Antoine Laurent de Jussieu: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Lam-ang (tungtungan | aramid) m +kat |
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika |
||
Linia 18: | Linia 18: | ||
| author_abbreviation_bot = Juss. |
| author_abbreviation_bot = Juss. |
||
}} |
}} |
||
Ni '''Antoine Laurent de Jussieu''' (12 Abril 1748 – 17 Septiembre 1836) maysa idi a [[Tattao a Pranses|Pranses]] a [[botanika|botaniko]], a naindayegan a kas ti immuna a nangipalaak |
Ni '''Antoine Laurent de Jussieu''' (12 Abril 1748 – 17 Septiembre 1836) maysa idi a [[Tattao a Pranses|Pranses]] a [[botanika|botaniko]], a naindayegan a kas ti immuna a nangipalaak iti natural a pannakaidasig dagiti [[agsabsabong a mula]]; kaaduan iti sistemana ket agtultuloy a maus-usar tatta nga aldaw. Ti panangidasigna ket naibatay iti ken naipaatiddog a di-naipablaak nga obra babaen ti ulitegna, ti botaniko a ni [[Bernard de Jussieu]]. |
||
==Biag== |
== Biag == |
||
Ni Jussieu ket naipasngay idi idiay [[Lyon]]. Isu ket napan idiay [[Paris]] tapno agadal iti [[medisina]], ken nagturpos idi 1770. Isu ket propesor idi ti botanika idiay [[Jardin des Plantes]] manipud idi 1770 aginggana idi 1826. Ti anakna a lalaki a ni [[Adrien-Henri de Jussieu|Adrien-Henri]] ket nagbalin met a botaniko. |
Ni Jussieu ket naipasngay idi idiay [[Lyon]]. Isu ket napan idiay [[Paris]] tapno agadal iti [[medisina]], ken nagturpos idi 1770. Isu ket propesor idi ti botanika idiay [[Jardin des Plantes]] manipud idi 1770 aginggana idi 1826. Ti anakna a lalaki a ni [[Adrien-Henri de Jussieu|Adrien-Henri]] ket nagbalin met a botaniko. |
||
Iti panagadalan kadagiti agsabsabong a mula, ti ''Genera plantarum'' (1789), ni Jussieu ket nangampon ti metolohia a naibatay iti |
Iti panagadalan kadagiti agsabsabong a mula, ti ''Genera plantarum'' (1789), ni Jussieu ket nangampon ti metolohia a naibatay iti panagusar kadagiti nadumaduma a karakter tapno maipalawag dagiti grupo, ti maysa a panunot a naala manipud iti Eskoses-Pranses a naturalista a ni [[Michel Adanson]]. Daytoy ket signipikante a pannakapasayaat iti "artifpisial" a sistema ni [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], a ti kadayegan nga obrana ket ti pannakaidasig dagiti mula kadagiti klase ken dagiti urnos a naibatay itibilang dagiti [[estabre]] ken dagiti [[pistil]]. Ni Jussieu ket inus-usarna met idi ti [[binomio a nomenklatura]] Linnaeus, a nagresultaan ti obra a kaaduan a nakaabot ti adu nga impakto; kaaduan kadagiti agdama nga aldaw a pamilia ti mula ket agtultuloy pay laeng a naigupit kenni Jussieu. Ti 1981 a ''Pakasaritaan ti siensia ti botanika'' ni Morton ket nakabilang kadagiti 76 a pamilia ni Jussieu a naikonserba idiay [[ICBN]], no kas pagarigan a maigiddiat laeng kadagiti 11 para kenni Linnaeus. Iti panagsursurat ti natural a sistema, ni [[Sydney Howard Vines]] ket inbagbagana a {{quote|"Ti gloria iti daytoy a nasayaat a pannakagn-od ket tagikua met ni Jussieu: isu idi ket makabael a tao a husto a nagparang iti sikolohiko a kanito, ken ti lallaki a nagparang a nakaaramid, ken agtuloyto a mangaramid, amin a nalatak a panagisapasap iti siensia."<ref name="Vines 1913">{{cite book | author = Vines, Sydney Howard | year = 1913 | chapter = Robert Morison 1620–1683 and John Ray 1627–1705 | pages = 8–43 | editor = Oliver, Francis Wall | title = Makers of British botany | publisher = Cambridge University Press | authorlink = Sydney Howard Vines | editor-link = Francis Wall Oliver}}</ref>}} |
