Sasao a Sepik
Sepik | |
---|---|
Heograpiko a pannakaiwarwaras | Baro a Guinea |
Lingguistika a pannakaidasig | Maysa kadagiti kangrunaam a pamilia ti pagsasao iti lubong |
Pannakabingbingay | |
Glottolog | sepi1257 |
Ti sasao a Sepik ket ti pamilia dagiti agarup a 50 a sasao a Papuano a naisasao idiay labneng ti karayan Sepik iti akin-amianan a Papua Baro a Guinea nga insingasing babaen ni Donald Laycock idi 1965 iti limitado a porma ngem iti naipresenta ditoy. Matarawidwidanda nga addaan kadagiti simple a ponolohia, nga agraman kadagiti bassit a konsonante ken dagiti paaweng ken kadawyan nga awanan kadagiti tono.
Ti kalatakan nga ammo a pagsasao a Sepik ket ti Iatmül. Ti kaaduan kadagiti agsasao ket dagiti kadua ti Iatmül iti sasao a Ndu ti Abelam ken Boiken, nga addaan kadagiti agarup a 35 000 nga agsasao iti tunggal maysa kaniada.
Ti sasao a Sepik, kasla dagiti kaarrubada a Ramu ket agparangda nga addaan kadagiti sistena iti tallo a paaweng, ti /ɨ ə a/, a maisalumina laeng iti kangato ti paaweng. Ti ponetiko ti [i e o u] ket resulta ti palatal ken labial nga asimilasion kadagiti kadenna a konsonante. Nasuspeto a ti sasao a Ndu ket mabalin a pabassiten daytoy iti sistema ti dua a paaweng, iti epentetiko ti /ɨ/ (Foley 1986).
Pannakaidasig
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti nausar a pannakaidasig ditoy ket ti kukua ni Malcolm Ross. Dau=ytoy ket buklen dagiti dua a sanga iti singasing ni Laycock iti Sepik–Ramu, ti subpilo ti Sepik ken ti kukua ni Leonhard Schultze. Ti naud-udi a naibaga ket tentatibo a biningbingay babaen ni Ross kadagiti konstituente a pamiliana iti Walio ken Papi, a ti Papi ket naikeddeng manen iti sanga a Turod Sepik iti Sepik. Ti singasing ket kapada dagiti paradigma ti pangsandi, ngem ti internal nga estrukturana ket suheto a mabaliwan. Segun kenni Ross, ti kasayaatan nga akinruar a pannakaikabagian ket saan nga iti Ramu, ti pace Laycock, ngem iti pamilia a Torricelli.
Iti kladograma dita baba, dagiti bassit a "pamilia" kadagiti patingga dagiti sanga ket nalawagda nga umiso a yunit. Dagitinagatngato a nodo (Akinngato a Sepik, Tengnga a Sepik, Turod Sepik) ket saanda a nalawlawag; Ethnologue (2009) accepts only Sepik Hill, Foley (2005) Sepik Hill and Middle Sepik.
Sepik |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Awan dagiti ebidensia a dagiti dua a naipagpagarup a sasao a Papi ket agkabagianda.
Kitaen pay
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- Dye, Wayne; Patricia Townsend; William Townsend (1969). "The Sepik Hill languages: a preliminary report". Oceania. 34: 146–156. ISSN 0029-8077. OCLC 1761006.
- Foley, William A. (1986). The Papuan Languages of New Guinea. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-28621-2. OCLC 13004531.
- Foley, William A. (2005). "Linguistic prehistory in the Sepik–Ramu basin". Iti Andrew Pawley; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (dagiti ed.). Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics. pp. 109–144. ISBN 0-85883-562-2. OCLC 67292782.
- Laycock, Donald C. (1961). "The Sepik and its languages". Australian Territories. 1 (4): 35–41. OCLC 2257996.
- Laycock, Donald C. (1965). The Ndu language family (Sepik District, New Guinea). Canberra: Australian National University. OCLC 810186.
- Laycock, Donald C. (1973). Sepik languages: checklist and preliminary classification. Canberra: Dept. of Linguistcs, Research School of Pacific Studies, Australian National University. ISBN 978-0-85883-084-4. OCLC 5027628.
- Laycock, Donald C.; John Z'graggen (1975). "The Sepik–Ramu phylum". Iti Stephen A. Wurm (ed.). Papuan languages and the New Guinea linguistic scene: New Guinea area languages and language study 1. Canberra: Dept. of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University. pp. 731–763. OCLC 37096514.
- Ross, Malcolm (2005). "Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages". Iti Andrew Pawley; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (dagiti ed.). Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics. pp. 15–66. ISBN 0858835622. OCLC 67292782.