Sasao a Melanesio
Iti lingguistika, ti Melanesio ket ti maysa a duog a termino a mangibaga iti sasao nga Austronesio ti Melanesia: a daytoy ket, dagiti pagsasao nga Oceaniko, Akindaya a Malayo-Polinesio, wenno Tengnga–Akindaya a Malayo-Polinesio a malaksid ti Polinesio ken Mikronesio. Ti kadawyan a pannakaidasig ti sasao nga Austronesio ca. 1970 ket mangbingbingay kaniada iti kasla kadagiti sumaganad a sanga:[1]
- Sasao a Formosano (Akin-amianan)
- Akinlaud a Malayo-Polinesio
- Akindaya a Malayo-Polinesio
- Sasao a Melanesio (mairaman ti Fijiano)
- Sasao a Mikronesio
- Sasao a Polinesio
Ammo itan a ti sasao a Melanesio ket saan a mangporma iti maysa a heneolohiko a nodo: isuda ket nasaysayaat a parapiletiko, ken mabalinda a polipiletiko; kas ti Papuano, ti ternimo ket naus-usar itan a kas maysa a panagpalaka, ken sagpaminsan a naikabkabil iti pangbutbuteng nga inadaw a sasao.[2] Uray no ti termino ket sangkapaset a makasagid iti puli imbes a lingguistiko, ti Melanesio ken dagiti dadduma a sasao a Tengnga–Akindaya a Malayo-Polinesio ket tipolohikoda nga agpapada, gapu ta ti sasao nga Austronesio ket nakaro a naestruktura manen babaen ti impluensia dagiti nadumaduma a pamilia ti pagsasao a Papuano.[3]
Dagiti pagsasao ti Melanesia
[urnosen | urnosen ti taudan]Kaaduan dagiti pagsasao ti Melanesia ket kameng dagitoy dagiti pamilia ti pagsasao ti Austronesio wenno Papuano. Babaen ti maysa a bilang, adda dagiti 1,319 a pagsasao idiay Melanesia, a naiwarwaris iti ballasiw iti bassit a gatad iti daga. Ti proporsion ti 716 a kuadrdo kilometro iti tunggal maysa a pagsasao ket isun ti kapusekan a gatad dagiti pagsasao no mainaig iti masa ti lubong, gangani tallo a beses a kas napuspusek ngem idiay Nigeria, ti pagilian a nadayeg para iti adu a bilang dagiti pagsasao iti kompakto a lugar.[4]
Iti pay maipatinayon iti daytoy nga adu a bilang dagiti indihenio a pagsasao, adda pay dagiti bilang dagiti pidgin ken dagiti kreol. Ti kangrunaan kadagitoy ket ti Tok Pisin, Hiri Motu, Pijin ti Is-isla Solomon, Bislama, ken Papuano Malayo.
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Merritt Ruhlen, 1991, A Guide to the World's Languages, p 165
- ^ Kaspagarigan iti The Austronesians: Historical and Comparative Perspectives (eds. Bellwood, Fox, & Tryon, 1995)
- ^ Mark Donohue, 2007. Ti Pagsasao a Papuano ti Tambora. Oceanic Linguistics 46(2):520–537.
- ^ M. Lynn Landweer and Peter Unseth. 2012. An introduction to language use in Melanesia. International Journal of the Sociology of Language 214:1-3.