Jump to content

Mula

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
(Naibaw-ing manipud iti Plantae)

Mulmula
Sakup ti panawen: Mesoproterosoiko–agdama
Taksonomia urnosen
Dominio: Eukaryota
(di nairanggo): Diaphoretickes
(di nairanggo): Archaeplastida
Pagarian: Plantae
sensu Copeland, 1956
Dagiti superdibision
Kapada a nagan
  • Viridiplantae Cavalier-Smith 1981[1]
  • Chlorobionta Jeffrey 1982, emend. Bremer 1985, emend. Lewis and McCourt 2004[2]
  • Chlorobiota Kenrick and Crane 1997[3]
  • Chloroplastida Adl et al., 2005 [4]
  • Phyta Barkley 1939 emend. Holt & Uidica 2007
  • Cormophyta Endlicher, 1836
  • Cormobionta Rothmaler, 1948
  • Euplanta Barkley, 1949
  • Telomobionta Takhtajan, 1964
  • Embryobionta Cronquist et al., 1966
  • Metaphyta Whittaker, 1969

Ti mulmula, ken tinawtawagan pay a berde a mulmula (Viridiplantae iti Latin), ket dagiti sibibiag nga organismo ti pagarian a Plantae a mairaman dagiti adu ti selula a grupo a kas dagiti agsabsabong a mula, konipero, pako ken lumot, ken dagiti pay, depende ti panagilawlawag, ti berde nga algas, ngen saan a dagiti nalabbasit wenno kayumanggi ruot ti taaw a kas dagiti kuelpo, wenno dagiti kudetdet wenno bakteria.

Dagiti berde mula ket nadidingan ti selula nga adda ti selula ken naidasdasig a makaala ti kaaduan nga enerhia manipud iti lawag ti init babaen ti potosintesis nga inus-usar ti kloropila a linaod kadagiti kloroplasto, a dagitoy ti mangited ti marisda a berde. Adda dagiti múla a parasitiko ken mabalin a saan nga agpataud kadagiti kadawyan a dagup ti kloropila wenno potosintesia. Dagiti múla ket naidasigda pay babaen ti seksula a panagpatubo, modular ken awan inggana a panagtubo, ken ti maysa a panagbalbaliw dagiti kaputotan, urayno ti aseksual a panagpatubo ket kadawyan, ken adda dagiti mula maminsan laeng nga agsabong bayat a dagiti dadduma adaanda ti maysa laeng a sabong.

Ti apag-isu a bilang ket narigat a maammuan, ngem , adda dagiti agarup a 300–315 a ribu dagiti sebbangan ti mulmula, a kaaduan kadagitoy ket, adda ti 260–290 a ribu, ket dagiti agbukbukel a mula (kitaen ti tabla dita baba).[5] Dagiti berde a mula ket kaaduan a mangitited ti nawaya nga oksiheno ken kaaduan kadagitoy a batayan dagiti ekolohia ti Dadga, a naipangpangruna iti daga. Dagiti mula a naipalpalawag a kas dagiti bukel, prutas ken nateng ket mangporma kadagiti kammasapulan a makmakan ti tao, ken naipaamo dagitoyen kadagiti napalabas a milenio. Dagiti mula ket pasayaatenda ti biagtayo a kas dagiti sabong ken ornamento. Iti kinaudi adu kadagitoy ket nagserbida a taudan kadagiti kaaduan a medisina ken druga. Ti sientipiko a pabagadal kadagitoy ket ammo a kas ti botanika.

Dagiti nagibasaran

[urnosen | urnosen ti taudan]
  1. ^ Cavalier-Smith, T. (1981). "Eukaryote kingdoms: Seven or nine?". BioSystems. 14 (3–4): 461–481. doi:10.1016/0303-2647(81)90050-2. PMID 7337818.
  2. ^ Lewis, L.A.; McCourt, R.M. (2004). "Green algae and the origin of land plants". American Journal of Botany. 91 (10): 1535–1556. doi:10.3732/ajb.91.10.1535. PMID 21652308.
  3. ^ Kenrick, Paul; Crane, Peter R. (1997). The origin and early diversification of land plants: A cladistic study. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press. ISBN 978-1-56098-730-7.
  4. ^ Adl, S.M.; et al. (2005). "The new higher level classification of eukaryotes with emphasis on the taxonomy of protists". Journal of Eukaryote Microbiology. 52 (5): 399–451. doi:10.1111/j.1550-7408.2005.00053.x. PMID 16248873.
  5. ^ http://www.iucnredlist.org/documents/summarystatistics/2010_1RL_Stats_Table_1.pdf

Dagiti akinruar a silpo

[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Mula iti Wikimedia Commons