Kitaen ti taudan para iti Sinuratan a Siriliko

{{Infobox sistema ti panagsurat
 |name = Siriliko
 |type = [[Alpabeto]]
 |time = [[Alpabeto ti nasapa  Siriliko|Kasapaan a kaykaruay]] ket adda idi circa 940
 |languages = Nailian a sinuratan ti:
<br />{{WP|Belarus}}<br />{{WP|Bosnia and Herzegovina}}<br />{{WP|Bulgaria}}<br />{{WP|Kazakhstan}}<br />{{WP|Kyrgyzstan}}<br />{{WP|Amianan a Macedonia}}<br />{{WP|Mongolia}}<br />{{WP|Montenegro}}<br />{{WP|Russia}}<br />{{WP|Serbia}}<br />{{WP|Tajikistan}}<br />{{WP|Ukraine}}<br />
(kitaen ti [[Sassao nga agus-usar ti Siriliko]])
 |states =
 |names = {{lang-be|кірыліца}}, {{lang-bg|кирилица}} {{IPA-bg|ˈkirilit͡sɐ|}}, {{lang-mk|кирилица}} {{IPA|[kiˈrilit͡sa]}}, {{lang-ru|кириллица}} {{IPA-ru|kʲɪˈrʲilʲɪtsə|}}, {{lang-sr|ћирилица}}, {{lang-uk|кирилиця}}
 |fam1 = [[Hieroglipiko ti Ehipsio]]<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/521235.stm Kaduogan nga alpabeto a nabirukan idiay Ehipto]. BBC. 1999-11-15. Naala idi 2015-01-14.</ref>
 |fam2 = [[Sinuratan a Proto-Sinaitiko]]
 |fam3 = [[Alpabeto a Penisio]]
 |fam4 = [[Alpabeto a Griego]]
 |sisters = [[Alpabeto a Latin]]<br />[[Alpabeto a Koptiko]]<br />[[Alpabeto nga Armenio]]<br />[[Alpabeto a Georgiano]]<br />[[Alpabeto a Glagolitiko]]
 |unicode = {{ublist |class=nowrap |[http://www.unicode.org/charts/PDF/U0400.pdf U+0400–U+04FF] {{smaller|Cyrillic}} |[http://www.unicode.org/charts/PDF/U0500.pdf U+0500–U+052F] {{smaller|Cyrillic Supplement}} |[http://www.unicode.org/charts/PDF/U2DE0.pdf U+2DE0–U+2DFF] {{smaller|Cyrillic Extended-A}} |[http://www.unicode.org/charts/PDF/UA640.pdf U+A640–U+A69F] {{smaller|Cyrillic Extended-B}}}}
 |iso15924 = Cyrl
 |iso15924 note = <kbd>Cyrs (Karuay ti Daan a Simbaan nga Eslabo)</kbd>
 |sample = Romanian Cyrillic - Lord's Prayer text.svg
}}

