Sasao a Pauwasi
| Pauwasi | |
|---|---|
| Heograpiko a pannakaiwarwaras | Laud a Baro a Guinea, Papua Baro a Guinea |
| Lingguistika a pannakaidasig | Maysa kadagiti kangrunaan a pamilia ti pagsasao |
| Pannakabingbingay |
|
| Glottolog | pauw1244 |
Ti sasao a Pauwasi ket mabalin a pamilia ti sasao a Papuano, ken kaaduan daytoy idiay Indonesia. Ti kasayaatan a naipalawag a pagsasao a Pauwasi ket ti Karkar, iti ballasiw ti pagbeddengan ti Papua Baro a Guinea.
Dagiti pagsasao
[urnosen | urnosen ti taudan]- Pamilia a Pauwasi
Saan nga asideg dagiti pagsasao: ngem dagiti Akindaya a pagsasao ket nalawag nga agkakabagian, ti Yafi ken Emumu ket 25% laeng nga agpada iti leksiko.
Ti Karkar-Yuri, a napauten a naipagpagarup a maysa nga isolado idiay Papua Baro a Guinea, ket nalawag a kabagian ken mabalin a pudno a mangporma iti lugar ti dialekto iti Emumu idiay Indonesia. Iti sabali met, dagiti Akinlaud a pagsasao ket saanda anasayaat a napasingkedan ken saanda a nalawag no parteda ti pamilia a Pauwasi (wenno agkakabagianda), wenno dagiti sapsap a balikas ken dagiti binulod ken mangbukelda iti sabali a pamilia wenno dagiti pamilia, ngem mabalin nga agparang ti pannakaikapet iti pamilia.[1]
Dagiti laeng pangsandi ti 1sg, 2sg, ken 1pl ti napasingkedan para iti ania man a pagsasao ti Indonesia, ken saan a makonstrukto manen ti proto-lengguahe. Dagiti napasingkedan a porma ket ti:
| 1sg | 2sg | 1pl | |
| Dubu | no | fo | numu |
|---|---|---|---|
| Towei | oŋgo | ŋgo | nu |
| Yafi | nam | nəm | nin |
| Emumu | ? | mo | nin |
| Karkar | on-o | am-o | ex. yin-o, in. nám-o |
Agpada ti Yafi ken Emumur, ken mabalin a makibinningay ni Dubu ken Towei iti 1pl *numu, ngem awan ti nalawag a pannakaikapet a nagbaetanda. Ti Dubu a no ken Yafi a nam ket mabalin a mangipaltiing iti proto-Trans-Baro a Guinea a *na, ken Towei a ngo proto-Trans-Baro a Guinea a *ga (*nga), ken ti plural a proto-Trans-Baro a Guinea a *nu ken *ni.
Pannakaidasig
[urnosen | urnosen ti taudan]Indasig ni Stephen Wurm (1975) dagiti pagsasao ti Indonesia a kas sanga ti pilo a Trans–baro a Guinea, ti puesto a tentatibo nga imbati ni Malcolm Ross (2005). Ti pannagidasig a Trans-Baro a Guinea ni Ross ket naibatay kadagiti personal a pangsandi. Gapu ta awan dagiti makonstrukto manen a pangsandi manipud iti magun-od a datos kadagiti saan a nasayaat a napasingkedan a sasao a Pauwasi ti Indonesia, nga isu amin dagiti nabigbigan a kas Pauwasi iti dayta a panawen, ti laeng maaramid ket ti tentatibo a panangipateg, a naibatay kadagiti bassit-usit a banag ti leksiko. Adda dagiti pangsandi ti Dubu ken Yafi a mabalin nga isuda ket Trans-Baro a Guinea. Nupay kasta, inbilang ni Ross ti Karkar, nga ammo dagiti pangsandi, a kas maysa nga isolado gapu ta dagiti pangsandina ket saan a naitabas a kas Trans-Baro a Guinea. Iti daytoy a panawen, saan nga ammo ti pannakaikabagian ti Emumu.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Harald Hammarström, 2010. Ti kasasaad dagiti saan unay a nadokumentuan a pamilia ti pagsasao iti lubong
- Ross, Malcolm (2005). "Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages". Iti Andrew Pawley; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (dagiti ed.). Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics. pp. 15–66. ISBN 0-85883-562-2. OCLC 67292782.