Washington, D.C.
Washington, D.C. | |
|---|---|
| Distrito ti Columbia | |
 Kanigid a ngato: Healy Hall idiay Unibersidad ti Georgetown; ngato a kanawan: Kapitolio ti E.U.; tengnga: Monumento Washington; kanigid a baba: Frederick Douglass a Nailian a Naipakasaritaan a Lugar; baba a kanigid: Paglaglagipan ti Sibil a Gubat ti Aprikano Amerikano | |
 Wagayway  Selio | |
| Pasasao: Justitia Omnibus (Hustisia para iti Amin) | |
 | |
| Nagsasabtan: 38°54′17″N 77°00′59″W / 38.90472°N 77.01639°WNagsasabtan: 38°54′17″N 77°00′59″W / 38.90472°N 77.01639°W | |
| Pagilian | Estados Unidos |
| Pederal distrito | Distrito iti Columbia |
| Napasingkedan | Hulio 16, 1790 |
| Naurnos | 1801 |
| Naitipon | 1871 |
| Naikkan ti napatinggaan a bukod a panagturay | 1973 |
| Nakainaganan | George Washington |
| Gobierno | |
| • Mayor | Vincent C. Gray (D) |
| • Konsilo ti D.C. | Phil Mendelson (D), Mangipangulo |
| Kalawa | |
| • Pederal a distrito | 68.3 sq mi (177.0 km2) |
| • Daga | 61.4 sq mi (159.0 km2) |
| • Danum | 6.9 sq mi (18.0 km2) |
| Kangato | 0–409 ft (0–125 m) |
| Populasion (2011 a karkulo) | |
| • Pederal a distrito | 617,996 (Maika−25 a siudad ti E.U.) |
| • Densidad | 10,065/sq mi (3,886/km2) |
| • Metro | 5.58 a riwriw (Maika−7 idiay E.U.) |
| • Nagan dagiti umili | Washingtonian Taga-Washington |
| Sona ti oras | UTC-5 (EST) |
| • Kalgaw (DST) | UTC-4 (EDT) |
| Kodigo ti koreo | 20001-20098, 20201-20599 |
| Kodigo ti lugar | 202 |
| Website | www.dc.gov |
Ti Washington, D.C., pormal a ti Distrito iti Columbia ken kadawyan a naibagbaga a kas ti Washington, "ti Distrito", wenno ti D.C., ket isu ti kapitolio ti Estados UNidos. Idi Hulio 16, 1790, ti Residensia a Tignay ket nagpasingked ti pannakapartuat ti maysa a kapitolio a distrito a kas pinalubosan babaen ti Batay-linteg ti Estados Unidos. Ti Distrito ket babaen ti ekslusibo a pannakaturayan ti Kongreso ti Estados Uniudos ken isu a daytoy ket saan a paset ti aniaman nga estado ti Estados Unidos.
Dagiti estado ti Maryland ken Virginia nangisagutda kadagiti daga ti igid ti Karayan Potomac tapno makaporma ti pederal a distrito; nupay kasta, ti Kongreso ket insublina ti bingay a paset ti Virginia idi 1846. Ti Siudad ti Washington, a mabirukan idiay daya ti sigud a puerto ti Georgetown, ket nabangon idi 1791 tapno agserbi a kas ti baro a nailian a kapitolio. Ti Kongreso ket nangtipon ti sibubukel a Distrito babaen ti maysa a maymaysa a munisipal a gobierno idi 1871. Ti siudda ken ti E.U. nga estado ti Washington, a daytoy ket adda idiay Pasipiko nga aplaya ti pagilian, ket nanaganan dagitoy dua a kas pammadayaw kenni George Washington.
Ti Washington, D.C., ket adda ti nakarkulo a populasion ti 617,996 in 2011, ti maika-25 a kaaduan ti populasion a lugar idiay Estados Unidos. Dagiti agluglugan manipud ti suborbia ti lawlaw ti Maryland ken Virginia ket mangipangato ti populasion ti siudad ti sumurok a maysa a riwriw ti las-ud ti panagtrabaho a lawas. Ti Metropolitano a Lugar ti Washington, a pakaipasetan ti Distrito, ket adda ti gangani a populasion ti 5.6 a riwriw, ti maikapito a kadakkelan a metropolitano a lugar iti daytoy a pagilian.
