Pudno nga amianan
Ti pudno nga amianan (heodetiko nga amianan) ket ti direksion iti rabaw ti Daga a mapan iti heograpiko nga Amianan nga Ungto.
Maigiddiat ti pudno a heodetiko nga amianan manipud iti magnetiko nga amianan (ti direksion dagiti puntos ti kompas a mapan iti magnetiko nga amianan nga ungto), ken manipud iti ugis nga amianan (ti direksion nga agpaamianan kadagiti linia ti ugis ti proyeksion ti mapa). Maigiddiat pay bassit ti heodetiko a pudno nga amianan manipud iti astronomikal a pudno nga amianan (kadawyan a dagiti bassit nga arkosegundo) gapu ti lokal a grabidad ket mabalin a saan a mangitudo iti eksakto a pagtayyekan nga aksis iti Daga.
Ti direksion ti astronomikal a pudno nga amianan ket namarkaan kadagiti langit babaen ti amianan a nainlangitan nga ungto. Daytoy ket addaan iti agarup a 1 a grado iti puesto ti Polaris, tapno ti bituen ket agparang a mangitugot iti bassit a sirkulo iti langit iti tunggal maysa nga aldaw. Gapu ti presesion dagiti ekuinokso iti Daga, ti pudno nga amianan ket agtayyek iti maysa nga arko no maibatay kadagiti bituen a mangkompleto iti agarup a 25,000tawtawen. Intono agarup a 2100 aginggana intono 2102 ti Polaris ket kaasitganto a mapan iti nainlangitan nga amianan nga ungto (naala manipud iti kinaudi a presesion ti Daga).[1][2][3] Kadagiti napalabas a lima a ribu a tawen, ti kaasitgan idi a makita a bituen iti nainlangitan nga amianan nga ungto ket ti Thuban.[4]
Kadagiti mapa nga inpablaak babaen ti United States Geological Survey ken ti Siiigam a Buyot iti Estados Unidos, ti pudno nga amianan ket namarkaan iti linia nga agpatingga iti lima-punto a bituen. Ti daya ken ti laud nga ig-igid ti topograpiko a kuadranggulo a mapmapa ti USGS ti Estados Unidos ket dagiti meridiano ti longitud, isu a mangipakpakita ti pudno nga amianan (isu a saanda nga eksakto a paralelo). Dagiti mapa nga inpablaak ti Ordnance Survey ti Nagkaykaysa a Pagarian ket aglaon iti diagrama a mangipakita ti paggiddiatan a nagbaetan ti pudno nga amianan, grid nga amianan, ken magnetiko nga amianan iti punto ti sabanas; dagiti igid ti mapa ket kadawyan a sumurot kadagiti direksion ti grid imbes a ti pudno, ken isu a ti mapa ket pudno a rektanggulo/kuadrado.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Meeus (1997), p. 305.
- ^ McClure, Bruce (21 Mayo 2019). "Polaris is the North Star". EarthSky (iti Ingles). Naala idi 3 Enero 2022.
- ^ Smiley, C. H.; Majid Khan, A. (1959). "Polaris and Precession". Journal of the Royal Astronomical Society of Canada (iti Ingles). 53: 250.
- ^ Norton, Arthur P. (1973). Norton's Star Atlas (iti Ingles). Edinburgh: Sky Publishing. p. 10. ISBN 0-85248-900-5.
4500 years ago it was Thuban (α Draconis); 8000 years hence it will be Deneb
Bibliograpia
[urnosen | urnosen ti taudan]- Meeus, Jean (1997). Mathematical Astronomy Morsels (iti Ingles). Richmond, Virginia: Willmann-Bell. ISBN 0-943396-51-4.