Tropiko ti Kaprikornio
Nagsasabtan: 23°26′16″S 0°0′0″W / 23.43778°S -0.00000°E
Ti Tropiko ti Kaprikornio (wenno ti Akin-abagatan a tropiko) ket ti sirkulo ti latitud nga aglaon ti subsolar a punto iti solstisio ti Disiembre. Daytoy ket isu ti akin-abagatan unay a latitud a ti Init ket mabalin a dagus nga adda iti ngato. Iti akin-amianan a kapadana ket ti Tropiko ti Kanser.
Ti Tropiko ti Kaprikornio ket maysa kadagiti lima a nangruna a sirkulo ti latitud a mangmarka kadagiti mapa iti Daga. Manipud idi 2014, ket latitudna ket 23° 26' 14.440" [1] iti abagatan ti Ekuador, ngem agin-inut a mapmapan nga agpaamianan, iti agdama a gatad iti 0.47 arkosegsegundo, wenno 15 metmetro, tunggal maysa a tawen.[2]
Heograpia ken enbironmento
[urnosen | urnosen ti taudan]Ti Tropiko ti Kaprikornio ket ti mangbingbingay a linia a nagbaetan ti Akin-abagatan a Temperado a Sona iti abagatan ken ti tropiko iti amianan. Ti kapada ti akin-amianan a hemisperio ti Tropiko ti Kaprikornio ket ti Tropiko ti Kanser.
Saan a natalinaay ti puesto ti Tropiko ti Kaprikornio, ngem agdumaduma iti narikut a tabas kadagiti napalabas a panawen; kitaen dagiti sirkulo ti latitud para iti pakaammo.
Kasla met ti Tropiko ti Kanser, kaaduan kadagiti lugar iti igid ti Tropiko ti Kaprikornio ket addaan kadagiti namaga wenno namaga bassit a klima, ngem iti Tropiko ti Kaprikornio daytoy a saan a nasayaat a kasasaad ti enbironmento ket kumaro gapu ta idiay Australia ken Akin-abagatan nga Aprika ti tektoniko nga aktibidad ken glasiasion ket saanen a mapaspasamak manipud idi 300 a riwriw a tawtawen a napalabas ti Karbonipero, isu a ti kinamaga ket pakaruen babaen ti dagiti saan unay a nalames a daga. Daytoy ket pagresultaan iti kadawyan nga awan unay a mulmula, a dagiti perenial a karuotan ket mapasamak iti saan a nalames nga agrengrengngat a sekka a dagdaga. Idiay Australia, dagiti lugar iti Tropiko ket addaan kadagiti kaaduan a panagdumaduma ti panagtudtudo iti lubong[3] ken isu a dagiti nabasbasa a lugar ket kadawyan a saan a matalon gapu ta dagiti taudan ti panagsibog ket mamagaanda kadagiti namaga a tawtawen. Idiay akin-abagatan nga Aprika, nga idiay ket mapagtalkan met ti panagtutudo, mabalin met ti agtalon ngem bassit ti maapit urayno agusar kadagiti abuno.
Idiay Abagatan nga Amerika, bayat a dagiti kratob a daga ket gangani a duog a kas idiay Australia ken Akin-abagatan nga Aprika, ti kaadda ti heolohiko nga ubing ken agbalbaliw nga Andes ket mangibaga a daytoy a rehion means ket adda kadagiti akinlaud a bangir ti subtropikal nga antisiklon isu a makaawat ti nabara ken nadam-eg nga angin manipud iti Taaw Atlantiko. Kas resulta, dagiti lugar idiay Brasil a kadenna ti Tropiko ket dagiti nangruna unay a rehion ti agrikultura, ken agpatpataud kadagiti adu a kantidad dagiti apit a kas ti kape, ken ti natural a mulmula ti katuduan a bakir ket intero a napukpukan. Iti ken ti laud ti Andes, nupay kasta, ti Humboldt Current ket mangaramid kadagiti namaga unay a kondision, ken mangpartuat daytoy kadagiti kamagaan a desierto iti lubong, isu nga awan dagiti glasier iti nagbaetan ti Volcán Sajama iti 18˚30'S ken Cerro Tres Cruces iti 27˚S.[4] Gangani nga awan dagiti mula ditoy, ngem idiay akindaya a bakras ti Andes ket makaanayen ti panagtudtudo para iti masibugan ti tudo nga agrikultura.
Iti likmut ti lubong
[urnosen | urnosen ti taudan]Mangrugi iti Kangrunaan a Meridiano ken mapan nga agpadaya, ti Tropiko ti Kaprikornio ket labsanna ti:
Kitaen pay
[urnosen | urnosen ti taudan]- Maika-23 a paralelo abagatan
- Maika-24 a paralelo abagatan
- Tropiko ti Kanser
- Sirkulo ti Artiko
- Sirkulo ti Antartiko
- Ekuador
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ obliquity of the ecliptic (Eps Mean)
- ^ "Montana State University: Milankovitch Cycles & Glaciation". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-08-06. Naala idi 2011-08-06.
- ^ Geographical Patterning of Interannual Rainfall Variability in the Tropics and Near Tropics
- ^ "Exposure dating of Late Glacial and pre-LGM moraines in the Cordon de Doña Rosa, Northern/Central Chile (~31°S)" (PDF). Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2014-07-28. Naala idi 2014-12-31.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan] Dagiti midia a mainaig iti Tropiko ti Kaprikornio iti Wikimedia Commons