Ti '''sinuratan a Siriliko''' wenno '''azbuka''' ket maysa nga alpabetiko a [[sistema ti panagsurat]]. Daytoy ket naibatay iti [[Nasapa a Siriliko]], a naparang-ay idi [[Umuna nga Imperio ti Bulgaria]] idi las-ud ti maika-10 a siglo AD idiay [[Literario nga Eskuela ti Preslav]].<ref>[http://books.google.bg/books?id=YIAYMNOOe0YC&pg=PR1&dq=Curta,+Florin,+Southeastern+Europe+in+the+Middle+Ages,+500-1250+(Cambridge+Medieval+Textbooks),+Cambridge+University+Press&hl=bg&redir_esc=y#v=onepage&q=Cyrillic%20preslav&f=false Ti Abagatan a daya nga Europa kadagiti Tengnga a Panawen, 500-1250, Cambridge Medieval Textbooks, Florin Curta, Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan, 2006, pp. 221-222.] {{ISBN|0521815398}}</ref><ref>[http://books.google.bg/books?id=J-H9BTVHKRMC&pg=PR3-IA34&lpg=PR3-IA34&dq=The+Orthodox+Church+in+the+Byzantine+Empire+Cyrillic+preslav+eastern&source=bl&ots=5wJtmSzw6i&sig=bZyTZcISR7rKVzdTre9TsNxLvXM&hl=bg#v=onepage&q=%20preslav%20eastern&f=false Ti Ortodokso a Simbaan iti Bisantino nga Imperio, Oxford a Pakasaritaan ti Kristiano a Simbaanh, J. M. Hussey, Andrew Louth, Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan, 2010, p. 100.] {{ISBN|0191614882}}</ref> Daytoy ket batayan dagiti [[alpabeto]] nga inus-usar kadagiti nadumaduma a pagsasaos, iti napalabas ken agdama, kadagiti paset ti Balkano ken Akin-amianan a Eurasia, a naipangpangruna kadagiti [[sasao nga Eslabo|Eslabo]] a taudan, ken dagiti saan a pagsasao nga Eslabo a naimpluensiaan babaen ti Ruso. Manipud idi 2011 adda dagiti agarup a 252 a riwriw a tattao idiay [[Eurasia]] nga agus-usar iti daytoy a kas ti opisial nga [[alpabeto]] para kadagiti nailian a pagsasao. Agarup a kagudua dagitoy ket adda idiay [[Rusia]].<ref>{{cite web|author=Česky |url=https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_population |title=Listaan dagiti pagilian babaen ti populasion – Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia|publisher=En.wikipedia.org |date= |accessdate=2012-06-13}}</ref> Ti Siriliko ket maysa kadagiti [[Listaan dagiti sistema ti panagsurat babaen ti pannakaampon|kaaduan a naus-usar a sistema ti panagsurat]] iti lubong.

Ti Siriliko ket naibatay manipud iti [[sinuratan nga uncial]] a [[alpabeto a Griego|Griego]], a natiponan babaen kadagiti [[Tipograpiko a ligatura|ligatura]] ken dagiti konsonante manipud iti naduduog a [[alpabeto a Glagolitiko]] ken [[Daan a Simbaan nga Eslabo]] para kadagiti uni a saan a mabirukan iti Griego. Daytoy ket nanaganan a kas pamamdayaw kadagiti dua a [[Bisantino a Griego]] nga agkabsat a lalaki, ni [[Santo Cirilo ken Metodio]], nga isuda ti kasapaan a nagpartuat ti [[alpabeto a Glagolitiko]]. Dagiti moderno nga eskolar ket namatmatida a ti Siriliko ket naparang-ay idi ken naikeddeng babaen dagiti nasapa a disipulo ni Cirilo ken ni Metodio.

== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}
*Bringhurst, Robert (2002). ''The Elements of Typographic Style '' (version 2.5), pp.&nbsp;262–264. Vancouver, Hartley & Marks. {{ISBN|0-88179-133-4}}.
*Nezirović, M. (1992). ''Jevrejsko-španjolska književnost''. Sarajevo: Svjetlost. [nadakamat iti Šmid, 2002]
*Šmid, Katja (2002). "{{PDFlink|[http://hispanismo.cervantes.es/documentos/smidX.pdf Los problemas del estudio de la lengua sefardí]|603 Kibibyte}}", in ''Verba Hispanica'', vol X. Liubliana: Facultad de Filosofía y Letras de la Universidad de Liubliana. ISSN 0353-9660.

== Dagiti akinruar a silpo ==
*[http://www.omniglot.com/writing/cyrillic.htm Pakasaritaan ti Pannakaparang-ay ti alpabeto a Siriliko]
*[http://www.ancientscripts.com/cyrillic.html Dagiti taga-ugma a sinuratan: Siriliko]

{{pungol-nangruna}}

{{DEFAULTSORT:Siriliko, alpabeto}}
[[Kategoria:Sinuratan a Siriliko| ]]
[[Kategoria:Dagiti alpabeto]]