Dagiti sentro kadagiti amin a tallo a sangsanga ti pederal a gobierno ti Estados Unidos ket adda ti daytoy a Distrito, a mairaman ti Kongreso, Presidente, ken Kangatuan aKorte. Ti Washington ket balayan kadagiti adu a nailian a monumento ken museo, a dagitoy ket kangrunaan a naisanglad idiay wenno ti lawlaw ti National Mall. Ti siudad ket mangisangaili kadagiti 176 a ganganaet nga embahada ken ti adu pay a kuartel dagiti sanglubongan nga organisason, komersio a kapkappon, dagiti di agganganansia nga organisasion, dagiti mangipatakderan a grupo, ken dagiti propesional nga organisasion.
Ti lokal a nabutosan a mayor ken 13 a kameng ti konseho ti siudad ket nangituray ti daytoy a Distrito manipud idi 1973; nupay kasta, ti Kongreso ket mangtartaripatu ti kangatuan a turay para iti siudad ken mabalinda ti mangsukat kadagiti lokal a linlinteg. Isu a dagiti agtaeng ti D.C. ket addaanda ti basbassit a bukod a panagturay ngem dagiti agtaeng kadagiti estado ti Estados Unidos. Ti Distrito ket adda ti maysa a di makabutos, sapasap a Kongresional a delegado, ngem awan kadagiti senador. Ti Duapulo ket tallo a Panagpasayaat iti Batay-linteg ti Estados Unidos, a napasingkedan idi 1961, ket mangite iti Distrito ti tallo nga elektoral a butos kadagiti panagbutos ti presidente.
Pakasaritaan
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti agsasao ti Algonquian a tattao a naam-ammuan a kas dagiti Nacotchtank ket nagtaeng kadagiti lugar ti lawlaw ti Karayan Anacostia idi immuna a simmangpet dagiti Europeano idi maika-17 a siglo.[1] Nupay kasta, dagiti tattao a Nacotchtank ket kaaduan kadagitoy ti pimmanaw babaen idi maika-18 a siglo.[2]
Iti "Pederalista Bilang. 43", a naipablaak idi Enero 23, 1788, ni James Madison ket nangisuppiat a ti baro a pederal a gobierno ket makasapul ti turay para iti nailian a kapitolio tapno makaited para iti bukodna a panakataripatu ken pannakatalged.[3] Idi sakbayan ti lima a tawen, iti pasamak a naamammoan a kas ti Yaalsa ti Pennsylvania idi 1783, ti maysa a sangkatiponan dagiti di natgedan a soldado ket linakubda ti Kongreso bayat a dagiti kamkamengna ket adda idiay timpuyog ti Philadelphia. To gobierno ti Pennsylvania ket nagmadi a kimmiddaw a pumilit a papunawen dagiti agprotprotesta, a nagiyunayunay ti kammasapulan para iti nailian a gobierno a saan nga agtaltalek kadagiti aniaman nga estado para iti bukodna a seguridad.[4]
Ti Umuna nga Artikulo, Walo a Paset iti Batay-linteg iti Estados Unidos ket mangipalubos ti pannakabangon iti maysa a "Distrito (ti saan a sumurok ti sangapulo a kuadrado milia) a kas ti, babaen ti panagited dagiti naisangsangayan nga estado, ken ti panagawat iti Kongreso, ket agbalin a tugaw ti gobierno ti Estados Unidos."[5] Nupay kasta, ti Batay-linteg ket saan a nangibaga ti lokasion ti kapitolio. A ti nagbalinan kalpasan daytoy ti naam-ammuan a kas ti Kompromiso iti 1790, ni Madison, ni Alexander Hamilton, kenni Thomas Jefferson ket immannurotda a ti pederal a gobierno ket agbayad kadagiti nabatbati a nga Utang ti Rebolusionario a Gubat ti tunggal maysa nga estado a sukat daytoy ti panagipatakder ti baro a nailian a kapitolio idiay Akin-abagatan nga Estados Unidos.[6][a]
