Mumbai

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Mumbai
Bombay
Metropolitano a Siudad
Ti Mumbai ket mabirukan idiay Maharashtra
Mumbai
Mumbai
Nagsasabtan: 18°58′30″N 72°49′33″E / 18.97500°N 72.82583°E / 18.97500; 72.82583Nagsasabtan: 18°58′30″N 72°49′33″E / 18.97500°N 72.82583°E / 18.97500; 72.82583
PagilianIndia
EstadoMaharashtra
DistritoSiudad ti Mumbai
Suburbano a Mumbai
Gobierno
 • Munisipal a komisionadoSitaram Kunte[1]
 • MayorSunil Prabhu (SS)
Kalawa
 • Metropolitano a Siudad603 km2 (233 sq mi)
Kangato
14 m (46 ft)
Populasion
 (2011)[2][3]
 • Metropolitano a Siudad12,478,447
 • Ranggo1st
 • Densidad20,694/km2 (53,600/sq mi)
 • Metro18,414,288
Dagiti pagsasao
 • OpisialMarathi[5]
Sona ti orasUTC+5:30 (IST)
PIN
400 xxx
Kodigo ti telepono9122-XXXX XXXX
Panagrehistro ti karroMH 01—03
Websitewww.mcgm.gov.in

Ti Mumbai /mʊmˈb/, dati nga ammo a kas ti Bombay, ket isu ti kapitolio a siudad iti estado ti India a Maharashtra. Isu daytoy ti kaaduan ti populasion a siudad idiay India, ken ti maikapat a kaaduan ti populasion a siudad iti lubong, nga adda ti dagup ti metropolitano a lugar a populasion iti agarup a 20.5 a riwriw. A maiaraman ti kaarrubana nga urbano a luglugar, a mairaman dagiti siudad ti Navi Mumbai ken Thane, maysa daytoy kadagiti kaaduan ti populasion a urbano a rehion iti lubong.[6] Ti Mumbai ket naisanglad idiay laud nga aplaya iti India ken adda ti naadalem a masna a pagsangladan. Idi 2009, ti Mumbai ket nanaganan idi a kas maysa a Alpha asiudad ti lubong.[7] Isu pay daytoy ti kabaknangan a siudad idiay India,[8] ken adda ti kangatuan a GDP iti ania man a siudad idiay Abagatan, Laud wenno Tengnga nga Asia.

Dagiti pito nga is-isla a nagbukel ti Mumbai ket nagibalayan dagiti komunidad ti mangngalap a kolonia. Para kadagiti napalabas a siglo, dagiti isla ket ket tinengtengngel dagiti nagsasaruno a patneng nga imperio sakbay a naibbatan kadagiti Portuges ken ti sinaruno ti Kompania ti Britaniko a Daya nga India. Idi las-ud ti maika-18 a siglo, ti Mumbai sinukogan manen babaen ti Hornby Vellard a gandat,[9] a nagaramid ti panakaala manen dagiti lugar a nagbaetan dagiti pito a konstituente nga is-isla manipud iti baybay.[10] Daytoy ket nalpas idi 1845, ti gandat ket ti pannakairaman ti panagipatakder kadagiti nangruna a kalsada ket perokaril ket nangbalbaliw ti Bombay iti maysa a nangruna a puerto idiay Baybay Arabiano. Ti ekonomiko ken edukasinal a panagrangrang-ay ket isu ti nagipakpakitaan ti siudad idi las-ud ti maika-19 a siglo. Daytoy ket nagbalin a napigsa a batayan para iti panagwayawaya a tinay iti India idi las-ud ti nasapa a maika 20 a siglo. Idi nagbalin a nawaya ti India idi 1947, ti siudad ket nainkorporado iti Bombay nga Estado. Idi 1960, kalpasan ti Samyukta Maharashtra a tignay,ti maysa a baro nga estado ti Maharashtra ket napartuat idi ti Bombay a kas ti kapitoliona. Ti siudad ket nanaganan iti Mumbai idi 1996,[11] ti nagan a naala manipud iti Koli a diosen—Mumbadevi.

