Jump to content

Leo Tolstoy

Urnosen dagiti silpo
Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Leo Tolstoy
Ni Tolstoy a naretrato idiay asienda ti Yasnaya Polyana idi Mayo 1908 babaen ni Sergey Prokudin-Gorsky. Ti is-isu nga ammo a kolor a retrato ti mannurat.
Dagiti salaysay
NayanakLev Nikolayevich Tolstoy
(1828-09-09)Septiembre 9, 1828
Yasnaya Polyana, Ruso nga Imperio
NatayNobiembre 20, 1910(1910-11-20) (tawen 82)
Astapovo, Ruso nga Imperio
TrabahoNobelista, mannurat ti ababa a sarita, dramaturgo, manalaysay
PagsasaoRuso, Pranses
PakipagilianRuso
Panawen1852–1910
Kangrunaan nga ob-obraGubat ken Kappia
Anna Karenina
Ti Konpesar
AsawaSophia Tolstaya
Annak14
Pirma

Ni Lev Nikolayevich Tolstoy (Ruso: Лев Никола́евич Толсто́й, panangibalikas [lʲev nʲɪkɐˈlaɪvʲɪtɕ tɐlˈstoj] (Maipanggep iti daytoy nga unidengngen); ammo kadagiti agsasao iti Ingles a kas ni Leo Tolstoy) (Septiembre 9, 1828 – Nobiembre 20, 1910[1]) ket maysa idi a Ruso a mannurat a kaaduan a nagsursurat kadagiti nobelal ken dagiti ababa a sarita. Iti naladaw a kabibiag, isu ket nagsurat pay kadagiti pabuya ken dagiti salaysay. Ti dua a kadayegan nga obrana, ket dagiti nobel ati Gubat ken Kappia ken Anna Karenina, ket nabigbigan a kas ti dua a kalatakan a nobela iti amin a panawen ken ti kapantokan ti realista a piksion. Adu kadagiti nangipanpanunot kenni Tolstoy a maysa kadagiti kalatakan a nobelista ti lubong.[2][3] Ni Tolstoy ket ammo pay para kadagiti komplikado ken pradokso a personalidadna ken para ti nangato a moralistiko ken asetiko a pamanunotan, nga inamponna kalpasan ti moral a didigra ken naikararuan a pannakariing idi panawen ti 1870, a kalpsanna ket nagbalin pay a nalaglagipan a kas maysa a moral nga agpanpanunot ken sosial nga agrepreporma.

Ti literal a panangipatarusna kadagiti etiko a insursuro ni Hesus, a naipatengngaan ti Sermon idiay Bantay, ket nangipuonan kaniana ti naladaw a kabibiagna a nagbalin a maysa a nasged a Kristiano nga anarkista ken anarko-pasipista. Dagiti kapanunotanan iti di naranggas a resistansia, ket naiyebkas kadagiti obra a kas ti Ti Pagarian ti Dios ket Adda Kenka, ket adda dagitoy ti mangliwengliweng nga impakto kadagiti nagitayyekan kadagiti maika-20 a siglo a pigura a kas ni Mohandas Gandhi[4] ken ni Martin Luther King, Jr.[5]

Biag ken pagsapulan

[urnosen | urnosen ti taudan]
Ni Tolstoy idi agtawen ti 20, 1848

Ni Tolstoy ket naipasngay idi idiay Yasnaya Polyana, ti asienda ti pamiliana idiay rehion ti Tula iti Russia. Dagiti pamilia a Tolstoy ket nalatak a naamaamuan iti daan a Ruso a nobilidad. Isuna ti maikapat kadagiti lima nga annak ni Konde Nikolai Ilyich Tolstoy, maysa a beterano iti Patriotiko a Gubat iti 1812, ken ni Kondesa Mariya Tolstaya (Volkonskaya). Dagiti nagannak kenni Tolstoy ket pimmusayda idi isu ket ubing pay laeng, isu nga isu ken dagiti kakabsatna ket pinadsakkel dagiti kabagianda. Idi 1844, isuna ket nangrugi a nagadadal iti linteg ken dahgiti oriental a pagsasao idiay Unibersidad ti Kazan. Dagiti nangisursuro kaniana ket ket inbagbagada nga isu a kas "a saan ken dina kinayat ti agadal."[6] Ni Tolstoy ket pinanawanna ti unibersidad iti tengnga dagiti panagadadalna, nagsubli idiay Yasnaya Polyana ken kaaduan a naggigian idiay Moscow ken San Petersburgo. Idi 1851, kalpasan ti pannkaala kadagiti adu nga utan iti panagsugsugal, isuna ken kaduana ti kasatna alalaki ket napanda idiay Kaukaso ken timmiponda iti buyot. Iti daytoy idi a panawen nga isu ket nangrugrugi a nagsursurat.

