Jump to content

Tropiko ti Kaprikornio

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti Akin-abagatan a tropiko)

Nagsasabtan: 23°26′16″S 0°0′0″W / 23.43778°S -0.00000°E / -23.43778; -0.00000 (Kangrunaan a Meridiano)

Mapa ti lubong a mangipakpakita ti Tropiko ti Kaprikornio
Ti Tropiko ti Kaprikornio iti Mapa ti Lubong ni Dunn idi 1794
Monumento a mangmarka ti Tropiko ti Kaprikornio iti amianan bassit ti Antofagasta, Chile
Longreach, Queensland, Australia
Senial a mangmarka ti tropiko idiay Maringá, Brasil
Pagorasan ti init iti Tropiko ti Kaprikornio, Proninsia ti Jujuy, Arhentina

Ti Tropiko ti Kaprikornio (wenno ti Akin-abagatan a tropiko) ket ti sirkulo ti latitud nga aglaon ti subsolar a punto iti solstisio ti Disiembre. Daytoy ket isu ti akin-abagatan unay a latitud a ti Init ket mabalin a dagus nga adda iti ngato. Iti akin-amianan a kapadana ket ti Tropiko ti Kanser.

Ti Tropiko ti Kaprikornio ket maysa kadagiti lima a nangruna a sirkulo ti latitud a mangmarka kadagiti mapa iti Daga. Manipud idi 2014, ket latitudna ket 23° 26' 14.440" [1] iti abagatan ti Ekuador, ngem agin-inut a mapmapan nga agpaamianan, iti agdama a gatad iti 0.47 arkosegsegundo, wenno 15 metmetro, tunggal maysa a tawen.[2]

Heograpia ken enbironmento

[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti Tropiko ti Kaprikornio ket ti mangbingbingay a linia a nagbaetan ti Akin-abagatan a Temperado a Sona iti abagatan ken ti tropiko iti amianan. Ti kapada ti akin-amianan a hemisperio ti Tropiko ti Kaprikornio ket ti Tropiko ti Kanser.

Saan a natalinaay ti puesto ti Tropiko ti Kaprikornio, ngem agdumaduma iti narikut a tabas kadagiti napalabas a panawen; kitaen dagiti sirkulo ti latitud para iti pakaammo.

Kasla met ti Tropiko ti Kanser, kaaduan kadagiti lugar iti igid ti Tropiko ti Kaprikornio ket addaan kadagiti namaga wenno namaga bassit a klima, ngem iti Tropiko ti Kaprikornio daytoy a saan a nasayaat a kasasaad ti enbironmento ket kumaro gapu ta idiay Australia ken Akin-abagatan nga Aprika ti tektoniko nga aktibidad ken glasiasion ket saanen a mapaspasamak manipud idi 300 a riwriw a tawtawen a napalabas ti Karbonipero, isu a ti kinamaga ket pakaruen babaen ti dagiti saan unay a nalames a daga. Daytoy ket pagresultaan iti kadawyan nga awan unay a mulmula, a dagiti perenial a karuotan ket mapasamak iti saan a nalames nga agrengrengngat a sekka a dagdaga. Idiay Australia, dagiti lugar iti Tropiko ket addaan kadagiti kaaduan a panagdumaduma ti panagtudtudo iti lubong[3] ken isu a dagiti nabasbasa a lugar ket kadawyan a saan a matalon gapu ta dagiti taudan ti panagsibog ket mamagaanda kadagiti namaga a tawtawen. Idiay akin-abagatan nga Aprika, nga idiay ket mapagtalkan met ti panagtutudo, mabalin met ti agtalon ngem bassit ti maapit urayno agusar kadagiti abuno.

Idiay Abagatan nga Amerika, bayat a dagiti kratob a daga ket gangani a duog a kas idiay Australia ken Akin-abagatan nga Aprika, ti kaadda ti heolohiko nga ubing ken agbalbaliw nga Andes ket mangibaga a daytoy a rehion means ket adda kadagiti akinlaud a bangir ti subtropikal nga antisiklon isu a makaawat ti nabara ken nadam-eg nga angin manipud iti Taaw Atlantiko. Kas resulta, dagiti lugar idiay Brasil a kadenna ti Tropiko ket dagiti nangruna unay a rehion ti agrikultura, ken agpatpataud kadagiti adu a kantidad dagiti apit a kas ti kape, ken ti natural a mulmula ti katuduan a bakir ket intero a napukpukan. Iti ken ti laud ti Andes, nupay kasta, ti Humboldt Current ket mangaramid kadagiti namaga unay a kondision, ken mangpartuat daytoy kadagiti kamagaan a desierto iti lubong, isu nga awan dagiti glasier iti nagbaetan ti Volcán Sajama iti 18˚30'S ken Cerro Tres Cruces iti 27˚S.[4] Gangani nga awan dagiti mula ditoy, ngem idiay akindaya a bakras ti Andes ket makaanayen ti panagtudtudo para iti masibugan ti tudo nga agrikultura.