Ti Mumbai ket isu ti komersio ken liwliwa a kapitolio iti India, daytoy ket maysa pay kadagiti 10 a kalaingan iti lubong a a sentro ti komersio iti termino iti sangalubongan a panagayos ti busbos,[12] nga agpatpataud kadagiti 5% iti GDP ti India,[13] ket banagan para iti 25% iti maipataud ti industria, 70% iti maipapan ti baybay a komersio idiay India (Mumbai Port Trust & JNPT),[14] ken 70% iti pundo a naibaybayad iti ekonomia iti India.[15] Ti siudad ket pangbalayan kadagiti nangruna nga instituto ti busbos a kas ti Reserve Bank of India, ti Bombay Stock Exchange, ti National Stock Exchange of India, ti SEBI ken ti korporado a kuartelan dagiti nadumaduma a kompania ti India ken dagiti multinasional a korporasion. Daytoy ket pangibalayan pay dagiti kangrunaan a sientipiko ken nuklear nga instituto ti India a kas ti BARC, NPCL, IREL, TIFR, AERB, AECI, ken ti Departamento ti Atomiko nga Enerhia. Ti siudad ket ibalayanna pay ti Hindi ti India (Bollywood) ken Marathi nga industri a ti pelikuka ken telebision. Dagiti opurtunidad ti negosio ti Mumbai, ken ti pay pannakabalin ti panakamatgedan ti nagatngato a pagalagadan ti biag,[16] ket mangaw-awis kadagiti peregrino manipud kadagiti amin apaset ti India ken, iti gapuna daytoy, makaararamid ti siudad a kas maysa a pagtunawan ti puli kadagiti adu a komunidad ken dagiti kultura.

Ti Mumbai ket naam-ammuan a kas maysa a sekular a siudad. Nupay kasta daytoy ket nakasagaba kadagiti nadumaduma a panagraut dagiti terorista manipud iti rugi ti maika-20 a siglo. Adda dagiti adu a natnatay ket nakapukawan dagiti tagikua iti maipapan ti komunidad a riribok idi 1992–93, ken dagiti panagbomba idi 1993 .

Etimolohia[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti nagan a Mumbai ket naala manipud iti Mumba wenno Maha-Amba—ti nagan ti Koli a diosen a ni Mumbadevi—ken Aai, "ina" iti pagsasao a Marathi.[17]

Ti kadaanan a naam-ammuan a nagnagan ti siudad ket Kakamuchee ken Galajunkja; dagitoy ket sagpaminsada pay laeng a maus-usar.[18][19] Ni Ali Muhammad Khan, idiay Mirat-i-Ahmedi (1507) ket nangibagbaga ti siudad a kas ti Manbai.[20] Idi 1508, ti Portuges a mannurat a ni Gaspar Correia ket nagus-usar ti nagan a Bombaim, iti sinuratna a Lendas da Índia ("Sarsarita iti India").[21][22] Daytoy a nagan ket mabalin a nagtaud a kas ti Daan a Portuges a sarita ti bom baim, a kayatna a sawen ket "nasayaat a bassit a luek",[23] ken ti Bombaim ket kanayon pay laeng a maus-usar iti Portuges.[24] Idi 1516, ti maysa Portuges nga eksplorador a ni Duarte Barbosa ket nagus-usar ti nagan a Tana-Maiambu: ti Tana ket mabalin a nagibagbaga ti kaasidegna a lugar ti Thane ken ti Maiambu iti Mumbadevi.[25]

Ti templo iti lokal a Hindu a diosen a ni Mumbadevi, nga isu ti nakaalaan ti nagan ti siudad

Dagiti dadduma pay a panangibaga a nairehistro idi maika-16 ken maika-17 a sigsiglo ket mairaman ti: Mombayn (1525), Bombay (1538), Bombain (1552), Bombaym (1552), Monbaym (1554), Mombaim (1563), Mombaym (1644), Bambaye (1666), Bombaiim (1666), Bombeye (1676), and Boon Bay (1690).[24][26] Idi kalapasan ti panakaala ti Britaniko ti siudad idi maika-17 a siglo, ti Portuges a nagan opisial nabaliwan naiyulog iti Ingles a kas tiBombay.[27]

