Atenas
Atenas
Αθήνα Athīna | |
|---|---|
 Manipud ti ngato a kanigid: ti Acropolis, ti Heleniko a Parlamento, ti Zappeion, ti Acropolis a M useo, Kudrado ti Monastiraki, ti panakaimatangan ti Atenas nga agpa-baybay. | |
  Atenas Lokasion iti kaunegan ti rehion  | |
| Nagsasabtan: 37°59′02.3″N 23°43′40.1″E / 37.983972°N 23.727806°ENagsasabtan: 37°59′02.3″N 23°43′40.1″E / 37.983972°N 23.727806°E | |
| Pagilian | Gresia |
| Administratibo a rehion | Attica |
| Yunit ti rehion | Tengnga nga Atenas |
| Dagiti distrito | 7 |
| Gobierno | |
| • Mayor | Giorgos Kaminis (Nawaya; manipud idi 29 Disiembre 2010) |
| Kalawa | |
| • Urbano | 412 km2 (159 sq mi) |
| • Metro | 2,928.717 km2 (1,130.784 sq mi) |
| • Ili | 38.964 km2 (15.044 sq mi) |
| Kangatuan a lugar | 338 m (1,109 ft) |
| Kababaan a lugar | 70 m (230 ft) |
| Populasion (2011)[1] | |
| • Urbano | 3,074,160 |
| • Densidad (urbano) | 7,500/km2 (19,000/sq mi) |
| • Metro | 3,737,550 |
| • Densidad (metro) | 1,300/km2 (3,300/sq mi) |
| • Ili | 655,780 |
| • Densidad (ili) | 17,000/km2 (44,000/sq mi) |
| Nagan dagiti umili | Ateniense, Taga-Atenas |
| Sona ti oras | UTC+2 (EET) |
| • Kalgaw (DST) | UTC+3 (EEST) |
| Kodigo ti koreo | 10x xx, 11x xx, 120 xx |
| Kodigo ti lugar | 21 |
| Rehistrasion ti karro | Yxx, Zxx, Ixx (malaksid ti ZAx ken INx) |
| Website | www.cityofathens.gr |
Ti Atenas (Griego: Αθήνα, Athína; IPA: [aˈθina]; Katharevousa: Ἀθῆναι, Athinai; Taga-ugma a Griego: Ἀθῆναι, Athēnai) ket isu ti kapitolio ken kadakkelan a siudad ti Gresia. Ti Atenas ket iturayanna ti rehion ti Attica ken maysa kadagiti kaduogan a siudad ti lubong, nga adda ti nairehistro a pakasaritaan a gumay-at ti agarup a 3,400 a tawtawen. Ti Klasiko nga Atenas ket maysa idi a nabileg a siudad-estado. Ti sentro kadagiti arte, panagadadal ken pilosopia, pagtaengan ti Akademia ni Plato ken Liseo ni Aristoteles,[2][3] daytoy ket sapasap a nakunkuna a kas ti duyan ti Akinlaud a sibilisasion ken nakaipasngayan ti demokrasia,[4][5] a kaaduanna gapu ti nagbanagan ti bukodna akultura ken dagiti politika a nagungun-od idi las-ud ti maika-5 ken maika-4 a sigsiglo BC kadagiti nasakbayan a sigsiglo kadagiti amin a nakunkuna idiay a Europeano a kontinente.[6] Tatta nga aldawen daytoy ket maysa a kosmopolitano a metropolis, ti moderno nga Atenas ket sentro ti ekonomiko, pinansia, industria, politika ken kultura a biag idiay Gresia. Idi 2008, ti Atenas ket nairanggo ti mai-ka 32 a kabaknangan a siudad ti lubong babaen ti bileg ti panagggatang[7] ken ti maika-25 a kanginaan[8] iti maysa a panagadal ti UBS.
Ti siudad ti Atenas ket adda ti populasion ti 655,780[9] (796,442 idi 2004)[10] iti uneg ti administratibo a patinggana ken ti kalawa ti daga iti 39 km2 (15 sq mi).[11] Ti urbano a lugar ti Atenas (Kalatakan nga Atenas ken Kalatakan a Piraeus) ket gumay-at ti labes ti administratibo a munisipal a patingga ti siudad, nga adda ti populasion iti 3,074,160 (idi 2011),[12] ti sumurok a kalawa iti 412 km2 (159 sq mi).[11] Segun ti Eurostat, ti Atenas a Dakdakkel nga Urbano a Sona (LUZ) ket isu ti maika-7 a kaaduan ti populasion ti LUZ iti Kappon ti Europa (ti maika-4 a kaaduan ti populasion a kapitolio a siudad iti Kappon ti Europa) nga adda ti populasion iti 4,013,368 (idi 2004). Ti Atenas ket isu pay ti akin-abagatan unay a kapitolio ti kangrunaan a daga ti Europa.
