Jump to content

Sanskrito

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti ISO 639:san)
Sanskrito
संस्कृतम् saṃskṛtam
Ti balikas a Sanskrito (संस्कृतम्) a naisurat iti Sanskrito. A naiparang iti Sarai a kita ti letra para iti Devanagari.
Ti balikas a Sanskrito (संस्कृतम्) a naisurat iti Devanagari.
Pannakabalikas[sə̃skɹ̩t̪əm]
RehionKalatakan nga India
Patubo a mangisasao
14,000[1] (2001)
Awan ti patneng a sinuratan.[2]
A naisurat ti Devanāgarī, nadumaduma a naibatay ti Brāhmī nga abesedario, dagiti bokabulario ti Thai, ken Latin a sinuratan
Opisial a kasasaad
Opisial a mangisasao
 India, Uttarakhand
maysa kadagiti 22 a naiprograma a pagsasao ti India
Kodkodigo ti pagsasao
ISO 639-1sa
ISO 639-2san
ISO 639-3san

Ti Sanskrito (संस्कृतम् saṃskṛtam [sə̃skɹ̩t̪əm], kasisigud a ti संस्कृता वाक् saṃskṛtā vāk, "napasayaat a panagbitla"), ket maysa a naipakasaritaan nga Indo-Aryan a pagsasao, ti nangruna a liturhiko a pagsasao ti Hinduismo ken maysa a literio ken eskolar a pagsasao iti Hainismo ken Budismo.[note 1] Tatta nga aldaw, daytoy ket nailista a kas maysa kadagiti 22 a naiprograma a pagsasao ti India[3] ken opisial a pagsasao ti estado ti Uttarakhand.[4] Ti Sanskrito ket adda ti naisangsangayan a puesto iti Indo-Europeano a panagadadal.

Ti klasiko a Sanskrito ket isu ti pagalagadan a rehistro a kas ti naikabil idiay gramatiko ti Pāṇini, idi agarup a maika-4 a siglo BCE. Ti puestona kadagitikultura ti Kalatakan nga India ket mainaig iti Latin ken Griego idiay Europa ken kaaduan a nainpluensiaana dagiti moderno a pagsasao ti Indiano a subkontinente, a naisangsangayan ti India, Pakistan, Sri Lanka ken Nepal.

Ti sakbay a Klasiko a porma ti Sanskrito ket naamammoan a kas ti Vedic a Sanskrito, a ti pagsasao ti Rigveda ket isu ti kadaanan ken adda ti arkaiko a lessaad a panakapreserba, daytoy ti kadaanan a bugas a napetsaan manipud idi 1500 BCE.[5] Daytoy ket mangpakabael ti Rigvedic a Sanskrito a kas maysa kadagiti kadaanan a panakaitalekan ti aniaman a pagsasao ngaIndo-Irani, ken ti maysa a kasapaan anaitalekan a kameng ti pagsasao a pamilia ti Indo-Europeano, ti pamilia a mangiraman ti Inggles ken kaaduan kadagiti Europeano a pagsasao.[6]

Ti korpus ti Sanskrito a literatura ket buklen ti nabaknang a tawidan ti daniw ken drama ken ti pay sientipiko, teknikal, pilosopikol ken dagiti dharma a testo. Ti Sanskrito ket agtultuloy a nawatiwat a maus-usar a kas maysa a seremonial a pagsasao kadagiti relihioso a ritos ti Hindu ken ti Budista a panakasanay a porma ti imno ken dagiti mantra. Ti naisasao a Sanskrito ket maus-usar pay laeng kadagiti bassit a tinawtawid nga instituto iti India ken adda dagiti adu a panagpadas iti panagpabaro.

  1. ^ Budismo: malaksid ti Pali, kitaen ti Budiata a Hibrido a Sanskrito
  1. ^ "Comparative speaker's strength of scheduled languages − 1971, 1981, 1991 and 2001". Senso ti India, 2001. Office of the Registrar and Census Commissioner, India. Naala idi 31 Disiembre 2009.
  2. ^ Banerji, Suresh (1971). Ti kadua ti Sanskrito a literatura: a sumaksakop ti panawen kadagti sumurok a tallo a ribu a tawtawen, nga aglaon ti ababa apabnagibagbaga kadagiti mannurat, obra, karakter, teknikal a termino, heograpiko a nagan, mito, sarsarita, ken duapulo ket dua nga apendises. p. 672. ISBN 978-81-208-0063-2.[permanente a natay a silpo]
  3. ^ "Batay-linteg ti India Art.344(1) ken Art.345" (PDF). Web.archive.org. 2007-10-04. Naiyarkibo (PDF) manipud iti kasisigud idi 2007-10-04. Naala idi 2012-04-05.
  4. ^ "Ti Sanskrito ket maikadua nga opisial a pagsasao idiay Uttarakhand – The Hindustan Times". Hindustantimes.com. 2010-01-19. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-11-02. Naala idi 2012-04-05.
  5. ^ Macdonell (2004:?)
  6. ^ Burrow (2001:?)