Babaen ti naladaw a maika-20 a siglo, ti siudad ket naam-ammuan idin a kas ti Mumbai wenno Mambai iti Marathi a pagsasao, ti Konkani, Gujarati, Kannada ken Sindhi a kas ti Bambai iti Hindi, Persiano ken Urdu. Ti Ingles a nagan ket opisial a nasukatan ti Mumbai idi Nobiembre 1995.[28] Daytoy ket nagbanagan ti panagiawawis ti Marathi a nationalista a partido a Shiv Sena a nangabak ti estado a panagbuto iti Maharashtra ken nangipadpada kadagiti kapadpada a panagsukat kadagiti nagan ti ballasiw ti pagilian. Ti maysa a teoria ket naisingasing a ti "Bombay" ket ti nadadael idi nga Ingles a bersion iti "Mumbai" ken ti di kinaykayat a legado ti Britaniko a kolonial a turay. Ti panagiduron ti panaginagan manen ti Bombay ket maysa idi a paset ti dakdakkel a tignay ti panagpapigsa ti Marathi a kinasiasino idiay Maharashtra a rehion. Nupay kasta, ti siudad ket inbagbagaan pay laeng a kas ti Bombay baben dagiti agtataeng ken dagiti pay Indiano a nanipud kadagiti sabsabali a rehion.[29] Nuay kasta, ti panangibaga ti nagan ti siuadad a saan a kas ti Mumbai ket nagbalin daytoy a kontrobersial, a nangbanagan dagiti managrikna a pannakaunget a sagpaminsan pay iti naranggas a kasasaad ti politiko.[30][31]

Ti sapsap a nadayeg nga etimolohia ti Bombay ket agtengtengngel a naala manipud iti maysa a Portuges a nagan a kayatna a sawen ket "nasayaat a luek". Daytoy ket naibatay kadagiti kinapudno a ti bom ket Portuges para iti "nasayaat" ken baía (wenno arkaiko a pannakailetra a bahia) a kayatna a sawen ket "luek". Nupay kasta, daytoy a literal a patarus ket saan a husto iti gramatiko a henero, a ti bom ket para iti lalaki, bayat a ti baia ket para iti babai; ti husto a pannakaibaga iti Portuges iti "nasayaat a luek" ket ti boa ba(h)ia. Iti pannakaibaga daytoy, ti baim ket arkaiko, a maskulino a balikas para iti "bassit a luek".[23]

Ti Portuges nga eskolar a ni José Pedro Machado iti sinuratna a Dicionário Onomástico Etimológico da Língua Portuguesa (1981; "Portuges a Diksionario iti Onomastika ken Etimolohia"), ket kasla mangilikud ti "Bom Bahia" a hipotesis, a nagisingasing a ti kaada ti luek lket naiparparna laeng (a saan anakaibatayan iti toponimo) ken nagiturong daytoy kadagiti panakaallilaw, a ti panaginagan a (bahia; "bay") ket kammasapulan a paset iti Portuges a nagan.[32]