||
Idi 1788, isu ket nabutosan a |
Idi 1788, isu ket nabutosan a gangganaet a kameng ti] [[Naarian a Sueko nga Akademia dagiti Siensia]]. |
||
Isu ket kameng idi ti Masoniko a Pagdagusan ti [[Les Neuf Sœurs]]. |
Isu ket kameng idi ti Masoniko a Pagdagusan ti [[Les Neuf Sœurs]]. |
||
==Dagiti obra== |
== Dagiti obra == |
||
[[Papeles:Genera plantarum jussieu.jpg|thumb]] |
[[Papeles:Genera plantarum jussieu.jpg|thumb]] |
||
* {{cite book |last=Jussieu |first=Antoine Laurent de |year=1789 |title=Genera plantarum : secundum ordines naturales disposita, juxta methodum in Horto regio parisiensi exaratam, anno M.DCC.LXXIV |location=Paris |oclc=5161409 |url=http://www.biodiversitylibrary.org/item/7125 |accessdate=2009-08-19 }} |
* {{cite book |last=Jussieu |first=Antoine Laurent de |year=1789 |title=Genera plantarum : secundum ordines naturales disposita, juxta methodum in Horto regio parisiensi exaratam, anno M.DCC.LXXIV |location=Paris |oclc=5161409 |url=http://www.biodiversitylibrary.org/item/7125 |accessdate=2009-08-19 }} |
||
Linia 40: | Linia 40: | ||
[[Papeles:David d'Angers - Jussieu.jpg|thumb|150px|Bust of Antoine-Laurent de Jussieu babaen ni [[David d'Angers]] (1837).]] |
[[Papeles:David d'Angers - Jussieu.jpg|thumb|150px|Bust of Antoine-Laurent de Jussieu babaen ni [[David d'Angers]] (1837).]] |
||
[[Papeles:Pierre-Jean David d'Angers - Antoine-Laurent Jussieu (1748-1836) - Walters 54834.jpg|thumb|200px|Medalion ni Jussieu babaen ni[[ David d'Angers]]]] |
[[Papeles:Pierre-Jean David d'Angers - Antoine-Laurent Jussieu (1748-1836) - Walters 54834.jpg|thumb|200px|Medalion ni Jussieu babaen ni [[ David d'Angers]]]] |
||
{{botaniko|Juss.|Jussieu, Antoine Laurent de}} |
{{botaniko|Juss.|Jussieu, Antoine Laurent de}} |
||
==Dagiti nagibasaran== |
== Dagiti nagibasaran == |
||
{{commonscat-inline|Antoine-Laurent de Jussieu}} |
{{commonscat-inline|Antoine-Laurent de Jussieu}} |
||
{{Reflist}} |
{{Reflist}} |
||
Linia 51: | Linia 51: | ||
== Bibliograpia == |
== Bibliograpia == |
||
*{{cite book|last=Stevens|first=Peter Francis|title=The Development of Biological Systematics: Antoine-Laurent de Jussieu, Nature, and the Natural System|publisher=Columbia University Press, 2013|isbn= |
*{{cite book|last=Stevens|first=Peter Francis|title=The Development of Biological Systematics: Antoine-Laurent de Jussieu, Nature, and the Natural System|publisher=Columbia University Press, 2013|isbn=0-231-51508-1|url=http://books.google.ca/books?id=kh9HXVALm9oC|accessdate=4 Pebrero 2014|year=2013}} |
||
{{Kontrol ti autoridad}} |
{{Kontrol ti autoridad}} |
Kinaudi a rebision manipud idi 20:02, 3 Disiembre 2019
Antoine Laurent de Jussieu | |
---|---|
Nayanak | Lyon, Pransia | 12 Abril 1748
Natay | 17 Septiembre 1836 | (tawen 88)
Pagtaengan | Pransia |
Pakipagilian | Pransia |
Nakaam-ammuan | Panangidasig kadagiti mula nga agsabsabong |
Sientipiko a pagsapulan | |
Dagiti pagobraan | Botanika |
Dagiti patakder | Hardin ti Mulmula |
Pangyababaan ti mannurat (botanika) | Juss. |
Ni Antoine Laurent de Jussieu (12 Abril 1748 – 17 Septiembre 1836) maysa idi a Pranses a botaniko, a naindayegan a kas ti immuna a nangipalaak iti natural a pannakaidasig dagiti agsabsabong a mula; kaaduan iti sistemana ket agtultuloy a maus-usar tatta nga aldaw. Ti panangidasigna ket naibatay iti ken naipaatiddog a di-naipablaak nga obra babaen ti ulitegna, ti botaniko a ni Bernard de Jussieu.
