Sasao a Tanap Dandanaw
| Tanap Dandanaw | |
|---|---|
| Heograpiko a pannakaiwarwaras | Baro a Guinea |
| Lingguistika a pannakaidasig | Mabain a maysa kadagitikangrunaa a pamilia ti pagsasao |
| Pannakabingbingay | |
| Glottolog | lake1255 |
Ti sasao a Tanap Dandanaw ket ti bassit a pamilia ti sasao a Papuano. Tentatiboda idi nga ingrupo babaen ni Stephen Wurm iti sasao a Tor iti bukodna a singasing ti Trans–New Guinea. Saan a nakabiruk ni Clouse (1997) ti ebidensia iti pannakaikapet ti sasao a Tor ken ingrupona ida iti sasao a Luek Geelvink. Indasig ni Malcolm Ross dagiti pagsasao a kas nawaya a pamilia.
Pannakaidasig
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti nodo ti agpang ti pamilia ni Wurm ket naikabil iti napuskol iti kladograma dita baba:
| Tanap Dandanaw |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Dagiti pangsandi
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti pangsandi a kinonstrukto manen ni Ross para iti proto-Tariku ket,
I *a/*i we *a/*ai thou *de you *da s/he *au they ?
Ti maitunos a pangsandi nga "I" ken "thou" ket dagiti proto–Daya a Tanap Danaw ti *a, *do, ti Awera ti yai, nai (ti naududiket manipud iti *dai; iyasping pay ti e "we"), ken ti Rasawa ti e-, de-. Saan a makibinningay ti Saponi kadagiti pangsandi iti pamilia a Tanap Dandanaw; pudno a dagiti pangsandina iti mamire "I, we" ken ba "thou" ket palagip iti proto–Daya nga Ulo ti Billit ti *meme "we" ken *ba "thou". Nupay kasta, makibinningay iti kagudua dagiti batayan a leksiko ken bokabulario ti Saponi iti Rasawa, ken inbati ni Ross iti pamilia ti Tanap Dandanaw aginggana intono malpas ti adu a panagsukisok. Ti pagsasao a Tause ket dati pay idi a naigrupo kadagiti grupo ti Tariku ti sasao a Tantanap Dandanaw. Inyakar ni Ross daytoy iti Sasao a Daya nga Ulo ti Billit – Sentani gapu iti batayan dagiti panagpapada ti pangsandi; ninamnamana a daytoy ket mangital-o iti ad-adu pay a panagsukisok.
Ponolohia
[urnosen | urnosen ti taudan]Inbagbaga da Clouse ken Clouse (1993) nga adu kadagiti sasao a Tantanap ket makibinningayda kadagiti nadumaduma a saan a kadawyan a langa ti ponolohia. Bayat a ti sasao a Papuano ket kadawyan nga addaan kadagiti saan a basbassit a dua nga agpaagong a ponema, daytoy ket saan a kastoy a kaso para iti sasao a Tantanap Dandanaw. Ngem adda met dagiti agpaagong a ponetiko kadagiti kaaduan a sasao a Tantanap Dandanaw, saanda nga aggiddiat kadagiti maitunos a nabosesan a maipasardeng a panagsardeng. Ti Doutai, Sikaritai ken Obokuitai awananda pay kadagiti agpaagong a ponetiko. Iti pay maipatinayon, awan kadagiti pagsasao a Tantanap Dandanaw iti addaan iti likido a ponema. Kinonstrukto manen ni Clouse (1997) ti tinaudan ti Tantanap Dandanaw ti tipolohiko ti naisangayan nga imbentorio ti konsonante, nga intero a mangbukel kadagiti panagpasardeng, /p, t, k, b, d/.
Adu kadagiti pagsasao ket addaanda kadagiti nangato a nakonstrikto a (naprikatibo) paaweng; iti Doutai ken Kirikiri dagitoy ket mangbukel kadagiti naisina a ponema manipud iti /i/ ken /u/. Dagiti naiprikatibo a paaweng ket mabalin a kasla napadur-as manipud iti pannakaikkat ti sumagruno a konsonante.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- Clouse, Duane A. (1997). Karl Franklin (ed.). "Towards a reconstruction and reclassification of the Lakes Plains languages of Irian Jaya". Papers in New Guinea Linguistics. 2: 133–236. ISSN 0078-9135. OCLC 2729642.
- Clouse, Heljä; Duane A. Clouse (1993). "Kirikiri and the western Lakes Plains languages: selected phonological phenomena". Language and Linguistics in Melanesia. 24: 1–18. OCLC 9188672.
- Ross, Malcolm (2005). "Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages". Iti Andrew Pawley; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (dagiti ed.). Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics. pp. 15–66. ISBN 0-85883-562-2. OCLC 67292782.
- Silzer, Peter; Heljä Heikkinen (1991). Index of Irian Jaya languages (Second nga ed.). Jayapura: University Cenderawasih and Summer Institute of Linguistics. OCLC 26368341.