Dagiti nota[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ "Ni Sitaram Kunte ti baro a komisionado iti sibiko a bagi ti Mumbai". DNA India. Mumbai, India. Press Trust of India. 30 Abril 2012. Naala idi 16 Hulio 2012.
  2. ^ "Dagiti siudad nga adda ti populasion ti a 1 lakh ken nagatngato" (PDF). censusindia. Ti Rehistrar Heneral ken Komisionado ti Sensor, India. Naala idi 17 Oktubre 2011.
  3. ^ "Panakairanggo dagiti distrito iti Maharashtra babaen ti kadakkel ti populasion 2011". CensusIndia.gov.in. Naala idi 25 Abril 2011.
  4. ^ "Urbano nga Aglomerasiones/Dagiti siudad nga adda ti populasion ti 1 a lakh ken nagatngato" (PDF). Censusindia. Ti Rehistrar Heneral ken Komisionado ti Senso, India. Naala idi 17 Oktubre 2011.
  5. ^ "Ti laeng Marathi para iti opisial nga obra, dagiti korporado ket agibagbaga iti devp body". The Indian Express. Mumbai, India. Express News Service. 26 Pebrero 2010. p. 2. Naala idi 16 Hulio 2012.
  6. ^ "Populasion ti urbano ng aglomerasion nga adda ti 750,000 nga agtataeng wenno ad-adu pay idi 2007 (rinibu) 1950–2025 (India)". Departamento ti Ekonomia ken Sosial a Pannakibiang (UN). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-12-23. Naala idi 9 Hunio 2009.
  7. ^ "GAWC a Listaan ti Pannakiranngo dagiti Siudad ti Lubong". Diserio.com. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-02-22. Naala idi 2012-08-15. {{cite web}}: Ad-adu ngem maysa kadagiti |accessdate= ken |access-date= ti nainaganan (tulong)
  8. ^ "Ti India ket makasapul ti netwrk dagiti siudad para iti nalaka a panagsinnukat ti rural ken urbano – Ekonomia ken Politika". livemint.com. 3 Agosto 2009. Naala idi 5 Mayo 2010.
  9. ^ Dwivedi & Mehrotra 2001, p. 28
  10. ^ "Idi Un-unana nga aldaw idiay Bombay". Ganganaet nga Annuroten. 24 Hunio 2011. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-08-24. Naala idi 22 Pebrero 2012.
  11. ^ "Bombay: Pakasaritaan iti maysa a Siudad". Britaniko a Biblioteka. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-02-13. Naala idi 8 Nobiembre 2008.
  12. ^ "Mumbai, ti daga dagiti opurtunidad – Times Of India". Timesofindia.indiatimes.com. 20 Hulio 2011. Naala idi 22 Hulio 2011.
  13. ^ "Ti Mumbai nga Urbano nga Inprastruktura a Gandat". Metropolitano a Rehion a Turay ti Panagrangrang-ay ti Mubai (MMRDA). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-02-26. Naala idi 2012-08-15. {{cite web}}: Ad-adu ngem maysa kadagiti |accessdate= ken |access-date= ti nainaganan (tulong)Panagtaripato ti CS1: bot: di ammo ti kasasaad ti kasisigud nga URL (silpo)
  14. ^ "10 a kadaksan a pannakaibelleng ti lana a nagngina kadagiti trilion a napukpukaw: Rediff.com Business". Business.rediff.com. Naala idi 16 Agosto 2010.
  15. ^ "Sangalubongan nga Eropuerto ti Navi" (JPG). City and Industrial Development Corporation (CIDCO). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-07-09. Naala idi 18 Hulio 2008.
  16. ^ Corporation, Marshall Cavendish (Septiembre 2007). Ti Lubong ken dagiti Tattaona: Dumaya ken Akin-abagatan nga Asia. Marshall Cavendish. p. 451. ISBN 978-0-7614-7631-3. Naala idi 8 Hulio 2012.
  17. ^ Bapat, Jyotsna (2005). Dagiti pangparang-ay a gandat ken kritikal ateoria iti enbironmento. SAGE. p. 6. ISBN 978-0-7619-3357-1.
  18. ^ Patel & Masselos 2003, p. 4
  19. ^ Mehta 2004, p. 130
  20. ^ Shirodkar 1998, p. 3
  21. ^ Shirodkar 1998, pp. 4–5
  22. ^ Yule & Burnell 1996, p. 102
  23. ^ a b Shirodkar 1998, p. 7
  24. ^ a b Yule & Burnell 1996, p. 103
  25. ^ Shirodkar 1998, p. 2
  26. ^ Yule & Burnell 1996, p. 104
  27. ^ Greater Bombay District Gazetteer 1960, p. 6
  28. ^ Hansen 2001, p. 1
  29. ^ "Mumbai (Bombay) ken Maharashtra". Fodor's. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-11-19. Naala idi 24 Agosto 2009.
  30. ^ "Mumbai vs Bombay". Indian Express. 11 Oktubre 2009. Naala idi 15 Septiembre 2011.
  31. ^ "Prutas ken And Nues: Ti Sabali pay a 'Bombay' a kontrobersia a maanganger?". Indiatoday.intoday.in. Naala idi 15 Agosto 2011.[permanente a natay a silpo]
  32. ^ Machado 1984, pp. 265–266

