idiay listaan para iti napakatengngaan ti presio ken dagiti naiwaragawag ti telebison nga album, a ti Elvis' 40 a Kalatakan ket isu ti immuna a kalaingan para kadagiti 15 a lawas.[21] Ti annuroten ket nabaliwan idi 1975, a pimmalubos ti album a nakaabot ti umuna a kalaingan idiay kangrunaan a listaan idi 1977, kalpasan ti ipupusay ni Presley.[22] (2) Sakbay idi naladaw a 1958, nga adadda ngem ti dagiti listaan ti naitipon a pop ken agmaymaysa a country, ti Billboard ket addan iti adadu ngem upat a listaan para iti tunggal maysa, a nagilaslasin ti panagiranggo kadagiti tokar segun ti panagilako, panagitokar ti jukebox, jockey a pangitokar (a kas iti., panagiwaragawag), ken, iti kaso iti pop, ti maysa a sapasap a Kalaingan a 100. Ti Billboard ket nangipanunotan tattan a dagiti listaan ti panagilako ket depinitibo para iti dayta a panawenn. Ti nawatiwat a nadakat nga estadistiko a ni Joel Whitburn ket mangitunos kadagiti naipakasaritaan a panakaipablaak ti kangatuan a nagun-odda a kadagiti nadumaduma a listaan. Ti diskograpo ni Presley a ni Ernst Jorgensen ket nagitudo laeng ti listaan ti 100 a Kalaingan para kadagiti nadayeg a pop. Aminkadagiti 1956–58 a kankanta a nailista ditoy a kas ti umuna a kalaingan a nadayeg a pop ti E.U. ket nakaabot ti kangatuan kadagiti panaglaklako ken, malaksid ti tallo, ti listaan ti 100 a Kalaingan "I Want You, I Need You, I Love You" (tallo), "Hound Dog" (dua, ti bangirna, "Don't Be Cruel"), ken "Hard Headed Woman" (dua). (3) Adda dagiti maymaysa ni Presley a nakaabot ti umuna akalaingan idiay Nagkaykaysa a Pagarian a kas doble nga A-a sumbangir; idiay Estados Unidos, dagiti sumbangir dagitoy nga agmaymaysa ket nailaslasin a nairanggo babaen ti Billboard.
  • ^ Nota h: Ni Whitburn ket nagkarkulo ti dagup nga innem a numero uno nga agmaymaysa a R&B, a mairaman ti "Don't Be Cruel", a naipablaak a kas maysa a doble A-a bangir ti "Hound Dog";[23] Ni Keith Caulfield ti Billboard ket saanna nga iraman ti "Don't Be Cruel".[24]
  1. ^ Reaves 2002.
  2. ^ Victor 2008, pp. 438–39.
  3. ^ Semon & Jorgensen 2001.
  4. ^ Collins 2002.
  5. ^ Elster 2006, p. 391.
  6. ^ a b Nash 2005, p. 11.
  7. ^ Guralnick 1994, p. 13.
  8. ^ a b Adelman 2002, pp. 13–15.
  9. ^ Dundy 2004, p. 21.
  10. ^ Bloom 2010.
  11. ^ Stanley & Coffey 1998, pp. 28–29.
  12. ^ Jorgensen 1998, pp. 35, 51, 57, 61, 75.
  13. ^ Jorgensen 1998, pp. 157–58, 166, 168.
  14. ^ VH1 1998.
  15. ^ BBC News 2001.
  16. ^ Rolling Stone 2004.
  17. ^ CMT 2005.
  18. ^ Discovery Channel 2005.
  19. ^ Variety.com 2005.
  20. ^ The Atlantic Monthly 2006.
  21. ^ Mawer 2007a.
  22. ^ Mawer 2007b.
  23. ^ Whitburn 2004, pp. 500–1.
  24. ^ Caulfield 2004, p. 24.