Anatomia

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Ti anatomia nga adalen ni Dr. Nicolaes Tulp babaen ni Rembrandt ket mangipakpakita ti anatomia nga adalen a maar-aramid idiay Amsterdam idi 1632.

Ti anatomia (manipud ti Griego ἀνατέμνω - anatemnō, "putden, iwaen", manipud ti ἀνά - ana, "iti, rabaw", ken τέμνω - temnō, "Agiwaak") ket maysa a sanga ti biolohia ken medisina a mangikeddeng ti estruktura dagiti sibibiag a banag. Daytoy ket sapasap a termino a mangiraman ti anatomia ti tao, anatomia ti ayup (sootomia), ken anatomia ti mula (pitotomia). Kadagiti dadduma apasetna ti anatomia ket as-asideg a mainaig iti embriolohia, maipadpada nga anatomia ken maipadpada nga embriolohia,[1] babaen kadagiti sapasap a ramut ti ebolusion.

Ti anatomia ket nabingbingay nagubsang nga anatomia (wenno makroskopiko nga anatomia) ken mikroskopiko nga anatomia.[1] Ti nagubsang nga anatomia ket isu ti panagadal kadagiti estruktura a mabalin, no nasayaat a mairepresenta wenno narangkay, ket mabalin a makita nga awan dagiti tulong a panagkita iti mata.[1] Ti mikroskopiko nga anatomia ket isu ti panagadal kadagiti babassit nga anatomiko nga estruktura iti mikroskopiko a gantingan. Daytoy ket mangiraman kadagiti histolohia (ti panagadal kadagiti kulanit),[1] ken sitolohia (ti panagdal kadagiti selula). Dagiti termino a mikroanatomia ken histolohia ket sagpaminsan nga agpadpada a maus-usar (nga iti kaso ket ti panangilaslasin a baetan ti histolohia ket bilolohia ti selula ket saan a nainget a naaramid a kas ti naipalplawag ditoy).

Ti pakasaritaan ti anatomia ket nailaslasin idi, kadagiti napalabas a panawen, babaen ti maysa nga agtultuloy a panagrang-ay ti pannakaawat kadagiti pamay-an dagiti organ ken dagiti estruktura iti uneg ti bagi. Dagiti pamay-an ket napasayaatda a naparang-ay, a nagpaspasayaat manipud kadagiti panagsukisok kadagiti ayup babaen ti panagrangkay kadagiti bangkay (natay a bagbagi ti tao) aginggan akadagit narikut a pamay-an a naparang-ay idi maika-20 a siglo a mairaman ti Rayo-ekis a makina, ultrasound, ken MRI.

Nasken a ti anatomia ket saan nga iyallilaw iti anatomiko a patolohia (tinawtawagan pay ti morbido nga anatomia wenno histopatolohia), nga isu daytoy ti panagadak tinagubsang ken mikroskopiko a langlanga dagiti nagsakit nga organo.

Dagiti nota[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ a b c d "Pangyuna a panid, "Anatomia ti Bagi ti Tao". Henry Gray. maiak-20 nga edision. 1918". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-03-16. Naala idi 19 Marso 2007.

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]