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  • Baptista, Elsie Wilhelmina (1967). Dagiti Daya nga Indiano: Katoliko a Komunidad ti Bombay, Salsette ken Bassein. Asosasion ti Daya a Bombay.
  • Bates, Crispin (2003). Komunidad, Imperio ken Migrasion: Dagiti Abagatan nga Asiano iti Diaspora. Orient Blackswan. ISBN 978-81-250-2482-8.
  • Brunn, Stanley; Williams, Jack Francis; Zeigler, Donald (2003). Dagiti Siudad iti Lubong:Rehional nga Urbano a Panagrang-ay ti Lubong (Maikatlo nga ed.). Rowman & Littlefield Publishers, Inc. ISBN 0-06-381225-8.
  • Campbell, Dennis (2008). Internasional a Linteg ti Telekomunikasion [2008]. Vol. II. ISBN 978-1-4357-1699-5.
  • Census of India, 1961. Vol. 5. Opisina ti Rehistrar Heneral (India). 1962.
  • Carsten, F. L. (1961). Ti Moderno a Pakasaritaan ti Baro a Cambridge (Ti Pannakaipangato ti Pransia 1648–88). Vol. V. Arkibo ti Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan. ISBN 978-0-521-04544-5.
  • Chaudhuri, Asha Kuthari (2005). "Pangyuna: Moderno a Drama ti India". Mahesh Dattani: Ti Pangyuna. Dagiti Kontemporario nga Indiano a mannurat ti Ingles. Foundation Books. ISBN 81-7596-260-7. Naala idi 26 Abril 2009.
  • Chittar, Shantaram D. (1973). Ti Puerto ti Bombay: ti ababa a pakasaritaan. Bombay Port Trust.
  • Datta, Kavita; Jones, Gareth A. (1999). Pagbalayan ken pinansia ti agrangrang-ay a pagpagilian. Tomo 7 ti Routledge a panagadadal ti panagrang-ay ti kagimongan (nailustrado nga ed.). Routledge. ISBN 978-0-415-17242-4.
  • David, M. D. (1973). Pakasaritaan ti Bombay, 1661–1708. Unibersidad ti Mumbai.
  • David, M. D. (1995). Bombay, ti siudad dagiti tagtagainep: ti pakasaritaan ti immuna a siudad ti India. Himalaya Publishing House.
  • Davis, Mike (2006). Planeta dagiti Purok ti Pobre [" Le pire des mondes possibles : de l'explosion urbaine au bidonville global "]. Paris: La Découverte. ISBN 978-2-7071-4915-2.
  • Dwivedi, Sharada; Mehrotra, Rahul (2001). Bombay: Dagiti Siudad ti Kaunegan. Eminence Designs. ISBN 81-85028-80-X.
  • Enbironmento ken urbanisasion. Vol. v. 14, no. 1. Internasional nga Instituto para iti Enbironmento ken Panagrang-ay. Abril 2002. ISBN 978-1-84369-223-2. Naala idi 29 Agosto 2009.
  • "Ehekutibo a Pakabuklan para iti Komprehensibo a Panagadal ti Pagluganan para iti MMR" (PDF). MMRDA. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2013-09-21. Naala idi 28 Agosto 2009.
  • Farooqui, Amar (2006). Opio a siudad: ti panagaramid ti nasapa a Victoriano a Bombay. Three Essays Press. ISBN 978-81-88789-32-0.
  • Fortescue, J. W. (2008). Ti Pakasaritaan ti Britaniko a Buyot. Vol. III. Read Books. ISBN 978-1-4437-7768-1.
  • Fuller, Christopher John; Bénéï, Véronique (2001). Ti inaldaw a kasasaad ken kagimongan ti moderno nga India. C. Hurst & Co. Publishers. ISBN 978-1-85065-471-1.
  • Ganti, Tejaswini (2004). "Pangyuna". Bollywood: ti pagsurotan a libro ti nadayeg a sinema ti Hindi. Routledge. ISBN 0-415-28854-1.
  • Greater Bombay District Gazetteer. Maharashtra State Gazetteers. Vol. v. 27, no. 1. Gazetteer Department (Gobierno ti Maharashtra). 1960.
  • Ghosh, Amalananda (1990). Ti Ensiklopedia ti Indiano nga Arkeolohia. Brill. ISBN 81-215-0088-5.