Iti likmut ti lubong

[urnosen | urnosen ti taudan]

Mangrugi iti Kangrunaan a Meridiano ken mapan nga agpadaya, ti Tropiko ti Kaprikornio ket labsanna ti:

Nagsasabtan Pagilian, teritorio wenno baybay Dagiti nota
23°26′S 0°0′E / 23.433°S 0.000°E / -23.433; 0.000 (Kangrunaan a Meridiano) Taaw Atlantiko
23°26′S 14°27′E / 23.433°S 14.450°E / -23.433; 14.450 (Namibia)  Namibia Dagiti rehion ti Erongo, Khomas, Hardap, Khomas (manen), ken Omaheke
23°26′S 20°0′E / 23.433°S 20.000°E / -23.433; 20.000 (Botswana)  Botswana Dagiti distrito ti Kgalagadi, Kweneng ken Sentral
23°26′S 27°18′E / 23.433°S 27.300°E / -23.433; 27.300 (Abagatan nga Aprika)  Abagatan nga Aprika Probinsia ti Limpopo
23°26′S 31°33′E / 23.433°S 31.550°E / -23.433; 31.550 (Mozambique)  Mozambique Dagiti probinsia ti Gaza ken Inhambane
23°26′S 35°26′E / 23.433°S 35.433°E / -23.433; 35.433 (Taaw Indiano) Taaw Indiano Kanal Mozambique
23°26′S 43°45′E / 23.433°S 43.750°E / -23.433; 43.750 (Madagascar)  Madagascar Dagiti probinsia ti Toliara ken Fianarantsoa
23°26′S 47°39′E / 23.433°S 47.650°E / -23.433; 47.650 (Taaw Indiano) Taaw Indiano
23°26′S 113°47′E / 23.433°S 113.783°E / -23.433; 113.783 (Australia)  Australia Akinlaud nga Australia, Akin-amianan a Teritorio ken Queensland
23°26′S 151°3′E / 23.433°S 151.050°E / -23.433; 151.050 (Baybay Coral) Baybay Coral Lumabas bassit iti abagatan ti Raw-ang Cato idiay Teritorio ti Is-isla ti Baybay Coral ti  Australia
23°26′S 166°46′E / 23.433°S 166.767°E / -23.433; 166.767 (Taaw Pasipiko) Taaw Pasipiko Lumabas bassit iti amianan ti Rawraw-ang Minerva ( Tonga), ken abagatan bassit ti Tubuai ( Pranses a Polinesia)
23°26′S 70°36′W / 23.433°S 70.600°W / -23.433; -70.600 (Chile)  Chile Rehion ti Antofagasta
23°26′S 67°07′W / 23.433°S 67.117°W / -23.433; -67.117 (Arhentina)  Arhentina Dagiti probinsia ti Jujuy, Salta, Jujuy (manen), Salta (manen) ken Formosa
23°26′S 61°23′W / 23.433°S 61.383°W / -23.433; -61.383 (Paraguay)  Paraguay Dagiti departamento ti Boquerón, Presidente Hayes, Concepción, San Pedro ken Amambay
23°26′S 55°38′W / 23.433°S 55.633°W / -23.433; -55.633 (Brasil)  Brasil Es-estado ti Mato Grosso do Sul, Paraná, ken São Paulo
23°26′S 45°2′W / 23.433°S 45.033°W / -23.433; -45.033 (Taaw Atlantiko) Taaw Atlantiko

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ obliquity of the ecliptic (Eps Mean)
  2. ^ "Montana State University: Milankovitch Cycles & Glaciation". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-08-06. Naala idi 2011-08-06.
  3. ^ Geographical Patterning of Interannual Rainfall Variability in the Tropics and Near Tropics
  4. ^ "Exposure dating of Late Glacial and pre-LGM moraines in the Cordon de Doña Rosa, Northern/Central Chile (~31°S)" (PDF). Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2014-07-28. Naala idi 2014-12-31.

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Tropiko ti Kaprikornio iti Wikimedia Commons