Kitaen ti taudan para iti Bantay Bongao

{{Infobox bantay
| name              = Bantay Bongao
| native_name       = Bud Bongao
| native_name_lang  = Sama
| photo             = {{adu a ladawan
 | align = center
 | direction = vertical
 | width = 250
 | header = 
 | caption_align = center
 | image1 = Bud Bongao.jpg
 | alt1 = 
 | caption1 = 
 | image2 = Bud Bongao Relief Map.jpg
 | alt2 = 
 | caption2 = Relief a mapa
 }}
| photo_caption     = 
| elevation_m       = 342
| elevation_ref     = <ref name="budbongaodata">{{cite journal|last1=Malicdem|first1=Ervin|title=Bud Bongao: Trail Data, Peaks and Elevation|journal=2017 Tawi-Tawi Mapping Expedition|date=7 Hunio 2017|pages=2-3|doi=10.13140/RG.2.2.10845.92647|url=https://www.academia.edu/34858795/Bud_Bongao_Trail_Data_Peaks_and_Elevation|accessdate=16 Oktubre 2017}}</ref>
| prominence_m      = 
| prominence_ref    = 
| listing           = 
| location          = <!-- [[Bongao]] -->
| map               = Mindanao#Filipinas
| map_caption       = <!-- Location within the Philippines -->
| map_size          = 
| label             = {{nowrap|Bantay Bongao}}
| label_position    = right
| coordinates       = {{coord|5|01|07|N|119|44|52|E|type:mountain_region:PH_scale:100000|format=dms|display=inline,title}}
| range_coordinates = 
| coordinates_ref   = <ref name="budbongaodata" />
| country           = [[Filipinas]]
| state             = [[Bangsamoro]]
| state_type        = [[Dagiti rehion ti Filipinas|Rehion]]
| region            = [[Tawi-Tawi]]
| region_type       = [[Dagiti probinsia ti Filipinas|Probinsia]]
| city              = [[Bongao]]
| city_type         = [[Dagiti siudad ti Filipinas|Siudad]]/[[Dagiti ili ti Filipinas|ili]]
| topo              = 
| type              = 
| age               = 
| last_eruption     = 
| volcanic_arc/belt = 
| first_ascent      = 
| easiest_route     = Baranggay Pasiagan <ref name="budbongaodata" />
}}

Ti '''Bantay Bongao''' (ammo pay a kas '''Bud Bongao''') ket ti bantay a mabirukan iti Isla [[Bongao]] iti probinsia ti [[Tawi-Tawi]]. Daytoy ket maysa a bantay a binukel dagiti innem nga adigi ti apug a bato nga agserbi a kas dagiti 6 a pantokna.

Ti Bud Bongao ket mabirukan iti uneg ti ''Parke ti Eko-Turismo ti Pantok Bongao'' a naisibbo idi Hulio 3, 2017.<ref>{{cite web|title=ARMM spent P56 million to boost Bongao Peak tourism|url=http://www.armm-info.com/2017/07/armm-spent-p56-million-to-boost-bongao-peak-tourism.html|website=Bureau of Public Information, ARMM Government|date=5 Hulio 2017|accessdate=16 Oktubre 2017|archive-date=2017-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20171017042837/http://www.armm-info.com/2017/07/armm-spent-p56-million-to-boost-bongao-peak-tourism.html|url-status=dead}}</ref> Daytoy ket 250-ektaria a bakir a maysa kadagiti naudi a nabati a nadam-eg a bakir iti [[Purpuro ti Sulu]].<ref name="rappler">{{cite news|last1=Yan|first1=Gregg|title=Bud Bongao: The sacred mountain of Tawi-Tawi|url=https://www.rappler.com/science-nature/environment/56279-bud-bongao-sacred-mountain-tawi-tawi|accessdate=16 Oktubre 2017|agency=Rappler|date=28 Abril 2014}}</ref>

Ti bantay ket [[Sagrado abanbantay|naikeddeng a sagrado]] a naipampamattian a dagiti dua a manangaskasaba<ref name="schadow1" /> a dagus a simmursurot ken ni [[Makhdum Karim|Karim ul-Makhdum]], ket naipumponda iti makunkuna a ''Batbato ti Tampat''<ref name="rappler" />, ngem sagrado metten daytoy a lugar uray idi sakbay a simmangpet ti Islam. Inyeg ni Karim ul-Makhdum ti [[Islam]] iti [[Filipinas]] idi 1380.<ref>{{cite news|last1=Jannaral|first1=Julmunir|title=ARMM commemorates 636th Sheikh Karimul Makhdum Day|url=http://www.manilatimes.net/armm-commemorates-636th-sheikh-karimul-makhdum-day/295484/|accessdate=16 Oktubre 2017|agency=Manila Times|date=8 Nobiembre 2016|archive-date=2018-09-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20180926170308/https://www.manilatimes.net/armm-commemorates-636th-sheikh-karimul-makhdum-day/295484/|url-status=dead}}</ref>

== Dagiti pisikal a pakailasinan ==
Ti Bud Bongao ket buklen dagiti innem nga adigi ti apug a bato a mangbukel kadagiti innem a pantokna, nga agserbi a kas dagiti punto apagbuyaan para kadagiti isla ken dagiti lokasion a nakainagananda.<ref name="schadow1">{{cite web|last1=Malicdem|first1=Ervin|title=Bud Bongao, Tawi-Tawi's Overwatch and Sacred Peak|url=http://www.s1expeditions.com/2017/06/214-bud-bongao-tawi-tawi-overwatch.html|website=Schadow1 Expeditions|date=7 Hunio 2017|accessdate=16 Oktubre 2017|ref=schadow1}}</ref> Dagitoy a pantok ket ti ''Bongao'', ''Pajar'', ''Sibutu'' (pantok), ''Simunul'', ''Tambisan'', ken ''Tinondakan''.<ref name="budbongaodata" />

== Aktibidad ti pannagna ==
Malaksid a kas maysa a sagrado a bantay, ti Bud Bongao ket nadayeg paya kadagiti agpagpagna. Nabangonen ti 3,608 nga addang a bato a dalan <ref name="schadow1" /> manipud iti pagrugian iti Baranggay Pasiagan nga agpatingga iti pagbuyaan a kadsaaran a nabangon iti Pantok Tambisan. Ti pagbuyaan a kadsaaran ket makaited ti punto a pagtan-awan iti [[Baybay Celebes]] ken [[Isla Tambisan]] iti [[Sabah]] iti {{pagbaliwen|317|m}} iti ngato ti pantar ti baybay.<ref name="budbongaodata" />

== Endemiko a fauna ==
Dagiti [[sunggo]] nga [[endemiko]] iti Bud Bongao ket mairaman ti ''[[Macaca fascicularis]]''.<ref name="schadow1" />

== Dagiti nagibasaran ==
{{reflist}}

== Dagiti akinruar a silpo ==
{{Commons-nailinia}}

{{DEFAULTSORT:Bongao}}
[[Kategoria:Banbantay ti Filipinas]]
[[Kategoria:Sagrado a banbantay]]