Jump to content

Kanal Suez

Urnosen dagiti silpo
Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti Suez Canal)
Kanal Suez
{{{alt}}}
Kanal Suez, a kas makitkita manipud iti pagtayyekan ti Daga
Kasisigud a nagtagikua Kompania ti Kanal Suez (Compagnie Universelle du Canal Maritime de Suez)
Rugi ti panagipatakder 25 Abril 1859
Petsa idi nalpas Nobiembre 1869
Kandado 0
Kasasaad Nakalukat
Panagdaliasat a turay Turay ti Kanal Suez

Ti Kanal Suez (Arabiko: قناة السويس‎ Qanāt al-Sūwais), amo pay babaen ti sabali a nagan ti "'Ti Kalsada idiay India", ket maysa nga artipisial a lessaad ti baybay a danum a pagdalanan idiay Ehipto, a mangikapet ti Baybay Mediteraneo ken ti Baybay Nalabbasit. Daytoy ket nalukatan idi Nobiembre 1869 kalpasan ti 10 a tawtawen a panagipatakder, daytoy ket mangpalubos a pagluganan babaen ti danum idiay baetan ti Europa ken Asia nga awan ti panagdaliasat ti lawlaw ti Aprika. Ti akin-amianan a sangladan ket ti Puerto Said ken ti akin-abagatan a sangladan ket ti Puerto Tawfiq idiay siudad ti Suez. Ti Ismailia ket naisanglad idiay laud nga igidna, iti 3 km (1.9 mi) nga amianan ti tengnga a puntos.[1]

Idi immuna a naipatakder, ti kanal ket 164 km (102 mi) ti kaatiddogna ken 8 m (26 ft) ti kaadalemna. Kalpasan kadagiti adu a panagpadpadakkel, ti kanal ket 193.30 km (120.11 mi) a katiddogen, 24 m (79 ft) a kaadalem ken 205 metro (673 ft) iti kalawa manipud idi 2010.[2] Daytoy ket buklen ti akin-amianan a sumrekan a kana iti 22 km wenno 14 mi, ti kanal ket 162.25 km wenno 100.82 mi ken ti akin-abagatan a sumrekan a kanal ti 9 km wenno 5.6 mi.[3]

Ti kanal ket maymaysa a dalan nga adda dagiti paglabsan a luglugar idiay "Ballah a Paglabsan" ken ti Danaw Nalatak a Napait.[4] Daytoy ket aglaon dagiti kandado; ti danum ti baybaya= ket nawaya nga agayus iti uneg ti kanal. Iti sapasap, ti kanal iti amianan ti Napait a Dandanaw ket agpaamianan nga agayus iti panaglalam-ek ken abagatan iti kalgaw. Ti ayus ti abagatan ti dandanaw ket agbalbaliw iti ugot idiay Suez.[5]

Ti kanal ket tagikua ket tinartarapato babaen ti Turay ti Kanal Suez[6] (SCA) ti Ehipto. Babaen ti sangalubongan a tulagan, daytoy ket mabalin a mausar "iti panawen ti gubat ken iti panawen ti kappia, babaen ti amin a barko ti komersio wenno ti gubat, nga awan ti panakailasin ti wagayway."[7]

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ "pagsurotan ti Kanal Suez". Marine Services Co. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-08-11. Naala idi 2 Abril 2010.
  2. ^ "Dagiti Panakaidasig ti Kanal". Turay ti Kanal Suez. 2010. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-03-22. Naala idi 2 Abril 2010.
  3. ^ "Dagiti Pannakaidasig ti Kanal". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-03-09. Naala idi 2012-11-07.
  4. ^ Turay ti Kanal Suez
  5. ^ The Red Sea Pilot. Imray Laurie Norie & Wilson. 1995. p. 266.
  6. ^ "Website ti Turay ti Kanal Suez".
  7. ^ Taripnong ti Konstantinopla ti Kanal Suez ti 2 Marso 1888 ket naipakpakat pay laeng ken natartaripato iti Nasionalisasion a Tignay Nasser.

Dagiti taudan

[urnosen | urnosen ti taudan]
  • Britannica (2007) "Kanal Suez", iti: Ti baro nga Encyclopædia Britannica, maiak-15 nga ed., 28, Chicago, Ill. ; Londres : Encyclopædia Britannica, ISBN 1-59339-292-3
  • Galil, B.S. ken Zenetos, A. (2002). "Ti baybay apanagbalbaliw: eksotiko idiay akin-daya a Baybay Mediteraneo", iti: Leppäkoski, E., Gollasch, S. ken Olenin, S. (eds), Agparparukama ti akuatiko a sebbangan ti Europa : pannakaiwarwaras, impakto, ken panagtaripato, Dordrecht ; Boston : Kluwer Academic, ISBN 1-4020-0837-6, p. 325–336
  • Garrison, Ervan G. (1999) Ti Pakasaritaan ti inhennieria ken teknolohia : dagiti na-arte a pamay-an, maika-2 nga ed., Boca Raton, Fla. ; Londres : CRC Press, ISBN 0-8493-9810-X
  • Karabell, Zachary (2003) Panagbisngay ti Disierto: Ti Panagpartuat ti Kanal Suez, Knopf, ISBN 978-0-375-40883-0
  • Oster, Uwe (2006) Le fabuleux destin des inventions : le canal de Suez Naiyarkibo 2011-08-19 iti Wayback Machine, TV a dokumentario a pinataud babaen ti ZDF ken inmatonana babaen ni Axel Engstfeld (Alemania)
  • Sanford, Eva Matthews (1938) Ti Mediteraneo a lubong iti taga-ugma a panawen, Ronald a serye iti pakasaritaan, New York : The Ronald Press Company, 618 p.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Kanal Suez iti Wikimedia Commons

Simbolo ti pungol

Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy.

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Kanal_Suez&oldid=396444"