Nasalakniban a Ladawan ti daga ti Casecnan
| Nasalakniban a Ladawan ti daga ti Casecnan | |
|---|---|
Kategoria V ti IUCN (nasalakniban a ladawan ti daga/ladawan ti baybay) | |
 Ti Karayan Casecnan iti Nueva Vizcaya | |
.svg)  Lokasion idiay Filipinas | |
| Lokasion | Nueva Vizcaya, Quirino ken Aurora, Filipinas |
| Kaasitgan a siudad | San Jose, Nueva Ecija |
| Nagsasabtan | 16°1′59″N 121°26′57″E / 16.03306°N 121.44917°ENagsasabtan: 16°1′59″N 121°26′57″E / 16.03306°N 121.44917°E |
| Kalawa | 88,846.80 ektaria (219,545.2 acre) |
| Nabangon | Agosto 11, 1987 (Reserba ti bakir ti taudan ti danum) Abril 23, 2000 (Nasalakniban a ladawan ti daga) |
| Mangituray a bagi | Departamento ti Enbironmento ken dagiti Masna a Rekurso |
Ti Nasalakniban a Ladawan ti daga ti Casecnan ket ti maysa a nasalakniban a lugar iti taudan ti danum ti Karayan iti akindaya Luzon iti Filipinas. Daytoy ket addaan iti dagup a kalawa iti 88,846.80 ektaria (219,545.2 acre) a mangsakkaw dagiti probinsia ti Nueva Vizcaya, Quirino ken Aurora.[1] Ti 57,930-ektaria (143,100-acre) a Reserba ti Bakir ti Taudan ti Danum ti Karayan Casecnan ket nabangon idi Agosto 1987 babaen ti birtud ti Bilin Ehekitibo Blng. 136 nga inted baban ni Presidente Corazon Aquino.[2] Idi Abril 2000, napadakkel ti reserba ti bakir iti 88,846.80 ektaria (219,545.2 acre) ken naidasig manen idi a kas maysa a lugar ti nasalakniban a ladawan ti daga babaen ti Proklamasion Blng. 289.[3] Daytoy ket naikeddeng a kas maysa kadagiti naudi a nabati a dakkel a taudan ti danum para iti rehion ti Tengnga a Luzon.[2]
Deskripsion[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti lugar ti nasalakniban a ladawan daga ket gay-atenna dagiti ili ti Dupax del Norte ken Dupax del Sur iti Nueva Vizcaya, Maddela iti Quirino, ken Dipaculao iti Aurora. Naipatakder daytoy tapno masalakniban ti taudan ti danum iti kaarrubayan ti Karayan Casecnan, ti maysa a tributario ti Rio Grande de Cagayan nga agayus kadagiti bantay ti tengnga a Sierra Madre, ti Caraballo ken kabambantayan ti Mamparang.[4] Nakaro a maus-usar ti karayan iti panagsibog ken kaaduan a serbianna dagiti komunidad iti Tengnga a Luzon ken Tanap ti Cagayan. Daytoy ket mangipaay pay iti hidroeletriko nga elektrisidad iti rehion, ti maysa a maipatinayon a 140 megawatt a kapasidad iti elektrisidad iti lugar ti Luzon babaen ti maysa a tunel iti sirok ti daga ken ti maysa pasilidad ti elektrisidad a nabagon idi 2001 manipud kadagiti pagipaturongan a bassit a penned kadagiti karayan Casecnan ken Taan iti Nueva Vizcaya iti asideg ti Bantay Guiwan aginggana iti Penned ti Pantabangan iti Nueva Ecija.[2] Ti Penned ti Casecnan ket naikeddeng a kas maysa kadagiti kanginaan a pasilidad ti hidroelektriko iti pagilianken nadillaw idi gapu iti nakaro nga impaktona iti ekolohia iti nasalkniban a lugar ken dagiti lokal a komunidad ti tattao nga Ilongot (ammo pay a kas Bugkalot) nga agtataeng iti lugar ti taudan ti danum.[2]
Idi Hunio 22, 2018, naikeddeng idi ti langa a kas nailian a parke babaen ti Expanded National Integrated Protected Areas System (ENIPAS) Act wenno ti Tignay ti Republika Blng. 11038 a pinirmaan idi babaen ni Presidente Rodrigo Duterte.[5]
Kaatapan[urnosen | urnosen ti taudan]
Ti lugar ti Nasalakniban a Ladawan ti daga ti Casecnan ket nasayaat a pagtaengan ti kaatapan, adu kadagitoy ket naisangayan ken naisagmak, a mairaman ti ugsa ti Filipinas, agila ti Filipinas, bao ti ulep, kalaw, salaksak ken ti natukaktukak a baboy ti Filipinas.[4]
Kitaen pay[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]
- ^ "Region 2 – Protected Areas". Department of Environment and Natural Resources Biodiversity Management Bureau. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Oktubre 25, 2014. Naala idi Oktubre 30, 2014.
- ^ a b c d "The Controversial Casecnan Project" (PDF). ECA Watch. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2007-10-14. Naala idi Oktubre 30, 2014.
- ^ "Proclamation No. 289" (PDF). Department of Environment and Natural Resources. Naala idi Oktubre 30, 2014.[permanente a natay a silpo]
- ^ a b "Angara moves to declare Subic-Bataan Natural Park, Casecnan Protected Landscape as protected areas". Senado ti Filipinas. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi Marso 4, 2016. Naala idi Oktubre 30, 2014.
- ^ "New law declares 5 Cagayan Valley's protected areas as national parks". Philippine Information Agency. Agosto 7, 2018. Naala idi Agosto 10, 2018.