Daulo ti gobierno
Ti daulo ti gobierno ket ti sapasap a termino nga inus-usar para iti kangatuan wenno maikadua nga opisial iti sanga ti ehekutibo ti naturay nga estado, ti pederado nga estado, wenno ti bukod nga agturturay a kolonia, (kadawyan a naibagbaga a kas dagiti pagilian, nasion wenno es-estado a nasion) a masansana mangiturong iti gabinete, ti grupo dagiti ministro wenno dagiti sekretario a mangiturong kadagiti departamento ti ehekutibo. Ti termino a "daulo ti gobierno" ket masansan a maigiddiat manipud iti termino a "daulo ti estado", (kas iti artikulo 7 ti Kombension iti Linteg dagiti Tulag ti Vienna, artikulo 1 ti Kombension ti Panagsalaknib dagiti Diplomata ken ti listaan ti protokol ti Nagkaykaysa a Pagpagilian),[1][2][3] gapu ta mabalin a dagitoy ket mabalin a dagiti sabali a puesto, tattao, ken /wenno dagiti papel depende iti pagilian.
Ti turay ti daulo ti gobierno, kas ti presidente, wenno kangrunaan a ministro ken ti pannakibing iti pagbaetan ti puesto ken dagiti sabali a patakder ti estado, kas ti relasion a pagbaetan ti daulo ti estado ken ti lehislatura, ket adu ti pagdumadumaan kadagiti naturay nga estado, a kaaduan nga agdepdepende iti partikular a pannakabukel ti napili a gobierno, nangabak, wenno panagbaliw iti naplabas a panawen.
Kadagiti parlamentario a sistema, mairaman dagiti batay-linteg a monarkia, ti daulo ti gobierno ket ti de facto a daulo ti politika ti gobierno, ken sumungbat iti maysa a kamara wenno ti intero a lehislatura. Uray no adda masansan a pormal a relasion a panangireporta iti maysa a daulo ti estado, ti naud-udi a naibaga ket kadawyan nga agtignay a kas daulo a pigura a mabalin a mangala iti papel iti pangulo nga ehekutibo kadagiti limitado nga okasion, no makaaw-awat it konstitusional a balakada manipud iti daulo ti gobierno wenno babaen dagiti naisangayan a probision iti batay-linteg. Kas pagarigan, iti Nagkaykaysa a Pagarian, ti kangrunaan a ministro ket "balakadanna" ti reina iti panangidutok iti gabinete, ti balakad a nasken nga awatenna. Iti met sabali, ti napauten a serbisio ti reina a kas daulo ti estado ket mangpakabael kaniana a mangited iti kangrunaan a ministro ti pakaammo ken sirmata kadagiti adu a banag tapno mapasayaat ti panagpataray ti gobierno. Nupay kasta, gapu ta ti Nagkaykaysa a Pagarian ket batay-linteg a monarkia, usarenna ti bukodna a panagtalek a maipapan no awatenna wenno sanna a suroten ti balakada ti reina.
Kadagiti presidential a republika wenno dagiti absoluto a manarkia, ti daulo ti gobierno ket kadawyan pay nga isu ti daulo ti gobierno. Ti relasion apagbaetan ti daulo ken ti gobierno, nupay kasta, ket mabalin nga adua nga agdumaduma, a mangsakop manipud iti panagsina dagiti bileg aginggana iti autokrasia, segun ti batay-linteg (wenno dagiti sabali a batayan a linteg) iti naisangayan nga estado.
Kadagiti semi-presidensial a sistema, ti daulo ti gobierno ket mabalin a sumunbat iti daulo ti estado ken ti lehislatura, a dagiti pakaisangayan ket ited babaen iti tunggal maysa a batay-linteg ti pagilian. Ti moderno a pagarigan ket ti agdama a gobierno ti Pransia, a nagtaud manipud iti Maikalima a Republika ti Pranses idia 1958. Idiay Pransia, ti presidente, ti daulo ti estado ket idutokna ti kangrunaan a ministro, nga isu met ti daulo ti gobierno. Nupay kasta, ti presidente ket nasken nga agpili no sino ti epektibo nga a kas maysa nga ehekutibo, ngem isu pay iti addaan iti suporta manipud iti lehislatura ti Pransia, ti Nailian nga Asemblia, tapno makabael a mangipasa iti lehislasion. Kadagiti dadduma a kaso, ti daulo ti estado ket mabalin a mangirepresenta ti maysa a partido ti politika ngem ti kaaduan iti Nailian nga Asemblia ket iti sabali a partido. Gapu ta ti partido ti kaaduan ket adaan iti ad-adu a panagtengngel iti pangbusbos iti estadpo ken kangrunaan a lehislasion, ti presidente ket epektado a mapilit nga agpili iti kangrunaan a ministro manipud iti kasuppiat a partido. Iti dayta a kaso, nga ammo a kas kohabitasion, i kangrunaan a ministro, a kakuyogna ti gabinete, ket mangtengngel ti domestiko nga annuroten, a kaaduan a magawidan ti impluensia ti presidente kadagiti ganganaet a pannakibiang.
Kadagiti direktorial a sistema, dagiti responsiblidad ti ehekutibo ti daulo ti gobierno ket maiwarwaras kadagiti grupo ti tattao. Ti prominente a pagarigan ket ti Pederal a Konseho ti Suiso, a ti tunggal maysa kameng ti konseho ket mangidaulo iti departamento ken agbutos pay kadagiti singasing a maipanggep kadagiti amin a departamento.
Kitaen pay
[urnosen | urnosen ti taudan]Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- Jean Blondel & Ferdinand Muller-Rommel Cabinets in Western Europe (ISBN 0-333-46209-2)
- WorldStatesmen (pinduten ti tunggal maysa a pagilian)
- ^ HEADS OF STATE, HEADS OF GOVERNMENT, MINISTERS FOR FOREIGN AFFAIRS, Protocol and Liaison Service, United Nations (2012-10-19). Naala idi 2013-07-29.
- ^ Vienna Convention on the Law of Treaties 1969, International Law Commission, United Nations. Naala idi 2013-07-29.
- ^ Convention on the Prevention and Punishment of Crimes against Internationally Protected Persons, including Diplomatic Agents 1973, International Law Commission, United Nations. Naala idi 2013-07-29.