Sasao a Laud a Papuano
| Laud a Papuano | |
|---|---|
| (naisingasing) | |
| Heograpiko a pannakaiwarwaras | Maluku ken Laud a Papua |
| Lingguistika a pannakaidasig | Naipadakkel a Laud a Papuano ?
|
| Pannakabingbingay | |
| Glottolog | Awan |
Ti sasao a Laud a Papuano ket ti hipotetikal a pamilia ti pagsasao dagiti agarup a dua dosena a sasao a Papuano iti Peninsula Ulo ti Billit (Vogelkop wenno Peninsula Doberai) iti adayo nga akinlaud a Baro a Guinea ken ti isla ti Halmahera, nga insasao babaen dagiti agarup a 220,000 a tattao.
Ti kaaduan nga ammo a pagsasao a Laud a Papuano ket ti Ternate (50,000 a patneng nga agsasao), a daytoy ket rehional a lingua franca ken kakuyogna ti Tidore, dagitoy idi ti pagsasao ti kasupiat a mediebal a pagarian ti Ternate ken Tidore iti panagtagilako ti rekado
Thi lingguist anga Aleman a ni Wilhelm Schmidt ket immuna a nangisilpo ti sasao nga Ulo ti Billit ken Halmahera idi 1900. Idi 1957 insilpo pay ni HKL Cowan kaniada iti saan a sasao nga Austronesio ti Timor. Namatmati ni Stephen Wurm nga uray no adda dagiti tugot ti sasao a Laud a Papuano a mabairukan kadagiti pagsasao ti Timor, ken dagiti pay Aru ken Nalatak nga Andaman, daytoy ket gapu ti subestrato ken dagitoy a pagsasao ket nasken a maidasig a kas Trans–New Guinea, Austronesio, ken Andamanes.
Pannakaidasig[urnosen | urnosen ti taudan]
Idi 2005, nagaramid ni Malcolm Ross ti tentatibo a singasing a ti sasao a Laud a Papuano ket mangporma ti maysa kadagiti tallo a sanga ti maysa a pamilia ti naipadakkel a Laud a Papuano a mangiraman pay ti isolado a pagsasao a Yawa (wenno bassit a pamilia), a dati a naikabil iti hipotetikal a pamilia ti Luek Geelvink, ken ti kabarbaro a naisingasing a pamilia ti Daya nga Ulo ti Billit – Sentani a kas ti maikatlo a sanga. Ti maitutop a Laud a Papuano ket maigiddiat manipud kadagitoy a sabali a naipadakkel a pamilia ti Laud a Papuano babaen ti kadda dagiti porma a kas ti na wenno ni para iti agmaymaysa a maikadua a persona a ("thou") pangsandi.
Ti panangidasig a maus-usar ditoy ket nagtaud kenni Wurm, ken nabaliwan tapno maipaltiing ti pannakaidasig ti Amianan a Halmahera ni Voorhoeve 1988. Ilasinna dagiti pannakabingbingay iti bukodna a panangidasig iti Papuano a kas dagiti pamilia (iti urnos ti sasao a Hermaniko), dagiti stock (iti urnos ti sasao nga Indo-Europeano), ken pilo (iti urnos ti sasao nga Aproasiatiko). Ti Laud a Papuano ket pilo iti daytoy a terminolohia.
Dagiti nodo ti agpang ti pamilia ni Wurm ket naipakita iti napuskol iti kladograma dita baba:
| Laud a Papuano |
| |||||||||||||||||||||||||||
Saan a mangawat ti Glottolog wenno Ethnologue ti kinapudno ti singasing a Laud a Papuano.
Kaaduan dagiti pagsasao ti Daya a Nusa Tenggara ken Maluku ket agparangda nga addaan iti bassit a saan nga Austronesio nga impluensia.[1]
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ Arthur Capell, 'The "West Papuan Phylum", Stephen Wurm 1977 [1975], New Guinea Area Languages and Language Study, volume 1.
- Ross, Malcolm (2005). "Pronouns as a preliminary diagnostic for grouping Papuan languages". Iti Andrew Pawley; Robert Attenborough; Robin Hide; Jack Golson (dagiti ed.). Papuan pasts: cultural, linguistic and biological histories of Papuan-speaking peoples. Canberra: Pacific Linguistics. pp. 15–66. ISBN 0858835622. OCLC 67292782.
- Voorhoeve, C. L. (1988). "The languages of the northern Halmaheran stock". Papers in New Guinea Linguistics. 26: 181–209. ISSN 0078-9135. OCLC 2729642.