Bantay Parker (Filipinas)
| Bantay Parker | |
|---|---|
.svg)  Bantay Parker Lokasion ti Bantay Parker idiay Filipinas | |
| Kangatuan a punto | |
| Kangato | 1,824 m (5,984 ft) [3] |
| Nagsasabtan | 6°06′48″N 124°53′30″E / 6.11333°N 124.89167°ENagsasabtan: 6°06′48″N 124°53′30″E / 6.11333°N 124.89167°E |
| Heograpia | |
| Lokasion | Filipinas |
| Heolohia | |
| Kita ti bantay | Estratobulkan |
| Naudi a bimtak | 1641 [1] |
Ti Bantay Parker, lokal nga ammo a kas Melibengoy, ket estratobulkan idiay isla ti Mindanao, Filipinas (6°06.8' N, 124°53.5' E). Daytoy ket mabirukan idiay probinsia ti Abagatan a Cotabato, 30 kilometro a laud ti Siudad ti General Santos ken 44 kilometro nga abagatan ti Siudad ti Koronadal.
Ti Ingles a nagan ti bulkan ket naala manipud iti Amerikano a Heneral, Heneral Frank Parker, a nakakita iti bulkan ken nagtunton nga isu ti "nakaduktal" idi las-ud ti panagpatayabna nga isu ti nagpiloto idi 1934. Ni Heneral Parker ket nangidaulo ti ekspedision aginggana iti danaw idiay abut ti bulkan ti bantay a kakuyogna idi dagiti dadduma nga opisial ti gobierno ti kolonial nga Estados Unidos ken Filipinas, a mairaman ni Bise-Gobernador-Heneral Joseph Ralston Hayden ken Probinsial a Gobernador Gutierrez, idi otonio ti 1934.[4]
Dagiti pisikal a langa
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti kangatona ket naited iti 1,784 metro manipud kadagiti dadduma a taudan ken iti 1,824 metro babaen dagiti dadduma pay.[3] Daytoy ket addaan iti diametro ti baba iti 40 km. Daytoy ket addaan iti 2.9-km-kalawa a kaldera nga addaan iti napadsok a bakras nga agpangato iti 200-500m iti ngato ti danaw a tinawtawagan tattan iti Danaw Maughan. Ti danaw nga opisial a tinawtawagan ti Danaw Holon, ket nainaganan ti sabali pay nga Amrikano a nadungpar a kakuyog idi ni Parker.
Ti Melibengoy ket naikedkeddeng a kas maysa kadagiti sagrado a lugar ti tribu ti T'boli. Daytoy ket mangibalbalay dagiti manmano a sebbangan ti, Parantica dannatti reyesi, a natakutan babaen idi ni Propesor Josue de los Reyes ti Notre Dame ti Unibersidad ti Marbel ken naipablaak iti Entomolohiko a Warnakan ti Panagsukisok nga Instituto ti Senckerburg idi Disiembre 1994.
Dagiti opisial ti gobierno ket nagpasingked pay ti pannakakita ti Tarsier ti Filipinas, Tarsius syrichta a mabalin kano a mabirukan kadagiti kaarrubayan a baranggay ti Dana wHolon.
Dagiti panagbettak
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti Bantay Parker ket naipampamattian a namitlo a nagbettak kadagiti 3,800 a napalabas a tawtawen, ti naudi ket idi Enero 4, 1641. Ti panagbettak idi 1641 ket gapuanan ti pannakaporma ti abut ti bulkan a danaw.
Idi Septiembre 6, 1995, dagiti lokal nga opisial ket inreportada ti namatmattianda a bulkaniko nga aktibidad idiay Danaw Maughan. Ti kano aktibidad a gapuanan ti guedday ken dagiti panaglayus iti igid ti Karayan Ga-o a paatianan ti Danaw Maughan ken pakaitiponan ti Karayan Allah iti amianan. Gapu ti daytoy a penomeno, ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia ket nangikabil kadagiti alikamen ti panagsisiim a nangikeddenga a ti naibagbaga nga aktibidad ket inaramid ti tao.
Kalpasan ti basbassit ngem maysa a tawen kalpasan ti aktibidad idi 1995, ti temporario a pemnned ket naporma iti agarup a 250 m manipud iti rummuaran ti Danaw Maughan, ken daytoy ket nangbutbuteng kadagiti agtataeng iti kaunegan ti lugar gapu ti panagbutbuteng kadagiti kelaat a layus. Dagiti naideposito a tinumek ket nangpenned ti agay-ayus a Karayan Ga-o ket gapuanan ti panagpangato ti agpang ti danaw ti agarup nga 6 a metro.
Kitaen pay
[urnosen | urnosen ti taudan]- Listaan dagiti aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti mabalin nga aktibo a bulkan ti Filipinas
- Listaan dagiti di aktibo a bulkan ti Filipinas
- Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia
- Bulkan
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ a b c "Parker". Programa ti Global a Bulkanismo (iti Ingles). Instituto ti Smithsoniano.
- ^ Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS) Panid ti Bulkan Parker
- ^ a b Daytoy nga artikulo ket agus-usar ti 1,824 ma kangato nga inted babaen ti Programa ti Global a Bulkanismo.[1] Ti website ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS) ket mangited ti kangato iti 1,784 m.[2]
- ^ J. R. Hayden ken ni Kapitan C. Morera, Sept. 4, 1934 ken ni Hayden ken ni Gob. Gutierrez, Enero 15, 1935, Joseph Ralston Hayden Papers, Box 27, Folder 32, Naipakasaritaan a Biblioteka ti Bentley, Unibersidad ti Michigan.