Ti panagbalbaliwna manipud ti maysa a di nasayaat a panagbibiag ken priblihio ti kagimongana a mannurat iti di naranggas ken espiritual nga anarkista kadagiti naud-udi nga aldawna ket inyeg babaen dagiti panagpadpadasna iti buyot ken dagiti pay dua a panagbanbaniagana iti lawlaw ti Europa idi 1857 ken 1860–61. Dagiti dadduma pay a simmurot iti daytoy a dalan ket ni Alexander Herzen, Mikhail Bakunin, ken ni Peter Kropotkin. Idi las-ud ti panagbisitana idi 1857, ni Tolstoy ket nakasaksi idi ti publiko a panagpapatay idiay Paris, ti maysa a traumatiko a padas a mangmarka ti kamin a kabibiagna. Iti panagsursurat ti iti gayyemna a ni Vasily Botkin: "Ti kinapudno ket ti Estado ket maysa a kumplot a nadaremdem a saan laeng a managal ti gundaway, ngem iti amin ket padaksenna dagiti umilina ... Isunga, Saanakton nga agserbi ti aniaman a gibierno iti aniaman a lugar."[7]

Ti Europeano a panagbanniagana idi 1860–61 ket nangsukog ti politikal ken literario a panagbalbaliw idi naamammuanna ni Victor Hugo, a dinaydayaw ni Tolstoy dagiti literario a kalaingna kalpasan ti pannakabasan ti kalkalpas a Les Miserables ni Hugo. Ti panagipada ti nobela ni Hugo ken ti Gubat ken Kappia ni Tolstoy ket mangipakpakita ti impluensia iti pannakaibagbaga kadagiti gubat a senariona. Ti politikal a pilosopia ni Tolstoy ket naimpluensiaan pay idi Marso 1861 a panagbisitana ti Pranses nga anarkista a ni Pierre-Joseph Proudhon, nga isu idi ket agnanaed a naipatalaw iti sabali a nagan idiay Bruselas. No maisinsina manipdi ti panagrepasona ti masakbayan a pannakaipablaak ti, La Guerre et la Paix (Gubat ken Kappia iti Pranses), a ti titulona ket binulod ni Tolstoy para iti maestra obrana, dagitoy dua a lallaki ket nagsinsinnaritada iti edukasion, a kas ti insursurat ni Tolstoy kadagiti edukasional a kuadernona: "No malaglagipko daytoy a pakisinnarita kenni Proudhon, daytoy ket mangipakita a, iti personal a panagpadasko, isu laeng ti tao a nakaaw-awat ti kinapangruna ti ken ti pagmalditan iti panawen tayo."

Naregreggetan iti kinagagar, ni Tolstoy ket nagsubli idiay Yasnaya Polyana ken nangbagon kadagiti sangapulo ket tallo nga eskuela para kadagiti annak ti adipenna, iti nakaibatayan kadagiti pamunganayan ni Tolstoy a nailawlawag iti bukodna a salaysay idi 1862 "Ti Eskuela idiay Yasnaya Polyana".[8] Dagiti panagsubsubok ti edukasion ni Tolstoy ket ken saan a nagpaut, gapu ti panariribok babaen ti Tsarista a sekreto a polis. Nupay kastar, a kas maysa a dagus a kasaruno ti Summerhill nga Eskuela ni A. S. Neill, thi eskuela idiay Yasnaya Polyana[9] ket mabalin a mangikeddeng a mangtunton daytoy nga isu ti immuna a kas pagarigan iti maysa a nalawag a teoria iti demokratiko nga edukasion.

Personal a biag

[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti balay ni Tolstoy idiay Yasnaya Polyana, itan ket maysa a museo.
Ti asawa ni Tolstoy a ni Sophia ken ti anakda a babai a ni Alexandra
Ti naggigianan a balay ni Tolstoy idiay Moscow iti tiempo ti panaglalam-ek

Idi 23 Septiembre 1862, ket inasawana ni Sophia Andreevna Behrs, nga isu idi ket 16 a tawtawen nga ububing kanaian ken ti maysa nga anak a babai ti mangngagas iti korte. Tinawtawagan isuna iti Sonya, ti naiyababa iti Ruso iti Sofya, babaen ti pamiliana ken dagiti gayyemna.[10] Add dagiti tallopulo ket tallo nga annakda[11]:

  • Konde Sergei Lvovich Tolstoy (10 Hulio 1863-23 Disiembre 1947)
  • Kondesa Tatyana Lvovna Tolstaya (4 Oktubre 1864-21 Septiembre 1950), asawa ni Mikhail Sergeevich Sukhotin
  • Konde Ilya Lvovich Tolstoy (22 Mayo 1866-11 Disiembre 1933), mannurat
  • Konde Lev Lvovich Tolstoy (1 Hunio 1869-18 Oktubre 1945),mannurat ken eskultor
  • Kondesa Maria Lvovna Tolstaya (1871-1906), asawa ni Nikolai Leonidovich Obolensky
  • Konde Peter Lvovich Tolstoy (1872-1873), pimmusay idi maladaga
  • Konde Nikolai Lvovich Tolstoy (1874-1875), pimmusay idi maladaga
  • Kondesa Varvara Lvovna Tolstaya (1875-1875), pimmusay idi maladaga
  • Konde Andrei Lvovich Tolstoy (1877-1916), nagserbi iti Ruso-Hapon a Gubat
  • Konde Michael Lvovich Tolstoy (1879-1944)
  • Konde Alexei Lvovich Tolstoy (1881-1886)
  • Kondesa Alexandra Lvovna Tolstaya (18 Hulio 1884-26 Septiembre 1979)
  • Konde Ivan Lvovich Tolstoy (1888-1895)

Ti pannakiasawa ket namarkaan idi ununana babaen ti seksual a regget ken derrep a di managrikna idi ni Tolstoy, idi rabii a masakbayan ti pannagkallaysana, intedna ti diariona a nangisalsalaysay kadagiti seksual a napalabasna ken iti kinapudno a ti maysa nga aadipenna idiay asiendana ket nangipasnagay iti maysa nga anakana a lalaki.[10] Urayno isu daytoy, ti nasapa a biagda a nagassawa ket naragsak ken nangpalubos kenni Tolstoy ti kawayaan a nagsurat ti Gubat ken Kappia ken ti Anna Karenina a ni Sonya ti nagtigtignay a kas ti sekretariana, nangipaspasingked a nagbasbasa ken nangimaton ti pinasia.[10] Nupay kasta, ti kinaudi a kimmadduanda a panagbiag a kas inpalpalawag babaen ni A. N. Wilson ket maysa kadagiti kaladingitan iti literario a pakasaritaan. Ti relasion ni Tolstoy iti asawana ket nadadael kadagidi pammatina ket immad-adu a nagbalbalin a radikal. Daytoy ti nagpabalin kaniana a nanglikud kadagiti tinawtawid ken nasapulanna a kabaknang, a mairaman ti panangitalikudanna kadagiti karbengan ti kopia dagiti nasapsapa nga obrana.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ Daan nga Estilo a petsa Agosto 28, 1828 – Nobiembre 7, 1910.
  2. ^ "Ni Tolstoy ti klatakan a mannurat iti amin a panawen?". The Guardian. Londres. Enero 6, 2010.
  3. ^ "Sophia Tolstoy: Ti Biograpia". CSMonitor.com. 2010-05-04. Naala idi 2012-03-14.
  4. ^ Martin E. Hellman, Labanam a kas saan a Diablo iti Lubong nga Awan Ranggas (Arun Gandhi ed.), M.K. Gandhi nga Instituto, 1994, naala idi Disiembre 14, 2006
  5. ^ King, Jr., Martin Luther; Clayborne Carson (2005). Dagiti Pappapel ni Martin Luther King, Jr., Tomo V: Pangrugian ti Baro a Dekada, Enero 1959 – Disiembre 1960. Unibersidad ti California a Pagmalditan. p. 149, 269, 248. ISBN 0-520-24239-4.
  6. ^ "Sabanas ti Datos ti Mannurat, Macmillan Readers" (PDF). Macmillan Publishers Limited. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2021-08-07. Naala idi 2013-02-25. {{cite web}}: Ad-adu ngem maysa kadagiti |accessdate= ken |access-date= ti nainaganan (tulong)
  7. ^ A. N. Wilson, Tolstoy (1988), p. 146
  8. ^ Tolstoy, Lev N.; Leo Wiener (1904). Ti Eskula idiay Yasnaya Polyana – Dagiti Kompleto nga Obra ni Konde Tolstoy: Dagiti Pangiyadal nga Artikulo. Linen-Measurer, Tomo IV. Dana Estes & Company. p. 227.
  9. ^ Wilson, A.N. (2001). Tolstoy. Norton, W. W. & Company, Inc. p. xxi. ISBN 0-393-32122-3.
  10. ^ a b c Susan Jacoby, "Ti Asawa ti maysa a Henio" (Abril 19, 1981) The New York Times
  11. ^ Feuer,Kathryn B. Ni Tolstoy ken ti Taudan ti Gubnat ken Kappia, Unibersidad ti Cornell a Pagmalditan, 1996, ISBN 0-8014-1902-6

Adu pay a mabasbasa

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig ken ni Leo Tolstoy iti Wikimedia Commons

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Leo_Tolstoy&oldid=398151"