  • Guha, Ramachandra (2007). Ti India kalpasan ni Gandhi. HarperCollins. ISBN 978-0-06-019881-7.
  • Hansen, Thomas Blom (2001). Panagiwagsak ti ranggas:panaginagan ti identidad ti kalpasan ti koloni a Bombay. Unibersidad ti Princeton a Pagmalditan. ISBN 978-0-691-08840-2. Naala idi 16 Agosto 2009.
  • Huda, Anwar (2004). Ti Arte ken Siensia iti Sinema. Atlantic Publishers & Distributors. ISBN 978-81-269-0348-1. Naala idi 11 Hunio 2008.
  • Jha, Subhash K. (2005). Ti Kammasapulan a Pagsurotan ti Bollywood. Roli Books. ISBN 81-7436-378-5.
  • Keillor, Bruce David (2007). Panagtagilako iti Maika-21 a Siglo: Panagtagilako ti Baro a Lubong. Vol. 1. Praeger. ISBN 978-0-275-99276-7.
  • Kelsey, Jane (2008). Serving Whose Interests?: The Political Economy of Trade in Services Agreements. Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-44821-5.
  • Khalidi, Omar (2006). Dagiti Muslim idiay Deccan: ti naipakasaritaan a panagsukisok. Global Media Publications. ISBN 978-81-88869-13-8.
  • Kothari, Rajni (1970). Politika idiay India. Orient Longman.
  • Krishnamoorthy, Bala (2008). Ebironmental a Panagtaripatu: Testo ken dagiti Kaso. PHI Learning Pvt. Ltd. ISBN 978-81-203-3329-1.
  • Kumari, Asha (1990). Hinduismo ken Budismo. Vishwavidyalaya Prakashan. ISBN 81-7124-060-7.
  • Lok Sabha debates. New Delhi: Lok Sabha Secretariat. 1998.
  • Machado, José Pedro (1984). "Bombaim". Dicionário Onomástico Etimológico da Língua Portuguesa. Editorial Confluência (iti Portuges). Vol. I.
  • Mehta, Suketu (2004). Kaaduan aSiudad: Ti Bombay Napukaw ken Nabirukan. Alfred A Knopf. ISBN 0-375-40372-8.
  • Metropolitano a panagplano ken panagtaripato ti agrangrang-ay a lubong: maipapan ti lugar a desentralisasion nga annuroten iti Bombay ken Cairo. Sentro para iti Pagtaengan ti Nagtagitaon ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. 1993. ISBN 978-92-1-131233-1.
  • Misra, Satish Chandra (1982). Ti Iyu-ungar ti Muslim a Bileg idiay Gujarat: Ti pakasaritaan ti Gujarat manipud idi 1298 aginggana idi 1442. Munshiram Manoharlal Publishers.
  • Morris, Jan; Winchester, Simon (2005) [1983]. Batbato ti imperio: dagiti pasdek ti Raj (pablaak manen, nailustrado nga ed.). [Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. ISBN 978-0-19-280596-6.
  • "Plano ti Mumbai". Department of Relief and Rehabilitation (Gobierno ti Maharashtra). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-03-10. Naala idi 29 Abril 2009.
  • Naravane, M. S. (2007). Dagiti gubat ti naipammadayawan a Kompania ti Daya nga India: panagaramid ti Raj. APH Publishing. ISBN 978-81-313-0034-3.
  • O'Brien, Derek (2003). The Mumbai Factfile. Penguin Books. ISBN 978-0-14-302947-2.
  • "Opisina ti Komisioner ti Polis, Mumbai" (PDF). Mumbai Polis. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF, 1.18 MB) idi 2009-07-11. Naala idi 15 Hunio 2009.
  • Patel, Sujata; Masselos, Jim, dagiti ed. (2003). "Bombay ken Mumbai: Dagiti identidad, Politika ken Populismo". Bombay ken Mumbai. Ti Siudad nga Agdaldaliasat. Delhi, India: Ti Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. ISBN 0-19-567711-0.
