Artropoda

Artropoda Sakup ti panawen:540–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N Kambriao – Agdama
Dagiti awanen ken moderno nga artropoda
Taksonomia
Pagarian:	Animalia
Subpagarian:	Eumetazoa
(di nairanggo):	Bilateria
Superpilo:	Ecdysozoa
Pilo:	Artropoda Latreille, 1829
Dagiti Subpilo ken dagiti Klase
Subpilo Trilobitomorpha Trilobita – trilobites (awanen) Subpilo Chelicerata Arachnida – dagiti lawwalawwa, dagiti manggagama, kdpy. Merostomata – Sapatos ti kabalio a kappi, dagiti euripterida (awanen), kdpy. Lawwalawwa ti baybay – lawwalawwa ti baybay Subpilo Myriapoda Chilopoda – dagiti gayaman Diplopoda – dagiti andidiken Pauropoda – kabsat a grupo dagiti andidiken Symphyla – kapadpada dagiti gayaman Subpilo Crustacea Branchiopoda – naasinan a pasayan kdpy. Remipedia – dagiti bulsek a crustacea Cephalocarida – sapatos ti kabalio a pasayan Maxillopoda – barnacles, fish lice, kdpy. Ostracoda – bukel a pasayan Malacostraca – dagiti udang, dagiti kappi, pasayan, kdpy. Subpilo Hexapoda Insekta – dagiti insekto Entognatha – awan payak Incertae sedis Camptophyllia (awanen) Klase Marrellomorpha Marella (awanen)

Ti maysa nga artropoda ket maysa nga inbertebrata nga ayup nga adda ti maysa a akin-ruar a tultulang (akin-ruar a tultulang), ti napaset-pasetan a bagi, ken nasilpo-silpo nga ekstrimidad. Dagiti artropoda ken kamkameng iti pilo nga Artropoda (manipud ti Griego ἄρθρον árthron, "nagsilpuan", ken ποδός podós "saka", no pagtiponen ket kaibuksilanna ti "nasilpo-silpo a saka"), ken mangiraman kadagiti insekto, dagiti arachnida, ken dagiti crustacea. Dagiti Artropoda ket nailaslasin babaen kadagiti nagsilpo-sailpo a kameng ti bagi ken dagiti kutikula, a kaaduan kadagitoy ket naaramid iti α-kuitina; dagitoy a kutikula dagiti crustacea ket dagiti pay biomineralisado iti kalsio karbonato. Ti nasikkil a kutikula ket manglapped ti idadakkel, isunga dagiti artropoda ket kankanayon a sinuksukatan dagitoy babaen ti panaglupos. Ti plano ti bagi ti artropoda ket buklen dagiti naul-ulit a paset, a ti tunggal maysa ket adda iti maysa a paris dagiti ekstrimidad. Dagiti pannakaidumdumada ket nangpakabael kaniada nga agbalin kadagiti kaaduan a kamkameng ti sebbangan kadagiti amin a ekolohiko atimpuyogan kadagiti kaaduan nga enbironmento. Addaan dagitoy ti sumurok a maysa a riwriw a naipalplawag a sebbangan, a mangaramid kadagitoy ti ad-adu ngem 80% kadagiti amin a naipalawag a sibibiag a sebbangan ti ayup, nga adda kadagitoy ket, a saan a kasla kadagiti kaaduan nga ayup, ket narang-ayda kadagiti namaga nga enbironmento. Sumakop dagitoy iti kadakkel manipud ti mikroskopiko a plankton aginggana ti babassit a metro ti kaatiddog.

Dagiti silpo ti ruar

• Midia a mainaig iti Artropoda iti Wikimedia Commons
  
• Dagiti Nasabidong nga Artropoda
• Arthropods - Artropoda