Pedro Bukaneg

Mabalin a nayanak idi 1591 – Mabalin a pimmusay idi 1622 wenno 1626

Ni Pedro Bukaneg^[1] ket maysa a bulsek a dumadallot, mannurat, orador, musikero ken lingguista a makasao iti pagsasao nga Ilokano, Espaniol, Latin ken Tingguian, ti maibilang nga ama ti literatura nga Ilokano ken dagiti mannurat nga Ilokano, isu ti mabigbig a nangisurat iti kaunaan a bersion ti epiko dagiti Ilokano nga "Biag ni Lam-ang", a mapattapatta a maidaldalloten sakbay pay a simmangbay dagiti Kastila iti Filipinas.

Naipanagan kenkuana ti nalatak a sinnungbat a naindaniwan a maawagan iti "Bukanegan."

Awan unay ti ammmo a pudno a pannakaiyanak idi ni Pedro Bukaneg ngem adu dagiti tattao a mannurat a nagkunkuna nga isu ket mabalin a nayanak idi 1592, daytoy idi ti tawen idi adda maysa a baket a nakabirok kaniana iti uneg iti tampipi a timpaw iti igid ti karayan Banaoang a nagbaetan ti Bantay ken Vigan, inted ti baket ti ubing kadagiti Agustiniano a padi iti Bantay. Dagitoy a padi ket ninagananda ti ubing iti Pedro Bukaneg, daytoy a nagan ket naibasar iti balikas nga Ilokano iti "nabukaan nga Itneg" (Kristiano nga Itneg).^[2]

Iti kinaanus ken panangisursuro dagiti Agustiniano a padi, naadalna ti pagsasao a Latin ken ti pagsasao nga Espaniol. Binigbig dagiti Agustiniano a padi ti kinalaing ni Bukaneg a kas lingguista babaen ti panamagbalinda kenkuana a kas maestro dagiti prayle iti pagsasao nga Ilokano tapno makasursuroda iti panangikasabada iti misionda iti Kailokuan. Nagsurat pay ni Bukaneg kadagiti sermon iti Ilokano ken nagipatarus pay kadagiti nobena ken kararag iti Latin ken Espaniol, ken timmulong ken ni Padre Francisco Lopez iti panangipatarus ti libro a naisuratan amin ti batas ti Doctrina Christiana a naisurat iti libro ti Kardinal nga agnagan iti Belarmino.^[3] Nipablaak daytoy idi 1621. Ni Bukaneg ket mabalin a pimmusay idi 1622 wenno 1626.

Dagiti nagibasaran

^ Rubino, Carl Ralph Galvez (2000). "Bukaneg manipud iti nabukaan nga Itneg". Ilocano Dictionary and Grammar: Ilocano-English, English-Ilocano (iti Ingles ken Ilokano). University of Hawaiʻi Press. p. 125. ISBN 978-0-8248-2088-6.
^ Zaide, Gregorio F. Great Filipinos in History. Manila: Verde Bookstore, 1970.
^ Kurditan Samtoy: The Literature of A Manly Race

[1] Rubino, Carl Ralph Galvez (2000). "Bukaneg manipud iti nabukaan nga Itneg". Ilocano Dictionary and Grammar: Ilocano-English, English-Ilocano (iti Ingles ken Ilokano). University of Hawaiʻi Press. p. 125. ISBN 978-0-8248-2088-6.

[2] Zaide, Gregorio F. Great Filipinos in History. Manila: Verde Bookstore, 1970.

[3] Kurditan Samtoy: The Literature of A Manly Race

[1]

[2]

[3]