  • Pai, Pushpa; Cohen, James; McAlister, Kara T.; Rolstad, Kellie; MacSwan, Jeff (2005). "Multilingualismo, Multikulturalismo ken Edukasion: Kaso a Panagadal ti Siudad ti Mumbai" (PDF). Dagiti nagbanagan ti maika-4 a Internasional Simposiuo iti Bilingualismo. Cascadilla Press. pp. 1794–1806. Naala idi 5 Septiembre 2009.
  • Patil, R.P. (1957). The mangroves in Salsette Island near Bombay. Calcutta: Proceedings of the Symposium on Mangrove Forest.
  • Phadnis, Aditi. Business Standard Political Profiles: Of Cabals and Kings. Business Standard.
  • "Populasion ken Panagtrabaho a bariweswes ti Metropolitano a Rehion ti Mumbai" (PDF). Turay ti Panagrang-ay ti Metropolitano a Rehion ti Mumbai (MMRDA). Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2013-09-21. Naala idi 4 Hunio 2010.
  • Dagiti Nagbanagan ti Akademia ti Nailian a Siensia ti India. Vol. 65. Akademia ti Nailian a Siensia ti India. 1999.
  • Rana, Mahendra Singh (2006). Agbubutos ti india=: Lok Sabha & Vidhan Sabha panagbutbutos ti 2001–2005. Sarup & Sons. ISBN 978-81-7625-647-6.
  • Rohli, Robert V.; Vega, Anthony J. (2007). Klimatolohia (nailustrado nga ed.). Jones & Bartlett Publishers. ISBN 978-0-7637-3828-0.
  • Saini, A.K.; Chand; Hukam. Pakasaritaan ti Midiebal India. Anmol Publications. ISBN 978-81-261-2313-1.
  • Singh, K. S.; Bhanu, B. V.; Bhatnagar, B. R.; Bose, D. K.; Kulkarni, V. S.; Sreenath, J. (2004). Maharashtra. Vol. XXX. Popular Prakashan. ISBN 978-81-7991-102-0.
  • Shirodkar, Prakashchandra P. (1998). Dagiti panagsukisok ti Indo-Portuges a pakasaritaan. Vol. 2. Publication Scheme. ISBN 978-81-86782-15-6.
  • Swaminathan, R.; Goyal, Jaya (2006). Sirmata ti Mumbai 2015: programa para iti panagpabaro. Macmillan India iti pannkaigungloan ti Pundasion ti Agpalpaliiw a panagsukisok.
  • Strizower, Schifra (1971). Dagiti annak ti Israel: ti Bene Israel ti Bombay. B. Blackwell.
  • Ti Diksionario ti Heograpiko ti Siudad ti Bombay ken Isla. Ti Diksionario ti Heograpiko ti Bombay a Presidensia. Vol. 2. Departamento ti Diksionario ti Heograpiko (Gobierno ti Maharashtra). 1978.
  • "Tignay ti Munisipal a Korprasion ti Mumbai, 1888" (PDF). Komisioner ti Eleksion ti Estado (Gobierno ti Maharashtra). Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2007-07-05. Naala idi 3 Mayo 2009.
  • Vilanilam, John V. (2005). Masa komunikasion idiay India: ti sosiolohiko a perspektibo (nailustrado nga ed.). SAGE. ISBN 978-0-7619-3372-4.
  • Wasko, Janet (2003). Kasano ti panagobra ti Hollywood. SAGE. ISBN 0-7619-6814-8.
  • WMO bulletin. Vol. 49. World Meteorological Organization. 2000.
  • Yimene, Ababu Minda (2004). Ti Aprikano Indiano a Komunidad idiay Hyderabad: Siddi nga Identidad, Ti Pannakatartaripatuna ket Panagbalbaliw. Cuvillier Verlag. ISBN 3-86537-206-6.
  • Yule, Henry; Burnell, A. C. (1996) [1939]. Ti glosario ti lokal a sao ti Anglo-Indiano a balbalikas ken insasao: Hobson-Jobson (2 nga ed.). Routledge. ISBN 978-0-7007-0321-0.
  • Zakakria, Rafiq; Nailian a Kongreso ti India (1985). 100 a nadayag a tatwtawen: Nailian a Kongreso ti India, 1885–1985. Pagawatan a Komite, Sentenario a Timpuyogan ti Kongreso.

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Mumbai iti Wikimedia Commons