Biag[urnosen | urnosen ti taudan]
Ni Jussieu ket naipasngay idi idiay Lyon. Isu ket napan idiay Paris tapno agadal iti medisina, ken nagturpos idi 1770. Isu ket propesor idi ti botanika idiay Jardin des Plantes manipud idi 1770 aginggana idi 1826. Ti anakna a lalaki a ni Adrien-Henri ket nagbalin met a botaniko.
Iti panagadalan kadagiti agsabsabong a mula, ti Genera plantarum (1789), ni Jussieu ket nangampon ti metolohia a naibatay iti panagusar kadagiti nadumaduma a karakter tapno maipalawag dagiti grupo, ti maysa a panunot a naala manipud iti Eskoses-Pranses a naturalista a ni Michel Adanson. Daytoy ket signipikante a pannakapasayaat iti "artifpisial" a sistema ni Linnaeus, a ti kadayegan nga obrana ket ti pannakaidasig dagiti mula kadagiti klase ken dagiti urnos a naibatay itibilang dagiti estabre ken dagiti pistil. Ni Jussieu ket inus-usarna met idi ti binomio a nomenklatura Linnaeus, a nagresultaan ti obra a kaaduan a nakaabot ti adu nga impakto; kaaduan kadagiti agdama nga aldaw a pamilia ti mula ket agtultuloy pay laeng a naigupit kenni Jussieu. Ti 1981 a Pakasaritaan ti siensia ti botanika ni Morton ket nakabilang kadagiti 76 a pamilia ni Jussieu a naikonserba idiay ICBN, no kas pagarigan a maigiddiat laeng kadagiti 11 para kenni Linnaeus. Iti panagsursurat ti natural a sistema, ni Sydney Howard Vines ket inbagbagana a
"Ti gloria iti daytoy a nasayaat a pannakagn-od ket tagikua met ni Jussieu: isu idi ket makabael a tao a husto a nagparang iti sikolohiko a kanito, ken ti lallaki a nagparang a nakaaramid, ken agtuloyto a mangaramid, amin a nalatak a panagisapasap iti siensia."[1]
Idi 1788, isu ket nabutosan a gangganaet a kameng ti] Naarian a Sueko nga Akademia dagiti Siensia.
Isu ket kameng idi ti Masoniko a Pagdagusan ti Les Neuf Sœurs.
Dagiti obra[urnosen | urnosen ti taudan]
- Jussieu, Antoine Laurent de (1789). Genera plantarum : secundum ordines naturales disposita, juxta methodum in Horto regio parisiensi exaratam, anno M.DCC.LXXIV. Paris. OCLC 5161409. Naala idi 2009-08-19.
- Jussieu, Antoine Laurent de. Opuscules de botanique. Naala idi 2009-08-19.
- Principes de la méthode naturelle des végétaux. París, 1824.
- 1770 : An aeconomiam animalem inter et vegetalem analogiae ou Comparaison de la structure et des fonctions des organes végétaux avec les phénomènes de la vie animale (Thèse défendue devant la faculté de médecine de Paris)
- 1773 : Mémoire sur la famille des renonculacées Iti: Histoire de l'Académie Royale des Sciences. Année 1773. Paris 1777, p. 214–240.
- 1774 : Exposition d'un nouvel ordre de plantes adopté dans les démonstrations du Jardin royal Iti: Histoire de l'Académie Royale des Sciences. Année 1774. Paris 1777, p. 175–197.
- Examen de la famille des Renoncules. In: Histoire de l'Académie Royale des Sciences. Année 1773. Paris 1777, pp. 214–240
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig ken ni Antoine Laurent de Jussieu iti Wikimedia Commons
- ^ Vines, Sydney Howard (1913). "Robert Morison 1620–1683 and John Ray 1627–1705". Iti Oliver, Francis Wall (ed.). Makers of British botany. Cambridge University Press. pp. 8–43.
- ^ IPNI. Juss.
- Duane Isely, One hundred and one botanists (Iowa State University Press, 1994), pp. 118–120
- dominio a publiko: Chisholm, Hugh, ed. (1911). "De Jussieu". Encyclopædia Britannica (iti Ingles) (Maika-11 nga ed.). Cambridge University Press. Mangiraman daytoy nga artikulo iti teksto manipud iti pablaak a mabirukan itan iti
Bibliograpia[urnosen | urnosen ti taudan]
- Stevens, Peter Francis (2013). The Development of Biological Systematics: Antoine-Laurent de Jussieu, Nature, and the Natural System. Columbia University Press, 2013. ISBN 0-231-51508-1. Naala idi 4 Pebrero 2014.