Athyriaceae

Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia

Athyriaceae
Athyrium filix-femina
Taksonomia urnosen
Pagarian: Plantae
Klado: Tracheophytes
Klase: Polypodiopsida
Urnos: Polypodiales
Sub-urnos: Aspleniineae
Pamilia: Athyriaceae
Alston[1]
Henero-kita
Athyrium
Dagiti henero

Kitaen ti teksto.

Ti Athyriaceae (ladyferns ken allies iti Ingles)[2] ket ti pamilia dagiti naindagaan a pako iti urnos ti Polypodiales. Iti pannakaidasig iti Pteridophyte Phylogeny Group idi 2016 (PPG I), naikabil ti pamilia iti sub-urnos ti Aspleniineae, ken mangiraman kadagiti dua a henero.[1] Iti pay sabali, daytoy ket mabalin a matrato a kas ti subpamilia ti Athyrioideae iti maysa a nalawa a naipalawag a pamilia ti Aspleniaceae.[3] Ti pamilia ket addaan iti maysa a pannakaiwarwaras a kosmopolitano.

Deskripsion[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti sebbangan iti Athyriaceae ket naindagaan wenno litopitiko, saan unay a kadawyan nga akuatiko. Agtuboda kadagiti nadumaduma a kita ti risoma: ababa wenno atiddog, dumalapdap wenno nalinteg, agsanga wenno saan. Narikut ti pannakaiwarwaras ken ebolusion dagiti karakter iti pamilia, ken dagiti henero ket addaanda kadagiti bassit usit nga agtalinaay a langa a pakailasinanda. Ti sporangia ket addaan kadagiti ungkay iti dua wenno tallo a selula iti kaakaba iti tengnga, ken aglaon kadagiti kayumanggi monoleto nga espora.[2]

Taksonomia[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti nasapsapa a pannakaidasig[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti pamilia ket immuna a pinartuat babaen ni Arthur H.G. Alston idi 1956. Daytoy ket addaan iti agdumaduma a pakasaritaan. Idi 2014, inlenned da Christenhusz ken Chase daytoy a kas subpamilia ti Athyrioideae iti kaunegan ti pamilia ti Aspleniaceae,[3] ti maysa a kasasaad a tinararipato babaen ti Plants of the World Online manipud idi Hulio 2019.[4] Ti pannakaidasig ti PPG I idi 2016 ket insublina daytoy iti kasasaad a pamilia.[1]

Ti Athyriaceae ket maysa a kameng ti klado ti eupolypods II (itan ket sub-urnos ti Aspleniineae), iti urnos ti Polypodiales.[5] Daytoy ket maikabagian kadagiti sabali a pamilia ti klado kas iti sumaganad a kladograma:[6][5]

Aspleniineae (eupolypodiales II)

Cystopteridaceae

Rhachidosoraceae

Diplaziopsidaceae

Aspleniaceae

Hemidictyaceae

Thelypteridaceae

Woodsiaceae

Onocleaceae

Blechnaceae

Athyriaceae

Iti napalabas ti Athyriaceae ket nangiraman ti Cystopteris ken Gymnocarpium (itan ket parte ti Dennstaedtiaceae[1]). Ti pamilia ket naitiponen iti pamilia ti Woodsiaceae, ngem ti Woodsiaceae a maipalawag iti daytoy a waya ket mabalin a parapiletiko no daytoy ket mangikkat ti Onocleaceae ken Blechnaceae manipud idi 2006, saan a nalawag ti ebidensia).[7]

Dagiti henero[urnosen | urnosen ti taudan]

Kas naibagbaga iti PPG I, ti Athyriacae ket aglaon kadagiti sumaganad a henero.[1]

Manipud idi Nobiembre 2019, ti Checklist of Ferns and Lycophytes of the World ket bigbigenna dagiti tallo a henero,[8] nga iraman dagiti sabali a taudan iti Athyrium:[1][9]

  • Anisocampium C.Presl
  • Cornopteris Nakai
  • Pseudathyrium Newman

Dagiti henero ket addaan kadagiti sumaganad a pilohenetiko a pannakikabagian:[10][11]

Athyriaceae

Deparia

Diplazium

Athyrium sensu PPG I

Anisocampium

Cornopteris

Athyrium s.s.