Ti tawidan ti klasiko a panawen ket makitkita pay laeng idiay siudad, a naipakpakita babaen kadagiti taga-ugma a monumento ken dagiti obra ti arte, ti kadayegan kadagitoy ket ti Partenon, a naipanpanunotan a nangruna a dulon ti nasapa a Lumaud a sibilisasion. Ti siudad ket nakataginayon kadagiti Romano ken Bisantino a monumento, ken dagiti pay basbassit a bilang kadagiti Otomano a monumento.
T Atenas ket mangibalbalay kadagiti dua a UNESCO a Tinawtawid a Sitio ti Lubong, ti Acropolis ti Atenas ken ti mediebal a Daphni a Monasterio. Dagiti dulon ti moderno a panawen, a napetsaan manipud idi panakabangon ti Atenas a kas ti kapitolio ti nawaya nga estado ti Gresia idi 1833, ket mairaman ti Heleniko a Parlamento (maika-19 a siglo) ken ti Atenas a Trilohia a buklen ti Nailian a Biblioteka ti Gresia, ti Unibersidad ti Atenas ken ti Akademia ti Atenas. Ti Atenas ket isu idi ti siudad a nangsangaili ti immuna nga moderno nga aldaw nga Ay-ayam ti Olimpiada idi 1896, ken kalpasan ti 108 tawtawen nagsangsangaili daytoy ti Kalgaw nga Olimpiada ti 2004.[13] Ti Atenas ket nakaibalbalayan ti Museo ti Nailian nga Arkeolohiko, a mangpabpabuya ti kadakkelan nga urnong ti Griego a kinaantigo, ken ti pay baro a Museo ti Acropolis.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ a b "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός" (iti Griego). Hellenic Statistical Authority.
- ^ "Dagiti Linaon ken Pamunganayan ti Programa ti Panagkaykaysa kadagiti Arkeolohiko a Sitio ti Atenas". Heleniko a Ministro ti Kultura. www.yppo.gr. 31 Disiembre 2000. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-08-21. Naala idi 2012-10-05.
- ^ CNN & Associated Press (16 Enero 1997). "Ti Gresia ket nakalukat ti 'nasantuan a kopita' ti Griego nga arkeolohiko". CNN. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-12-06. Naala idi 28 Marso 2007.
- ^ "Atenas". Naala idi 31 Disiembre 2008.
Ti Taga-ugma a Griego nga Athenai, ti naipakasaritaan a siudad ken kapitolio ti Gresia. Adu kadagiti kasaririt ken artistiko a kapanunotan ti klasiko a sibilisasion ket nagtaud idiay, ken ti siudad ket sapasap a naipanpanunotan a kas ti nakaipasngayan ti Lumaud a sibilisasion
- ^ BBC Pakasaritaan iti Griego a Demokrasia – Naala idi 26 Enero 2007
- ^ Encarta Taga-ugma a Gresiamanipud iti Internet nga Arkibo– Naala idi 28 Pebrero 2012. 31 Oktubre 2009.
- ^ "Dagiti mayor ti Siudad: Dagiti kabaknangan a siudad iti lubong babaen ti bileg ti panaggatang". Dagiti mayor ti Siudad. 2008. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-05-06. Naala idi 12 Mayo 2008.
- ^ "Dagiti mayor ti siudad: Pateg ti Panagbiag – Dagiti kanginaan a siudad ti lubong". Dagiti mayor ti siudad. 2008. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-12-24. Naala idi 26 Disiembre 2008.
- ^ Heleniko a Turay ti Estadistika " PRESS RELEASE:Pablaak dagiti immun a nagbanagan ti 2011 a Senso ti Populasion" Naiyarkibo 2018-12-26 iti Wayback Machine, Heleniko a Turay ti Estadistika (EL.STAT.), 22 Hulio 2011. Naala idi 14 Agosto 2011.
- ^ Dagiti Kinapudno ti Atenas (2011). "Dagiti Kinapudo ken Bilang ti Atenas". aviewoncities.com. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2014-10-06. Naala idi 17 Hunio 2011.
796 442
- ^ a b "Dagiti pannakaidasig". Helelenikoa Ministro ti Kaunegan. www.ypes.gr. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-01-04. Naala idi 6 Enero 2007.
- ^ "ΕΛΣΤΑΤ Απογραφη 2011" (PDF). www.statistics.gr. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2011-10-11. Naala idi 22 Agosto 2011.
- ^ CNN & Sports Illustrated (5 Septiembre 1997). "Ti sentimente ket mayasa a banag a ti Atenas ket nakaala ti 2004 Olimpiada". sportsillustrated.cnn.com. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2008-05-19. Naala idi 28 Marso 2007.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Atenas iti Wikimedia Commons
- Opisial
- Cityofathens.gr – Opisial a sapot ti pagsaadan ti Siudad ti Atenas