Atomo

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Atomo ti helio
Helium atom ground state.
Helium atom ground state.
Ti panakailadawan ti atomo ti helium, nga agiparang ti katengngaan (derosas) ken ti ulep ti elektron a panakaiwarwaras (nangisit). Ti katengngaan (ngato a kanawan) iti helio-4 iti kina-agpayso a nagtimbukel a simetriko ken kalangaannna ti ulep ti elektron, ngem para kadagiti komplikado a katengngaan ket saan a kasta latta. Ti nangisit a baras ket maysa nga angstrom

(10−10 m or 100 pm).

Panakaidasig
Ti kabassitan a panakabingbingay iti maysa a kimiko nga elemento
Dagiti tagikua
Sakup a masa: 1.67×10−27 to 4.52×10−25 kg
kuriente a kargo: sero (agmangngamangnga), wenno ion a kargo
Diametro sakup: 62 pm (He) aginggana ti 520 pm (Cs) (datos a panid)
Dagiti komponente: Dagiti Elektron ken maysa a kompakto nga katengngaan dagiti proton ken neutron

Ti atomo ket isu ti kangrunaan a paset iti banag a mangbuke ti napuskol a tengnga nga katengngaan a napalikmutan babaen ti maysa nga ulep dagiti negatibo a kargo nga elektron. Ti atomiko a katengngaan naglaon ti aglalaok a positibo a kargo dagiti proton ken nakuriente nga agmangngamangnga a dagiti neutron (malaksid ti kaso iti hidróheno-1, a daytoy laeng ti natana a which is the only stable nukleido nga awanan dagiti neutron). Dagiti elektro ti maysa nga atomo ket naipiansada iti katengngaan babaen ti elektromagnetiko a bileg. Kasta met ti, maysa a grupo dagiti atomo ket mabalinda nga agbati a naipiansa iti tunggal maysa kaniada, a mangbukel ti maysa a molekula. Ti maysa nga atomo a naglaon ti agpadpada a bilang dagiti proton ken elektron ket agmangngamangnga a nakuriente, wenno saan ket addan ti positibo a kargo no addaan ti basbassit a bilang ti elektron (agkurang ti elektron) wenno negatibo a kargo no addaan dagiti adadu nga elektron (sumurok nga elektron). Ti maysa a positibo wenno negatibo a nakargo nga atomo ket naamammoan a kas ti maysa nga ion. Ti maysa nga atomo ket naidasig babaen ti bilang dagiti proton ken neutron iti katengngaanna: ti bilang dagiti proton ket ikeddengna ti kimiko nga elemento, ken ti bilang dagiti neutron ket ikeddengna ti isotopo iti elemento.

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]