Sasao a Pauwasi

Pauwasi
Heograpiko a pannakaiwarwaras	Laud a Baro a Guinea, Papua Baro a Guinea
Lingguistika a pannakaidasig	Maysa kadagiti kangrunaan a pamilia ti pagsasao
Pannakabingbingay	Akindaya ? Akinlaud
Glottolog	pauw1244

Ti sasao a Pauwasi ket mabalin a pamilia ti sasao a Papuano, ken kaaduan daytoy idiay Indonesia. Ti kasayaatan a naipalawag a pagsasao a Pauwasi ket ti Karkar, iti ballasiw ti pagbeddengan ti Papua Baro a Guinea.

Dagiti pagsasao

• Pamilia a Pauwasi
  • Sanga nga Akindaya a Pauwasi: Yafi (Zorop), Emumu (Emem)–Karkar
  • Sanga nga Akinlaud a Pauwasi?
    • Dubu (Tebi)
    • Towei

Saan nga asideg dagiti pagsasao: ngem dagiti Akindaya a pagsasao ket nalawag nga agkakabagian, ti Yafi ken Emumu ket 25% laeng nga agpada iti leksiko.

Ti Karkar-Yuri, a napauten a naipagpagarup a maysa nga isolado idiay Papua Baro a Guinea, ket nalawag a kabagian ken mabalin a pudno a mangporma iti lugar ti dialekto iti Emumu idiay Indonesia. Iti sabali met, dagiti Akinlaud a pagsasao ket saanda anasayaat a napasingkedan ken saanda a nalawag no parteda ti pamilia a Pauwasi (wenno agkakabagianda), wenno dagiti sapsap a balikas ken dagiti binulod ken mangbukelda iti sabali a pamilia wenno dagiti pamilia, ngem mabalin nga agparang ti pannakaikapet iti pamilia.

Dagiti laeng pangsandi ti 1sg, 2sg, ken 1pl ti napasingkedan para iti ania man a pagsasao ti Indonesia, ken saan a makonstrukto manen ti proto-lengguahe. Dagiti napasingkedan a porma ket ti:

	1sg	2sg	1pl
Dubu	no	fo	numu
Towei	oŋgo	ŋgo	nu
Yafi	nam	nəm	nin
Emumu	?	mo	nin
Karkar	on-o	am-o	ex. yin-o, in. nám-o

Agpada ti Yafi ken Emumur, ken mabalin a makibinningay ni Dubu ken Towei iti 1pl *numu, ngem awan ti nalawag a pannakaikapet a nagbaetanda. Ti Dubu a no ken Yafi a nam ket mabalin a mangipaltiing iti proto-Trans-Baro a Guinea a *na, ken Towei a ngo proto-Trans-Baro a Guinea a *ga (*nga), ken ti plural a proto-Trans-Baro a Guinea a *nu ken *ni.

Pannakaidasig

Indasig ni Stephen Wurm (1975) dagiti pagsasao ti Indonesia a kas sanga ti pilo a Trans–baro a Guinea, ti puesto a tentatibo nga imbati ni Malcolm Ross (2005). Ti pannagidasig a Trans-Baro a Guinea ni Ross ket naibatay kadagiti personal a pangsandi. Gapu ta awan dagiti makonstrukto manen a pangsandi manipud iti magun-od a datos kadagiti saan a nasayaat a napasingkedan a sasao a Pauwasi ti Indonesia, nga isu amin dagiti nabigbigan a kas Pauwasi iti dayta a panawen, ti laeng maaramid ket ti tentatibo a panangipateg, a naibatay kadagiti bassit-usit a banag ti leksiko. Adda dagiti pangsandi ti Dubu ken Yafi a mabalin nga isuda ket Trans-Baro a Guinea. Nupay kasta, inbilang ni Ross ti Karkar, nga ammo dagiti pangsandi, a kas maysa nga isolado gapu ta dagiti pangsandina ket saan a naitabas a kas Trans-Baro a Guinea. Iti daytoy a panawen, saan nga ammo ti pannakaikabagian ti Emumu.

Dagiti nagibasaran

• Ross, Malcolm (2005). "Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages". Iti Andrew Pawley; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (dagiti ed.). Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics. pp. 15–66. ISBN 0-85883-562-2. OCLC 67292782.