Dagiti nota
[urnosen | urnosen ti taudan]^[a] Babaen idi 1790, dagiti Akin-abagatan nga estado ket nakabayaddan kadagiti ballasiw taaw nga utangda manipud ti Rebolusionario a Gubat. Dagiti Akin-amianan nga estado ket saanda pay a nakabayad, ken kayatda a ti pederala gobierno ti mangbayad kadagitoy nga utang. A ti kayatna asaoen daytoy ket dagiti Akin-abagatan nga estado ket makibingay kadagiti utang ti Akin-amainan, ti Abagatan ket nangipatakderan para iti nailian a kapitolio nga asasideg a mabirukan kadagiti teritorioda nga agtaktagikua kadagiti tagabu.[6]
^[b] Ti Residensia Tignay ket nangipalubos ti Presidente ti panagpili ti lokasion ti uneg ti Maryland ket ti adadayo ngem ti Karayan Anacostia. Nupay kasta, ni Washington ket nangisukat ti pagbeddengan ti pederal a teritorio idiay abagatan a daya tapno mairaman ti siudad ti Alexandria idiay akin-abagatan nga ungto ti Distrito. Idi 1791, ti Kongreso ket binaliwanna ti Residensia a Tignay tapno mapasingkedanna ti baro a lugar, a mairaman ti teritorio nga inibbatan babaen ti Virginia.
^[c] Aginggana idi 1890, ti Opisina ti Senso ti Estados Unidos ket nangibilang ti Siudad ti Washington, Georgetown, ket dagiti saan a naikorporado a Kondado ti Washington a kas tallo a sabsabali a luglugar. Ti datos a naited iti datoy nga artikulo ken naipud tidi sakbayan ti 1890 ket nakarkulo a kasla idi ti Distrito iti Columbia ket maysa nga agmaymaysa a munisipalidad a kas iti tatta nga aldaw. Ti datos ti populasion para iti tunggal maysa a siudad sakbay ti 1890 ket mabalin a magun-od[7]
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ McAtee, Waldo Lee (1918). Ti Panakailadawan ti Pakasaritaan ti Distrito iti Columbia. Washington, DC: H.L. & J.B. McQueen, Inc. p. 7.
- ^ Burr, Charles (1920). "Ti Ababa a Pakasaritaan ti Anacostia, Ti Naganna, Nagtaudan ken Panagrang-ay". Dagiti rehistro ti Naipakasaritaan a kagimongan ti Columbia. 23: 170.
- ^ Madison, James. "Ti Pederalista Bilang. 43". Ti Nawaya a Warnakan. Biblioteka iti Kongreso. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-09-14. Naala idi 2011-09-05.
- ^ Crew, Harvey W.; Webb, William Bensing; Wooldridge, John (1892). "IV. Ti Washington ket Nagbalin a Kapitolio". Sentenario a Pakasaritaan ti Siudad iti Washington, D. C. Dayton, Ohio: United Brethren Publishing House. p. 66.
- ^ "Batay-linteg iti Estados Unidos". Dagiti Nailian nga Arkibo ken Administrasion dagiti Rehistro. Naala idi 2008-07-22.
- ^ a b Crew, Harvey W.; Webb, William Bensing; Wooldridge, John (1892). Sentenario a Pakasaritaan ti Siudad iti Washington, D. C. Dayton, Ohio: United Brethren Publishing House. p. 124.
- ^ Gibson, Campbell (Hunio 1998). "Populasion dagiti 100 a Kadakkelan a Siudad ken dagiti Dadduma nga Urbano a Lugar idiay Estados Unidos: 1790 to 1990". Opisina ti Senso ti Estados Unidos. Naala idi 2008-07-29.