Pannakaiwarwaras ken habitat[urnosen | urnosen ti taudan]

Ti Athyriaceae ket addaan iti sangalubongan a pannakaiwarwaras, a naipangpangruna iti henero ti Athyrium.[12] Kaaduan dagiti sebbangan ti Athyriaceae ket dagiti kalalainganna iti kadakkel a naindagaan a pako, nga agtububtubo kadagiti sirok dagiti kayo ken dagiti babassit a mula.[2]

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

  1. ^ a b c d e f PPG I (2016). "A community-derived classification for extant lycophytes and ferns". Journal of Systematics and Evolution. 54 (6): 563–603. doi:10.1111/jse.12229.
  2. ^ a b c Rothfels, Carl J.; Sundue, Michael A.; Kuo, Li-Yaung; Larsson, Anders; Kato, Masahiro; Schuettpelz, Eric & Pryer, Kathleen M. (2012). "A revised family–level classification for eupolypod II ferns (Polypodiidae: Polypodiales)" (PDF). Taxon. 61 (3): 515–533. doi:10.1002/tax.613003. Naala idi 2019-07-30.
  3. ^ a b Christenhusz, Maarten J.M. & Chase, Mark W. (2014). "Trends and concepts in fern classification". Annals of Botany. 113 (9): 571–594. doi:10.1093/aob/mct299. PMC 3936591. PMID 24532607.
  4. ^ "Athyriaceae Alston", Plants of the World Online, Royal Botanic Gardens, Kew, naala idi 2019-07-30
  5. ^ a b Rothfels, Carl J.; Larsson, Anders; Kuo, Li-Yaung; Korall, Petra; Chiou, Wen-Liang & Pryer, Kathleen M. (2012). "Overcoming Deep Roots, Fast Rates, and Short Internodes to Resolve the Ancient Rapid Radiation of Eupolypod II Ferns". Systematic Biology. 61 (1): 70. doi:10.1093/sysbio/sys001. PMID 22223449.
  6. ^ Lehtonen, Samuli (2011). "Towards Resolving the Complete Fern Tree of Life". PLoS ONE. 6 (10): e24851. doi:10.1371/journal.pone.0024851. PMC 3192703. PMID 22022365.
  7. ^ Smith, Alan R.; Pryer, Kathleen M.; Schuettpelz, Eric; Korall, Petra; Schneider, Harald & Wolf, Paul G. (2006). "A classification for extant ferns" (PDF). Taxon. 55 (3): 705–731. doi:10.2307/25065646. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2008-02-26. Naala idi 2008-02-26.
  8. ^ Hassler, Michael & Schmitt, Bernd (Nobiembre 2019). "Athyriaceae". Checklist of Ferns and Lycophytes of the World. 8.11. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2017-09-02. Naala idi 2019-11-27.
  9. ^ "Pseudathyrium Newman". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Naala idi 2019-11-27.
  10. ^ Schuettpelz, Eric & Pryer, Kathleen M. (2007). "Fern phylogeny inferred from 400 leptosporangiate species and three plastid genes" (PDF). Taxon. 56 (4): 1037–1050. doi:10.2307/25065903. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2012-04-30. Naala idi 2012-04-30.
  11. ^ Liu, Yea-Chen; Chiou, Wen-Liang & Kato, Masahiro (2011), "Molecular phylogeny and taxonomy of the fern genus Anisocampium (Athyriaceae)" (PDF), Taxon, 60 (3): 824–830, doi:10.1002/tax.603014, JSTOR 41317249, naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2014-02-22, naala idi 2019-07-30
  12. ^ "Athyrium Roth". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Naala idi 2019-07-30.