Jump to content

Akinlaud a Baro a Guinea

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti Papua ti Indonesia)
Akinlaud a Baro a Guinea
Papua
Irian Barat / Irian Jaya / Laud a Papua
Nagsasabtan: 4°00′S 136°00′E / 4.000°S 136.000°E / -4.000; 136.000Nagsasabtan: 4°00′S 136°00′E / 4.000°S 136.000°E / -4.000; 136.000
Pagilian Indonesia
Dagiti probinsia Papua
 Laud a Papua
Kalawa
 • Dagup420,540 km2 (162,370 sq mi)
Populasion
 (2014)
 • Dagup4,363,869
 • Densidad10/km2 (27/sq mi)
Sona ti orasUTC+9 (Akindaya nga Oras ti Indonesia)
ISO 3166-2ID-PP
Lisensia ti karroPA, PB

Ti Akinlaud a Baro a Guinea ket ti parte ti Indonesia a mangbukel ti akinlaud a kagudua ti isla ti Baro a Guinea ken dagiti basbassit nga isla iti laud. Ti rehion ket inadministro a kas dagiti dua a probinsia: Papua ken Laud a Papua. Ti akindaya a kagudua ti Baro a Guinea ket ti pagilian ti Papua Baro a Guinea. Ti populasion ket agarup a 3.6 a riwriw ken buklen dagiti etniko a Papuano, Melanesio, ken Austronesio. Ti rehion ket kaaduan a nasamek a kabakiran nga ayan a pataengan dagiti nadumaduma a tradisional a tribu a kas ti Dani ti Ginget Baliem, ngem ti kaaduan ti populasion ket agtataeng iti wenno dagiti asideg ti lugar ti aplaya. Ti kadakkelan a siudad iti rehion ket ti Jayapura. Ti opisial ken kadawyan a naisasao a pagsasao ket ti Indones. Ti karkulo ti bilang dagiti pagsasao ti tribu iti rehion ket sumakop manipud iti 200 aginggana iti sumurok a 700, a ti kaaduan a naisasao ket mairaman ti Dani, Yali, Ekari ken Biak. Ti kaaduan a relihion ket Kristianidad (masansan a maitipon kadagiti tradisional a pammati) ken sarunuen babaen ti Islam. Dagiti kangrunaan nga industria ket agrikultura, panagkalap, panagpataud ti lana, ken panagmina.

Ti panagtagtagitao ti tao ket nakarkulo a nangrugi idi baetan ti 42,000 ken 48,000 a tawtawen ti napalabas.[1] Tinunton ti Olanda ti rehion ken nangirugi ti obra ti misionario idi maika-19 a siglo. Ti rehion ket inkapet babaen ti Indonesia kadagidi tawen ti 1960. Kalpasan dagiti reporma iti amin a paset ti Indonesia idi 1998, ti Papua ken dagiti sabali a probinsia ti Indonesia ket nakaawatda iti ad-adu a rehional nga autonomia. Idi 2001, naikkan ti kasasaad nga "Espesial nga Autonomia" iti probinsia ti Papua, ngem uray tatta nga aldawen, sangkabassit laeng ti implementasion ken masansan a dinildillaw.[2] Inadministro idi ti rehion kas bugbugtong a probinsia aginggana idi 2003, idi ginudua kadagiti probinsia ti Papua ken Laud a Papua.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ Gillespie, Richard (2002). "Dating the First Australians" (PDF). Radiocarbon. 44 (2): 455–72. Naala idi 24 Mayo 2010. Naiyarkibo idi 19 Agosto 2014
  2. ^ U.S. Dept. of Defence; International Crisis Group; ken International Crisis Group Naiyarkibo 2009-08-08 iti Wayback Machine. Naiyarkibo idi 19 Agosto2014.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Pakaammo ti panagbiahe idiay Akinlaud a Baro a Guinea manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)